Bài học từ cá hồi Tùy chọn

[Thelast]

1. Đừng bao giờ bận tâm đến những điều không quan trọng

Tháng giêng, năm 1961

Tạp chí “Thời báo” ở Mỹ đã viết:

Mối bận tâm là gì?
Là chẳng có tiền.
Có tiền là gì?
Là chẳng bận tâm.

Khi lần đầu tới Mỹ, có một câu nói gây nhiều ấn tượng với tôi là “Đừng bao giờ bận tâm” - Nó làm tôi không thể hiểu nổi. Sau khi sống ở đây 10 năm, cuối cùng tôi nhận ra là nó bao trùm lên ý nghĩ của phần đông dân Mỹ. Đấy là đất nước của “không bao giờ bận tâm”.

Động lực thúc đẩy mạnh mẽ nhất trong đời sống Mỹ là vấn đề cái được gọi là đồng tiền - có nhiều người may mắn sau khi nhập cư ở đây đã kiếm được nhiều tiền và tận hưởng cuộc sống với nó - Do sự giầu có cực kỳ về tài sản phần đông họ phán xét sự việc theo giác quan và tình cảm. Do mọi người đều ứng xử thông qua cảm quan và các điều kiện tiền lệ mà đồng tiền cùng sự mạo hiểm đã tạo nên những người hùng ở đất nước này.

Điều đó dẫn đến kết quả là phải làm thế nào để kiếm ra tiền và làm thế nào để tạo dựng một đời sống sung túc thoải mái, và những điều này đã trở thành những mục đích chính của nền giáo dục.

Trái lại “vô sản” là một khái niệm đặc trưng của người phương Đông cổ, nền giáo dục của họ ngay từ đầu đã nhắm vào việc vươn tới điều phân định cao nhất đó là “satori” (giác ngộ) thông qua sự hiểu biết về trật tự vũ trụ - Tư tưởng này thống trị cho đến khi nền văn minh Tây phương kéo theo vật chất và khoa học công nghệ thâm nhập vào.

Chín mươi năm về trước, người Nhật thường dùng những bảng gỗ có tranh in rất đẹp để bọc hàng xuất khẩu thực phẩm như giấy in để bọc. Người châu Âuthực sự đã ngạc nhiên bởi họ rất trân trọng những tờ giấy bọc hàng hoá. Người Nhật lại có một thái độ khác về mọi giá trị, không phải do thiếu nhận thức nghệ thuật, mà do họ biết thế giới là vô thường, nay trẻ mai già, cái đẹp dần đi xa. Đó là lý do họ gọi những bức tranh gỗ bọc hàng của họ là những bức tranh về một cuộc đời trôi nổi. Với họ mọi thứ vật chất tuy đẹp đẽ nhưng không phải là tài sản.

Cùng thời đó ở Pháp Pasteur đã phát minh ra công nghệ lên men rượu và bia (1877), theo đó phương pháp của ông được mang tên phương pháp Pasteur, mà thực ra kỹ thuật này đã từng được sử dụng hàng trăm năm trước đó ở Nhật để tạo ra rượu nếp (sake) - Người sáng chế bị lãng quên - không có tên tuổi, vì sao vậy?

Cách đây không xa lắm bác sĩ người Anh Fleming phát hiện ra kháng sinh penicilin trong phòng thí nghiệm của mình và chứng tỏ rằng nó có thể tiêu diệt vi trùng. Từ đó người ta đã bắt đầu sản xuất penicilin. Nó được gọi là thứ dược phẩm kỳ lạ và đã gây nhiều ảnh hưởng đến mức có hàng tá dược phẩm khác trong họ kháng sinh được sản xuất từ nó. Nhưng người ta đâu có biết rằng ở Nhật Bản chính loại penicilin này đã được dùng khi ướp cá khô vậy mà không ai biết đến tên người đã nghĩ ra nó. Vì sao vậy?

Lý do rất đơn giản - Người phương Đông xa xưa không quan tâm đến những phát minh vật chất mặc dù nó có tính chất hữu hiệu. Họ chỉ quan tâm về quan niệm sống - trạng thái tinh thần cao nhất, để đạt giác ngộ trong các Thiền viện, họ chỉ cảm phục những ai giảng dạy về Đạo, phương pháp Thiền, đến con đường giải thoát, hay niết bàn.

