QUAN ĐIỂM PHẬT GIÁO VỀ CƠN GIẬN Tùy chọn

[DIEUHANG]

Giận là một trong ba loại độc dược, hai thứ độc còn lại là tham lam và si mê. Đó là những nguyên nhân đưa con người ta tái sinh trong vòng luân hồi. Do đó, thanh lọc giận hờn là việc làm cần thiết trong việc thực hành Phật giáo. Hơn nữa, giận hờn không được xem là lý do chính đáng hoặc hợp lý. Tất cả sự giận hờn là sự trói buộc của nhận thức về giác ngộ.
Song, nhiều bậc thầy có trình độ đều thừa nhận họ thỉnh thoảng có giận hờn, điều này có nghĩa là hầu hết chúng ta đều có giận hờn. Thế nhưng, chúng ta sẽ phải làm gì mỗi khi chúng ta giận?
Trước tiên, phải thừa nhận mình đang giận
Điều này nghe qua có vẻ như ngớ ngẫn, thế nhưng có bao nhiều lần bạn gặp một ai đó rõ ràng là họ đang giận nhưng họ khăng khăng cho rằng mình không giận hay không ? Có một vài lý do, một số người thừa nhận họ muốn ngăn ngừa cơn giận, rằng họ biết mình đang giận. Đây là không phải là một tinh xảo. Bạn không thể giải quyết một cách tốt đẹp điều gì nếu bạn không thừa nhận mình đang là như vậy.
Phật giáo dạy về chánh niệm. Chánh niệm là sự biết rõ về những gì đang xảy ra. Khi chúng ta có cảm giác không hài lòng hoặc một cảm xúc phát sinh, đừng bao giờ đàn áp nó, chạy trốn khỏi nó, hoặc từ chối nó. Thay vì quán sát cơn giận và thừa nhận sự có mặt của nó. Hãy thành thật về chính bạn về những gì xảy ra là điều cần thiết.
Điều gì làm cho bạn giận ?
Thật quan trọng biết bao, khi chúng ta nhận thức được sự giận hờn được tạo nên chính mình. Nó không phải do người khác tạo nên. Chúng ta thường suy nghĩ rằng giận hờn là nguyên nhân chính được tạo nên bởi một cái gì đó bên ngoài chúng ta, như là người khác hoặc những sự kiện làm ta thất vọng. Thế nhưng, vị thầy dạy thiền đầu tiền của tôi lại thường nói : “Không có ai làm cho bạn giận hờn mà giận hờn được tạo nên bởi chính bản thân bạn”
Phật giáo dạy cho chúng ta rằng giận giờn được tạo nên từ tâm bạn. Tuy nhiên, khi bạn giải quyết được sự giận hờn của chính mình, bạn sẽ trở nên minh mẫn. Cơn giận là một thách thức cho chúng ta nhìn sâu chính mình. Hầu hết các cơn giận phát sinh là do chúng ta muốn tự vệ, nó phát khởi từ những lo lắng không giải quyết được hoặc khi “cái tôi” chúng ta thúc giục.
Khi người Phật tử nhận ra rằng nguyên nhân giận hờn xuất phát do cái “tôi”, sự sợ hãi gây ra và giận hờn không có thực thể, phù du và không thật. Chúng chỉ là những cảm xúc thường tình. Phải công nhận giận hờn đã làm hạn chế những hành động làm chủ của chúng ta, đồng thời tạo ra vô số những sai lầm cho mọi người chung quanh mình.
Giận là sự bê tha
Giận là cảm giác khó chịu nhưng lại là một hấp lực. Trong một cuộc phỏng với nhà báo Bill Moyer [1], Pema Chodron [2] cho rằng: “Giận là một lưỡi câu có thể móc dính bất thứ gì khi nó gặp. Đặc biệt khi bị dính mắc vào “cái tôi” (gần như trong vài trường hợp) thì chúng ta có thể bảo vệ cho cơn giận của chính mình. Chúng ta bào chữa cho nó và thậm chí còn nuôi dưỡng chúng’.
Phật giáo dạy rằng cơn giận chưa bao giờ được chứng minh là đúng. Tuy nhiên, khi chúng ta tu tập tâm từ bi, một tình thương hướng đến tất cả chúng sinh nhằm mục đích hoá giải sự chấp trước ích kỷ. Tất cả chúng sinh và ta là một chuỗi mắt xích nối kết nhau, không thể tách rời được.
