THIỀN QUÁN, Tiếng chuông vượt thời gian Tùy chọn

[Thelast]

THIỀN QUÁN

Tiếng chuông vượt thời gian

Nguyên tác: The Clock of Vipassana Has Struck

Tác giả: Sayagyi U Ba Khin (1899- 1971)
Chú giải và biên soạn: S.N. Goenka và Pierluigi Confalonieri
Dịch giả: Tỳ kheo Thiện Minh

--------------------------------------------------------------------------------

MỤC LỤC

Lời Tựa
Tri Ân Thầy
Sayagyi U Ba Khin: Ngôi Sao Sáng Của Giáo Pháp

Phần I - SAYAGYI U BA KHIN - CON NGƯỜI VÀ VỊ THẦY

Chương Một

Tiểu Sử Sayagyi U Ba Khin: Con Người Và Vị Thầy
Một Ít Sự Kiện Trong Cuộc Ðời Sayagyi U Ba Khin
Con người chánh trực trong thời loạn cũng như thời bình
Giáo pháp làm biến đổi một bộ trong chánh quyền
Dịu dàng như hoa hồng, cứng rắng như kim cương
Hồi Ức của Một Số Học Trò của Sayagyi U Ba Khin
Chú giải hiện đại về giáo pháp đức Phật
Những đức tánh nhân bản của Sayagyi U Ba Khin
Tính cách của một con người
Ðánh giá trình độ trí thức của Sayagyi U Ba Khin
Hỏi Và Trả Lời

Chương Hai

Dẫn Nhập Vào Thiền Vipassàna
Nghệ Thuật Sống
Kinh Nghiệm Tuệ Giác

Chương Ba

Lịch Sử Thiền Quán Vipassàna

Những phương pháp trong lịch sử trước Sayagyi U Ba Khin

Tóm Tắt Tiểu Sử Các Thiền Sư Ngay Trước Thời Sayagyi U Ba Khin

Ledi Sayadaw
Saya Thetgyi
Chơi với lửa
Webu Sayadaw
Lần sơ ngộ của Webu sayadaw với Sayagyi U Ba Khin

Hỏi Và Trả Lời

Chương Bốn

Những Ðặc Trưng Của Phương Pháp Sayagyi U Ba Khin
Hỏi Và Trả Lời

Phần II - CÁC TÁC PHẨM CỦA SAYAGYI U BA KHIN

Chương Năm

Những Ðiểm Cơ Bản Của Phật Pháp v.v...

- Hiểu biết các phân tử
- Các mức độ nhận thức
- Cảm nghiệm về vô thường trong đời sống hằng ngày

Hiểu Biết về Vô Thường Là Ðiều Quan Trọng
Vô thường

Chương Sáu

Phật Giáo Là Gì
Bài Giảng Số 1 (23 Tháng 9, 1951)

- Vũ trụ
- Sự chuẩn bị
- Cuộc từ bỏ vĩ đại
- Ði tìm chân lý
- Thành Phật

Bài Giảng Số 2 (30 Tháng 9, 1951)

- Những lời giảng dạy của đức Phật
- Con đường diệt khổ

Bài Giảng Số 3 (14 Tháng 10, 1951)

- Các cõi phạm thiên sắc giới và vô sắc giới
- Các cõi dục
- Cõi chư thiên
- Thấp sanh
- Thế giới loài người

Hỏi Và Trả Lời

Chương Bảy

Những Giá Trị Ðích Thực Của Thiền Phật Giáo

- Nền tảng của một người Phật tử
- Cốt tủy của Phật pháp
- Những kết quả của con đường thiền
- Các quan hệ của con người
- Những kết quả phụ

Sự Giải Thoát Hướng Tới Níp- Bàn

- Bài giảng về sự giải thoát
- Giải thoát khỏi ba loại thế giới trần tục
- Níp bàn- giải thoát thật sự
- Tại sao bài giảng này gọi là Dhammacakka
- Giáo lý giải thoát
- Tâm quan trọng hơn cả
- Làm chủ cái tâm
- Bản tính đích thực
- An lạc và thanh thản