Hai quan điểm khác biệt đã dẫn đến hai chiều hướng văn minh khác nhau: Văn minh phương Tây và văn minh phương Đông.

Trong khi khoa học nghiên cứu vật chất và đạt đến mức “không còn vấn đề gì” còn tôn giáo nói về tư tưởng và đạt tới trạng thái “Tâm không”.

Người phương Tây sẽ không chấp nhận “tâm không” và không bao giờ chịu xóa bỏ các cuộc thử bom hạt nhân. Người phương Đông theo sự hiểu biết về trật tự vũ trụ của mình thì chỉ nói: “Mọi thứ có bắt đầu thì có kết thúc” - văn minh có bắt đầu thì sẽ có kết thúc, vấn đề là sớm hay muộn. Đừng bận tâm! chân lý của chúng ta về sự sống đích thực trong vô tận sẽ sống mãi.

Những nhà tư tưởng phương Tây mang tính chất phá hủy, phân tích, chắc chắn phải học từ tâm trí phương Đông có tính cách xây dựng, tổng quan - cho một thế giới bấp bênh bên bờ tự phá hủy. Sự sống có thể biến mất trong một tia chớp.

[Thelast]

9. Tôn giáo bắt đầu ra sao?

Tháng 6 - 1971

Tôi và một người bạn đã từng tranh luận trên Ti Vi - Khi đó có nhiều vấn đề nóng hổi đã xảy ra. Tôi đã được báo trước là sẽ có nhiều câu hỏi hóc búa qua telephon. Tôi không lo lắng mà mong có nhiều thử thách.

Sau vài câu hỏi - Có một câu hỏi khó với chúng tôi là chúng tôi được lợi ích gì từ Thực Dưỡng? Câu hỏi này làm tôi hơi sửng sốt vì tôi đã sống theo Thực Dưỡng rất lâu và hầu như quên mất việc mình sống theo Thực Dưỡng.

ăn uống theo Thực Dưỡng giống như không khí, ánh sáng, nước đối với con người, nếu thiếu nó chúng ta không thể sống. Rất khó có thể nói chúng ta thu được lợi ích gì từ khí trời, nước và ánh sáng. Tôi thấy thật là ngốc nếu như hỏi ai đó xem họ có vui thích không khi có nhiều không khí, ánh sáng và nước - Câu hỏi này không thể trả lời - Nên câu trả lời của tôi sẽ không xác đáng. Với công chúng thì câu trả lời là quan trọng nhất vì với họ, họ phải được lợi ích gì từ việc ăn uống theo nó. Trong xã hội hiện đại con người có thói quen so sánh việc họ phải chịu đựng và việc họ thu được - họ luôn luôn muốn bỏ ra ít mà thu về nhiều.

Họ cố làm sao cho ra càng ít và nhận về càng nhiều.

Một sai lầm lớn của con người nói chung là họ phải được hứa hẹn nhận được cái gì từ sự cố gắng của họ. Trong chính trị, các ứng cử viên hứa hẹn với các cử tri. Trong giáo dục nhà trường hứa hẹn cho học sinh một tương lai. Trong y học bác sĩ hứa sẽ chữa khỏi cho bệnh nhân. Còn trong tôn giáo thày tu hứa hẹn đức tin sẽ mang lại hạnh phúc cuộc đời. Nói cách khác mỗi tôn giáo đều hứa hẹn cho tín đồ một hiệu quả xác thực thông qua các thực tế của tôn giáo đó.

Tôi sẽ nói vì sao tôn giáo khởi đầu từ điểm này.

ở Trung Hoa xưa nghệ thuật cải lão rất phát triển. Nó gọi là Sendo cách làm trẻ hóa con người. Nó xuất phát từ Sennin - từ người miền núi. Chữ Sen gồm chữ sơn (núi) và chữ nhân (người) như vậy chữ sennin có nghĩa là người miền núi và đối lập với người ở thung lũng (Zoku).

Chữ sen và zoku có thể được hiểu rõ nhờ triết học âm dương. Từ đó theo quan điểm âm dương thì thung lũng là đóng kín, giới hạn - Nó đồng nghĩa với sự mất tự do, có ở người có trí phán đoán thấp mà kết quả của nó là sự sợ hãi, bất an, tranh chấp, thường hay ốm đau. Trái lại đỉnh núi có tính cởi mở và có tính vô định, không gò bó. Người ở trên đỉnh núi có nghĩa là người tự do có trí phán đoán cao cấp để nhìn xuyên thấu thời gian và không gian. Người đó biết nguyên nhân của mọi kết quả. Người đó không cần tranh giành, sợ hãi, điên cuồng, ốm đau và bất hạnh.