Với những nguyên nhân trên, khi chúng ta giận chúng ta phải chăm sóc cơn giận của mình bằng cách không cho nó làm tổn thương người khác. Chúng ta cũng không nên dính mắc vào nó và cho nó một nơi để tồn tại và phát triển trong tâm của mình.
Làm thế nào để mời cơn giận đi
Nếu bạn đã thừa nhận cơn giận của bạn, và bạn đã kiểm tra nguyên nhân nào làm cho bạn giận, thế nhưng bạn vẫn còn giận. Việc tiếp theo bạn nên làm gì ?
Pema Chodron khuyên chúng ta nên nhẫn. Nhẫn có nghĩa là đợi cho lời nói hay hành động của bạn không mang sắc thái của tổn hại. “Nhẫn là tâm lý thiện đầy giá trị” Bà nói. Nó cũng là phẩm chất ưu tú không làm cho mọi thứ leo thang, đồng thời tạo nên nhiều không gian cho người khác nói, bày tỏ niềm cảm xúc của chính họ trong khi bạn không phản ứng gì, mặc dù trong tâm bạn đang phản ứng.
Nếu bạn có là thời khoá thực hành thiền, đây là thời gian quan trọng mà bạn làm việc với cái tâm của mình. Ngồi đó trong áp lực mạnh mẽ của cơn giận, im lặng với sự trách móc huyên thuyên về người và mình. Thừa nhận cơn giận và hoàn toàn thông cảm với nó. Ôm lấy cơn giận của bạn với sự kiên nhẫn và trải lòng thương yêu đến tất cả chúng sinh, bao gồm cả chính bạn.
Đừng nuôi dưỡng cơn giận.
Thật là một điều khó khăn khi không hành động, trong khi cảm xúc của cơn giận vẫn còn ầm ỉ bùng phát trong chúng ta. Cơn giận sẽ làm cho sự cáu kỉnh tràn ngập trong tâm chúng ta, nó bắt buộc chúng ta phải hành động một cái gì đó. Theo các nhà chuyên tâm lý hướng dẫn thì mỗi khi giận chúng ta nên đấm mạnh vào cái gối hoặc la hét thật to vào tường để đuổi cơn giận đi. HT Thích Nhất Hạnh không đồng ý với quan điểm này.
“Khi bạn bộc lộ cơn nóng giận bạn nghĩ rằng mình bộc lộ nó ra ngoài là đúng, nhưng điều này không đúng. Thiền sư cho rằng: “Khi bạn bộc lộ cơn giận ra bên ngoài bạn không những bằng lời nói và hành động bạo lực, mà bạn đang nuôi dưỡng hạt giống giận hờn và làm nó trở nên lớn mạnh trong tâm bạn. Chỉ có tình thương và sự hiểu biết mới có thể làm trung hoà cơn giận mà thôi.”
Ôm lấy giận hờn bằng tình thương
Thỉnh thoảng chúng ta lầm lẫn rằng, sự công kích là biểu hiện của anh hùng và bất bạo động là biểu hiện của hèn nhát. Phật giáo cho rằng đó là một sự nhầm lẫn.
Nhượng bộ trước sự thôi thúc của cơn giận, để cho cảm xúc cơn giận dính mắc vào chúng ta và tự do hoành hành quanh ta là một sự yếu đuối. Mặt khác, thừa nhận yếu tố sợ hãi và ích kỷ là gốc rễ của cơn giận thật là mãnh mẽ. Đây chính là quy tắc để suy gẫm về cơn giận.
Đức Phật có dạy:
“Lấy không giận thắng giận
Lấy thiện thắng không thiện
Lấy thí thắng gian tham
Lấy chơn thắng hư nguỵ”
(Kinh Pháp cú, 233)
Thực tập như thế với bản thân chúng ta và những người chung quanh, hành trì như thế là sống theo đường lối Phật dạy. Bởi Phật giáo không chỉ là hệ thống của niềm tin mù quáng, hoặc là lễ nghi, hoặc những nhãn hiệu được đính trên áo sơ mi, mà chính nó là “như thị”.
* * *
T. An dịch từ : Anger and Buddhism, http://buddhism.about.com/od/basicbuddhist...ngs/a/anger.htm

[huynhdoan2000]

PHIỀN NÃO LÀ GÌ ?