Hỏi Và Trả Lời

Phần III - THỰC HÀNH THIỀN

Chương Tám

Khóa Học Mười Ngày

- Khóa thực hành Vipassana mười ngày
- Hướng Dẫn và Qui Luật của Khóa Thiền Mười Ngày
- Thiền Vipassana không phải là
- Thiền Vipassana là
- Kỷ luật
- Chấp nhận thầy dạy và kỷ luật
- Các kỷ luật, nghi lễ và hình thức thờ phượng khác
- Các tiếp xúc với bên ngoài
- Nghe nhạc, đọc sách và viết
- Thinh lặng cao thượng
- Vấn đề tài chánh của khóa học
- Chương trình
- Ba ngày đầu
- Ngày thứ tư
- Từ ngày thứ năm đến ngày thứ chín
- Ngày thứ mười

Mười Tên Lính Của Ma Vương
Hỏi Và Trả Lời

Kết luận

Từ Vựng Pàli- Việt Ðối Chiếu

[Thelast]

Những Lời Giảng Dạy Của Phật

Phật giáo không phải một tôn giáo theo định nghĩa qui ước trong từ điển, vì tôn giáo đòi hỏi phải qui hướng về thượng đế, như trong mọi tôn giáo khác. Nói theo nghĩa hẹp, Phật giáo là một hệ thống triết lí kết hợp với giới luật, về thân và tâm. Mục tiêu nhắm tới là sự tận diệt đau khổ và cái chết.

Bốn Chân Lí Cao Thượng (Tứ Thánh Ðế) mà Ðức Phật rao giảng trong bài giảng đầu tiên của ngài được biết đến với tên gọi là Chuyển Pháp Luân - Dhamma-cakka-pavattana Sutta tạo thành cơ sở để xây dựng hệ thống triết lí này. Thực vậy, ba chân lí đầu tiên trong Bốn Chân Lí Cao Thượng trình bày triết lí của Ðức Phật, trong khi chân lí thứ tư (Bát Chánh Ðạo) là một phương tiện để đạt mục đích. Bài giảng đầu tiên này được giảng cho năm nhà tu khổ hạnh, đứng đầu là Kondanna, họ là những người quí vị đồng hành đầu tiên của Ðức Phật trên con đường đi tìm chân lí. Kondanna là môn đệ đầu tiên của Ðức Phật đã thực hành để trở thành một bậc A la hán (một vị thánh vượt qua những giới hạn của mọi trói buộc).

Chúng ta đi vào Tứ Thánh Ðế. Ðó là:

1. Dukkha-sacca (chân lí về đau khổ)
2. Samudaya-sacca (chân lí về nguồn gốc của đau khổ)
3. Nirodha-sacca (chân lí về sự tận diệt đau khổ)
4. Magga-sacca (chân lí về con đường dẫn tới sự tận diệt đau khổ)

Ðể thấu triệt những khái niệm cơ bản của triết lí Ðức Phật, cần nhấn mạnh vào nhu cầu hiểu biết chân lí về đau khổ. Ðể làm sáng tỏ điểm này, Ðức Phật đã đề cập đến vấn đề từ hai góc cạnh khác nhau.

Thứ nhất, bằng con đường lí luận, ngài cho các môn đệ hiểu rằng cuộc đời là một cuộc chiến đấu. Cuộc đời là đau khổ; sinh ra là đau khổ; tuổi già là đau khổ; bệnh tật là đau khổ; chết là đau khổ. Tuy nhiên, ảnh hưởng của dục vọng nơi con người quá mãnh liệt khiến cho họ thường dễ quên mất bản thân họ, quên họ phải trả giá bằng điều gì. Chỉ cần nghĩ trong chốc lát sự sống tồn tại thế nào trong thời kì còn trong bụng mẹ; từ lúc sinh ra đứa trẻ đã phải chiến đấu để sống còn thế nào; nó phải chuẩn bị gì để đối diện cuộc đời; nó phải chiến đấu với những gì trong tư cách một con người cho tới khi trút hơi thở cuối cùng.

