A xít và Kiềm được "làm mới", Bùi Xuân Trường hiệu đính tiếng Anh Tùy chọn

[Diệu Minh]

Hay quá bà con ơi,
Hay hơn bản dịch của Phạm Đức Cẩn, đọc đi nè:

HERMAN AIHARA
Phạm Đức Cẩn
biên dịch


AXIT VÀ KIỀM

Cẩm nang thực dưỡng

(Tái bản lần thứ 3 có sửa chữa và bổ sung)

Hiệu đính tiếng Anh: Bùi Xuân Trường

NHÀ XUẤT BẢN VĂN HÓA THÔNG TIN

[macrobiotic]

Chương II

AXÍT VÀ KIỀM SỰ TIẾP CẬN PHƯƠNG TÂY

1. Axít và kiềm trong gia đình

Bạn có thể tìm thấy axít trong xe ô tô của bạn. Chất lỏng chứa trong bình ắc quy là axít. Và thật sự đó là axít mạnh - axít sulfuric. Nếu chất lỏng đó rớt xuống quần áo bạn, nó sẽ gây cháy vải. Nó có vị chua.

Nghĩa của từ axít là chua, gắt, tê rát. Các vị chua của cam, của bưởi, của nho, của sữa chua đều do có chứa axít. Chúng ta không thể phân biệt một axít bằng vẻ bên ngoài. Có một cách đơn giản và thuận tiện nhất để biết được tính axít là dùng giấy quỳ. Quỳ là một hợp chất rau xanh chiết xuất từ cây địa y, nó chuyển thành màuđỏ khi tiếp xúc với axít. Bạn có thể mua giấy quỳ ở hầu hết các hiệu thuốc (hoặc các cửa hàng Thực dưỡng - gạo lứt! NT). Đó là loại giấy hút nước, được ngâm trong dung dịch quỳ và được phơi khô. Giấy quỳ được làm thành từng mảnh và có hai màu: xanh và đỏ. Loại màu xanh là để thử axít, và màu đỏ để thử kiềm.

Đổ ít dấm vào một chiếc cốc, rồi nhúng giấy quỳ màu xanh vào, màu xanh sẽ biến thành màu đỏ. Axít trong dấm đã làm thay đổi màu. Dấm chủ yếu là dung dịchaxít acetic yếu. Axít acetic được sử dụng trong thương mại tạo ra các hợp chất acetate. Phim ảnh, lụa nhân tạo, một số đồ nhựa và men là acetate. Rửa sạch cốc cóchứa dấm rồi vắt nước chanh vào đó, sau đó nhúng giấy quỳ xanh vào, giấy quỳ sẽ biến thành màu đỏ vì nước chanh có chứa axít citric.

Ngoài nước chanh và dấm có rất nhiều thức ăn khác có chứa axít và có thể thử bằng giấy quỳ xanh. Bạn hãy thử nhúng giấy quỳ xanh vào một số đồ nước nhưnước nho, nước cà chua, sữa chua để xem phản ứng của giấy quỳ.

Trong trà và cafe cũng có một lượng đáng kể axít tannice. Axít tannic còn được gọi là tannin. Bạn có thể phát hiện tannin trong các đồ uồng này bằng giấy quỳxanh.

Xà phòng, bột giặt hay phụ gia muối (baking soda) khi hoà tan trong nước đều tạo ra hợp chất kiềm. Kiềm giống như axít, thể hiện đặc tính chỉ khi ở trong dung dịch nước. Kiềm khô hay axít khô thì không hoạt động. Nhìn chung kiềm sẽ khiến giấy quỳ đỏ chuyển thành màu xanh. Tại sao lại như vậy? Ta hãy đổ một ít ammoniac vào một chiếc cốc rồi nhúng giấy quỳ đỏ vào đó. Giấy quỳ đỏ sẽ biến thành màu xanh. Vôi, nước hoặc sữa rửa mặt magiê-cacbonat (milk of magnesia)biến đổi giấy quỳ màu đỏ thành màu xanh.

Khi đem trộn axít với kiềm sẽ có phản ứng ngay lập tức. Chúng trung hoà lẫn nhau, và khi điều này xảy ra thì cả hai đều biến mất. Trong cốc, lúc này xuất hiện nước và một hợp chất được gọi là muối. Từ muối thường dùng để chỉ Natri Clorua được dùng trong nấu ăn. Nhưng trong hoá chất, muối là tên chung để chỉ một nhóm hợp chất hữu ích. Dưới đây là các loại muối trong gia đình:

Tên gọi chung | Tên hoá chất

Muối | Natri clorua

Phụ gia muối | Natri cacbonat

Bô-rắc | Natri tetraborate

Xà phòng | Natri stearat

Thạch cao | Canxi sulfate

Phấn viết| Canxi cacbonat
Đất, đặc biệt ở các nơi tối và trong bóng râm – nơi có nhiều rêu, thường chứa đủ axít để có thể biến giấy quỳ xanh thành màu đỏ. Để kiểm tra tính axít hay tính kiềm của đất, bạn hãy hòa đất vào trong nước rồi nhúng một mẩu giấy quỳ vào để thử. Nếu giấy quỳ đỏ chuyển thành xanh, thì đất đó có tính kiềm; ngược lại nếu giấy quỳ xanh biến thành đỏ thì đất đó có tính axít.

Nói chung, quá trình chuyển hoá của thế giới thực vật là từ axít đến kiềm, trong khi quá trình chuyển hoá của thế giới động vật là từ kiềm tới axít.