Thuật cải lão - Từ Sendo bao gồm 5 nghệ thuật. Đầu tiên là hành động vào bên trong - đó là những bài tập về thân thể làm thân thể mạnh khoẻ và mềm dẻo - thứ hai là nghệ thuật ăn uống. Người Trung Hoa đưa ra một số lớn các món ăn cần thiết trồng ở địa phương - tránh những thực phẩm gây ảo giác cho vị giác, kích động ham muốn và kích thích - thuật thứ ba là cách hít thở không khí của sự sống - Nó có nghĩa là việc hít thở cho chúng ta sức sống. Thở là một nghệ thuật quan trọng tạo nên sự trẻ hóa cho cơ thể.

Ba thuật trên là những thuật mang tính vật lý.

Nghệ thuật thứ tư là thiền định ở bên trong cơ thể. Người Trung Hoa tin rằng cơ thể chúng ta, các cơ quan và các cơ bắp của chúng ta được 36.000 vị tì kheo (Thần). Nơi các vị ngồi là các huyệt đạo châm cứu gọi là Kyu - huyệt vị - Khi các vị ngồi đúng ngôi vị, chúng ta mạnh khoẻ. Đớn đau xảy ra khi các vị rời khỏi chỗ, bất cứ loại thuốc hay kiểu luyện tập nào đều vô dụng khi không làm cho các vị này ngồi đúng chỗ. Để giữ được điều đó, người Trung Hoa đưa ra việc nhận biết về các hành động, hành vi, về cơ cấu và chức năng của mỗi huyệt vị. Y học Trung Hoa và sự suy luận huy hoàng của nó phát triển nhờ sự thiền định này.

Nghệ thuật thứ năm là hiểu và nhận biết về vị thần cai quản chính soái. Vị tổng chỉ huy điều kiển 36.000 vị trên cơ thể. Sự điều khiển này không chỉ xảy ra với chúng ta mà còn với tất cả vạn vật. Nó là trật tự với mọi hiện tượng. Như vậy nhận biết và hiểu rõ luật sống theo trật tự trong cuộc sống hàng ngày (không phải sự hiểu biết được thu nhặt) là mục đích cuối cùng của thuật cải lão Sendo: Trở thành người giải thoát.

Lão Tử gọi quy luật này là Đạo, là Thượng Đế. Nó là trật tự và luật của tất cả mọi hiện tượng. Nó không thể nhìn thấy. Như thế nó là ảo, không thấy được, phi vật chất. Cái bao phủ lên vạn vật, mà có thể thấy được nó là yu - cái có thể thấy được. Cuộc sống và vật chất là biểu hiện của Đạo. ốm đau và tai hoạ là kết quả của Đạo. Trang Tử đã phát triển triết lý của Lão Tử: “Tất cả các hiện tượng đều là tương đối và chúng biến đổi - Không có gì là tuyệt đối và nằm im, bất động. Đẹp và xấu, phải và trái, to và nhỏ, dài và ngắn, tất cả đều là những hiện tượng đối lập nhưng đều biến chuyển - Luật - cái nguyên tắc, cái trật tự của mọi thứ đối ngẫu thay đổi và biến hóa sang nhau gọi là Đạo.

Một khi con người hiểu rằng cơ thể và tư tưởng của anh ta là biểu hiện của Đạo thì lúc đó anh ta hiểu được anh ta chính là Đạo. Nó là sự hợp nhất của con người với Đạo. Người đó sẽ được tự do và bất tử - Người đó sẽ không phải chịu đựng lửa nước và gió - Người đó có thể nhìn vượt qua không gian và thời gian. Người đó có thể bay và thay đổi hình dạng bản thân mình.

Đây là mục đích tối hậu của thuật cải lão Sendo.

Bình thường ý nghĩa người giải thoát bị hiểu nhầm do những người ở thung lũng - họ cố hiểu những kỳ diệu, công năng thần kỳ mang tính sức mạnh có trong một cơ thể vật lý giới hạn mà không chịu hiểu ý nghĩa đích thực của Đạo. Đó là trật tự âm dương. Sự hiểu lầm đó được lan truyền qua các lãnh tụ tinh thần - họ hứa hẹn những sức mạnh huyền bí của Đạo qua việc bạn phải nộp tiền cho họ.