Quí vị chắc hẳn dễ hình dung cuộc đời là gì. Cuộc đời là đau khổ.

Một người càng tự thị vào bản ngã mình bao nhiêu thì đau khổ càng lớn bấy nhiêu. Thực ra, những đau khổ vật chất hay tinh thần mà một người phải chịu đều được đánh đổi bằng những khoái lạc trong chốc lát, nhưng những khoái lạc này chỉ là những đốm lửa lập loè trong đêm tối. Còn đối với sự si mê (moha) là điều làm người ta xa rời chân lí, con người phải tìm cách tự giải phóng mình khỏi chu kì sinh tử và đau khổ.

Thứ hai, Ðức Phật giảng giải cho các môn đệ biết rằng thân thể con người được kết hợp bởi các phân tử, mỗi phân tử vừa sinh ra là chết ngay. Mỗi phân tử là một khối kết hợp bởi những yếu tố tự nhiên sau:

1. Pathavi: trương độ(đất)
2. Apo: sự dính chặt (nước)
3. Tejo: sự phát xạ (nóng và lạnh)
4. Vayo: chuyển động (không khí)
5. Vanno: màu sắc
6. Gandho: mùi
7. Raso: vị
8. Oja: (chất dinh dưỡng)

Bốn yếu tố đầu tiên gọi là Tứ Ðại - maha-bhuta - nghĩa là những tính chất vật chất cơ bản - trổi vượt trong một phân tử. Bốn yếu tố còn lại chỉ là những yếu tố phụ phát sinh từ bốn yếu tố trước và phụ thuộc vào chúng. Phân tử là đơn vị nhỏ nhất có thể thấy được trong phạm vi vật lí. Chỉ khi cả tám yếu tố tự nhiên cùng kết hợp lại với nhau thì mới có một phân tử. Nói cách khác, sự đồng hiện hữu của cả tám yếu tố tự nhiên tạo thành một khối vật chất mà trong Phật giáo gọi là một phân tử. Những phân tử này, theo Ðức Phật, luôn luôn ở trong tình trạng biến đổi hay lưu chuyển không ngừng. Chúng chỉ là một dòng năng lượng, giống như ánh sáng của một ngọn nến hay một bóng đèn điện. Thân thể không phải một thực thể như chúng ta tưởng, mà là một dạng liên tục của vật chất và sinh lực cùng hiện hữu với nhau.

Với một người quan sát bình thường, một miếng sắt thì bất động. Ðối với nhà khoa học, nó là sự kết hợp của các điện tử tất cả đều trong trạng thái thay đổi hay lưu chuyển liên tục. Với một miếng sắt còn như thế, thử hỏi với một sinh vật, như một con người thì sẽ như thế nào? Những thay đổi xảy ra trong cơ thể một người phải mãnh liệt hơn nhiều. Con người có cảm thấy những dao động trong người mình không? Nhà khoa học biết rằng mọi điện tử đều ở trạng thái biến đổi hay lưu chuyển không ngừng, vậy ông có bao giờ cảm thấy thân thể ông chỉ là năng lượng và dao động mà thôi không? Con người sẽ có thái độ nào khi họ quan sát kĩ trong bản thân mình và thấy rằng thân thể mình chỉ là năng lượng và dao động?