Phiền não không chỉ là sự thể hiện của tham, sân, si ở dạng thô, mà còn là..."tùm lum" nữa! Bạn đã từng có những ý nghĩ sau đây chưa ?
-- Lẽ ra không nên bật đèn vào ban ngày như vậy!
-- Thái độ của nó thật là khó chịu !
-- Lẽ ra cô ấy không nên làm như thế !
-- Tôi có thể làm nhanh hơn như thế nhiều !
-- Hôm nay mình cần phải ăn thêm chút khoai tây nữa, bởi vì như thế sẽ tốt cho sức khoẻ.
-- Ối trời, sao lại có cả hành trong xà lách thế nầy ?
-- Hắn ta thật là ích kỷ, thiếu tế nhị.
-- Ở đây có quá nhiều người, tôi không thể hành thiền được.
-- Cô ấy xinh quá !
-- ......................................v.v.v...

Tất cả những Ý NGHĨ ấy đều bị thúc đẩy bởi phiền não ! Đừng đánh giá chúng quá thấp !

-- Có khi nào bạn nói với một ai rằng bạn không tức giận, mặc dù rõ ràng là bạn không thích điều người ấy đã làm ?
-- Có khi nào bạn nói xấu ông chủ của mình?
-- Nói xấu một người trong gia đình, hay thậm chí một người bạn tốt ?
-- Bạn có thỉnh thoảng kể chuyện tiếu lâm bậy bạ không?
-- ...................................v.v.v.....

Tất cả những LỜI NÓI đó đều bị thúc đẩy bởi phiền não ! Hãy nhìn rõ chúng .

-- Bạn đã bao giờ gõ cửa thật mạnh vào nhà của người khác chưa ?
-- Hay nhất định không vào phòng chỉ vì có kẻ mà bạn không ưa đang ngồi trong đó ?
-- Dùng điện thoại của cơ quan vào việc riêng ??
-- .......................................v.v.........

Tất cả những HÀNH ĐỘNG ấy đều bị thúc đẩy bởi phiền não ! Hãy ý thức về chúng.
......................................

-- Hãy nhìn cho rõ những loại phiền não đang có trong mình.
-- Đừng dính mắc vào chúng...
-- Hãy thật tự nhiên, đơn giản....nhìn mọi việc như chúng đang là.
-- Bạn phải luôn biết mình đang căng thẳng hay đang thư giản.
-- Đừng quên điều nầy : Đối tượng không quan trọng, tâm quan sát đối tượng và các trạng thái tâm đối với đối tượng đó mới thực sự quan trọng.
...............................................................

Khi bạn giận ai đó...hãy tập "phát hiện" ra là mình đang giận...và quan sát khắp thân thể coi có chỗ nào "căng thẳng" không? hãy thư giản hoàn toàn...Không dính mắc vào cơn giận [ trợn mắt, kiếm dao chém, v.v...]. Hãy nhìn mọi việc như chúng đang là !!!
Khi bạn bị đau...biết mình đang đau....Nhưng không khởi tâm đau đớn, không khởi tâm lo sợ [ sợ chết]....Tỉnh bơ !!!! Tiếp theo quan sát coi chỗ nào trong thân thể "căng thẳng" mà xả ra !!! Lỡ mà có đau quá không thể "tỉnh bơ" được thì quay qua quan sát hơi thở vào ra.
Người bình thường bị đau...cái tâm đau theo, mặt mày nhăn nhó, rồi sợ chết, sợ con cái không ai nuôi, vợ kiếm thằng khác v.v.....

THƯ GIẢN - QUAN SÁT - HỌC HỎI
RELAX - OBSERVE - LEARN