Nhưng đây chỉ là bước đầu của Đạo. Đạo Lão hứa hẹn nhận biết siêu cảm nhận, sức mạnh từ xa, khả năng nhìn rõ từng phần và toàn bộ tương lai, khả năng đọc tư tưởng người khác, khả năng hiện diện ở nhiều nơi cùng một lúc, khả năng biến đổi bản thân thành người khác, khả năng độn thổ và khinh công, làm bất động người khác. Tôn Ngộ Không đã bắt đầu học 72 phép thuật này và cuối cùng trở thành một vị Phật. Những phép thuật này chỉ là những quyền năng bé, sơ khởi của Đạo. Người nào chỉ tin vào điều họ thấy sẽ bị những quyền năng này hứa hẹn. Và kết quả Đạo giáo phát triển và Chân Đạo thì bị bỏ lại.

Bốn nghệ thuật đầu là để có sự nhận biết về trí phán đoán siêu nhiên. Nhận biết về Đạo trong cuộc sống hàng ngày. Nó đòi hỏi tính nhẫn nại thực sự và khả năng chịu đựng sự chán nản khi thực hành. Sự tham lam và ham muốn của con người đã làm biến đổi bài học nguyên thuỷ. Cơ thể và tinh thần sẽ từ chối việc luyện tập. Phần đông các tôn giáo đều xuống dốc và muốn đi theo con đường dễ chịu, đơn giản.

Thực Dưỡng có thể trở thành tôn giáo nếu chúng ta đưa ra một sự hứa hẹn thần thông theo cảm tính.

Sau buổi xuất hiện trên truyền hình, chúng tôi ra về đến sân bay, người phỏng vấn nói với chúng tôi: “Các ngài đừng đề phòng và thủ thế quá như vậy - nên nhớ rằng các ngài đang buôn bán đồ Thực Dưỡng”. Anh ta muốn chúng tôi hứa hẹn nhiều kết quả thần kỳ nếu ai đó chịu ăn gạo lứt.

Khi chúng tôi đề cập đến việc chữa bệnh bằng Thực Dưỡng nhất là bệnh ung thư, chúng tôi quên hẳn Thực Dưỡng là điều kỳ diệu. Nó chẳng có gì là kỳ diệu bởi vì Thực Dưỡng chỉ là biểu hiện bề ngoài của sự sống giống ánh sáng, không khí và nước. Thực Dưỡng chỉ là biểu hiện của vũ trụ tổng thể hay của đấng duy nhất, đấng sáng thế. Dưới bàn tay của đấng sáng thế thì không có gì là kỳ diệu cả. Khi chúng ta thấy sự khỏi bệnh kỳ diệu nhờ Thực Dưỡng, chúng ta quên khuấy mất rằng chúng ta là người đang kiến tạo nên một cuộc sống đầy những điều huyền diệu của vũ trụ.

Có một dạng buôn bán lừa đảo khác trong phong trào Thực Dưỡng. Có thể gọi đó là một kiểu mê ngủ. Ohsawa định nghĩa hạnh phúc như sau: “Hạnh phúc là sự nhận biết vô hạn về tất cả các kiểu mê ngủ của bạn”. Sau đó một vài người hứa hẹn với bạn sẽ có sự nhận biết này nếu Thực Dưỡng được nghiên cứu xem xét.

Nhiều người ham học trẻ tuổi đã mang theo cuộc đời họ một hoài bão và giấc mơ lớn để được hạnh phúc. Thông thường các hứa hẹn này làm cho cuộc sống hàng ngày của họ trở nên khốn khổ, bất hạnh, khó chịu bởi vì chúng quá to lớn so với sức lực của họ.

Đừng ngốn ngấu Thực Dưỡng để thực hiện một giấc mơ lớn. Đừng dẫn đường cho cuộc đời của bạn bởi một mục đích trong tương lai. Sự mê ngủ của bạn cần phải được nhận ra ngay trong giây phút này - hiện tại - trong đời sống hàng ngày - Đừng trộn nó lẫn lộn với các dự định tương lai - vì chúng được sinh đẻ ra từ những huyễn mộng hàng ngày. Với một giấc mơ vĩ đại về tương lai thì hiện tại sẽ chẳng có được một kế hoạch gì.