Ðể giãn cơn khát, một người có thể đơn giản múc một li nước từ dưới giếng lên và uống. Giả sử mắt của người này mạnh như một kính hiển vi, chắc chắn người ấy sẽ do dự khi uống li nước này, trong đó họ có thể thấy rõ những con vi trùng được phóng đại. Cũng vậy, khi người ta thấy được những thay đổi liên tục trong con người mình , hẳn người ta phải hiểu được chân lí về sự đau khổ như là hậu quả của ý thức rõ ràng về cảm giác của sự phát xạ, dao động và ma sát của các đơn vị nguyên tử bên trong mình. Thực vậy cuộc đời là đau khổ, cả trong lẫn ngoài, cả ở dáng vẻ hiện tượng lẫn nơi thực tại cơ bản.

Khi tôi nói "Cuộc đời là đau khổ," như Ðức Phật đã dạy, xin quí vị chớ bỏ đi vì nghĩ rằng nếu cuộc đời là đau khổ, nó là điều khốn nạn, nó không đáng sống, và khái niệm đau khổ của Phật giáo là một khái niệm đáng sợ vì nó không cho quí vị cơ may nào để sống hạnh phúc. Hạnh phúc là gì? Với tất cả những thành tựu vật chất của khoa học, người ta trên thế giới có hạnh phúc không? Có thể đôi khi họ tìm thấy những phút chốc khoái lạc, nhưng trong thâm tâm họ không cảm thấy hạnh phúc khi họ nhận ra tất cả những gì đã xảy ra, đang xảy ra, và có thể sắp xảy ra. Tại sao? Bởi vì, trong khi con người làm chủ được vật chất, họ vẫn còn chưa làm chủ được tâm của họ.

Khoái lạc vật chất không thể so sánh được với sự sảng khoái phỉ lạc (pìti) phát sinh từ sự bình an nội tâm nhờ niệm Phật. Những khoái lạc giác quan luôn được dẫn trước và theo sau bằng những rắc rối và đau khổ như trong trường hợp một người quê mùa cảm thấy khoái trá khi gãi mãi những chỗ ngứa trên thân thể mình, trong khi phỉ lạc chẳng có một chút rắc rối hay đau đớn nào như thế. Nhìn dưới góc cạnh cảm giác, quí vị khó có thể đánh giá được sự sảng khoái là thế nào. Nhưng tôi biết quí vị cũng có thể thưởng thức và nếm cảm được nó phần nào. Vì vậy, không thể nói Phật giáo dạy một điều gì khiến quí vị cảm thấy ghê sợ để coi đời sống như một cơn ác mộng của đau khổ. Nhưng hãy tin tôi đi, nó chắc chắn giúp quí vị thoát khỏi thân phận bình thường của cuộc đời, giống như một đóa hoa sen, gần bùn mà chẳng hôi tanh mùi bùn. Nó sẽ cho quí vị sự an lạc nội tâm, là điều làm quí vị được thỏa mãn vì quí vị đang vượt qua không chỉ những rắc rối của cuộc đời, mà còn dần dần và chắc chắn vượt qua được những giới hạn của cuộc đời, của đau khổ và sự chết.

Vậy nguồn gốc đau khổ là gì? Ðức Phật dạy, đó là Ái dục- taịhà, sự tham muốn. Một khi hạt giống ước muốn được gieo vãi, nó lớn lên thành sự tham lam và nảy nở thành sự thèm khát hay tham dục, nắm được quyền hành hay lợi lộc vật chất. Người nào được gieo vãi hạt giống này thì sẽ trở thành nô lệ cho những sự thèm khát; và tất yếu bị thúc đẩy lao nhọc tâm thân để đạt được chúng cho tới cùng. Kết quả cuối cùng chắc chắn phải là sự tích lũy lực ác ở tâm do chính những hành động, lời nói và tư tưởng của mình vì những điều này bị thúc đẩy bởi tham (lobha) và sân (dosa) nằm trong nội tâm của người ấy.

Nói theo kiểu triết học, đó là những lực tâm linh của các hành động (sankhàra) theo thời gian sẽ phản động lại người có những hành động ấy, và chúng tạo nên dòng chảy tâm và vật, là nguồn gốc của đau khổ nội tâm.