Bài học từ cá hồi Tùy chọn

[Thelast]

1. Đừng bao giờ bận tâm đến những điều không quan trọng

Tháng giêng, năm 1961

Tạp chí “Thời báo” ở Mỹ đã viết:

Mối bận tâm là gì?
Là chẳng có tiền.
Có tiền là gì?
Là chẳng bận tâm.

Khi lần đầu tới Mỹ, có một câu nói gây nhiều ấn tượng với tôi là “Đừng bao giờ bận tâm” - Nó làm tôi không thể hiểu nổi. Sau khi sống ở đây 10 năm, cuối cùng tôi nhận ra là nó bao trùm lên ý nghĩ của phần đông dân Mỹ. Đấy là đất nước của “không bao giờ bận tâm”.

Động lực thúc đẩy mạnh mẽ nhất trong đời sống Mỹ là vấn đề cái được gọi là đồng tiền - có nhiều người may mắn sau khi nhập cư ở đây đã kiếm được nhiều tiền và tận hưởng cuộc sống với nó - Do sự giầu có cực kỳ về tài sản phần đông họ phán xét sự việc theo giác quan và tình cảm. Do mọi người đều ứng xử thông qua cảm quan và các điều kiện tiền lệ mà đồng tiền cùng sự mạo hiểm đã tạo nên những người hùng ở đất nước này.

Điều đó dẫn đến kết quả là phải làm thế nào để kiếm ra tiền và làm thế nào để tạo dựng một đời sống sung túc thoải mái, và những điều này đã trở thành những mục đích chính của nền giáo dục.

Trái lại “vô sản” là một khái niệm đặc trưng của người phương Đông cổ, nền giáo dục của họ ngay từ đầu đã nhắm vào việc vươn tới điều phân định cao nhất đó là “satori” (giác ngộ) thông qua sự hiểu biết về trật tự vũ trụ - Tư tưởng này thống trị cho đến khi nền văn minh Tây phương kéo theo vật chất và khoa học công nghệ thâm nhập vào.

Chín mươi năm về trước, người Nhật thường dùng những bảng gỗ có tranh in rất đẹp để bọc hàng xuất khẩu thực phẩm như giấy in để bọc. Người châu Âuthực sự đã ngạc nhiên bởi họ rất trân trọng những tờ giấy bọc hàng hoá. Người Nhật lại có một thái độ khác về mọi giá trị, không phải do thiếu nhận thức nghệ thuật, mà do họ biết thế giới là vô thường, nay trẻ mai già, cái đẹp dần đi xa. Đó là lý do họ gọi những bức tranh gỗ bọc hàng của họ là những bức tranh về một cuộc đời trôi nổi. Với họ mọi thứ vật chất tuy đẹp đẽ nhưng không phải là tài sản.

Cùng thời đó ở Pháp Pasteur đã phát minh ra công nghệ lên men rượu và bia (1877), theo đó phương pháp của ông được mang tên phương pháp Pasteur, mà thực ra kỹ thuật này đã từng được sử dụng hàng trăm năm trước đó ở Nhật để tạo ra rượu nếp (sake) - Người sáng chế bị lãng quên - không có tên tuổi, vì sao vậy?

Cách đây không xa lắm bác sĩ người Anh Fleming phát hiện ra kháng sinh penicilin trong phòng thí nghiệm của mình và chứng tỏ rằng nó có thể tiêu diệt vi trùng. Từ đó người ta đã bắt đầu sản xuất penicilin. Nó được gọi là thứ dược phẩm kỳ lạ và đã gây nhiều ảnh hưởng đến mức có hàng tá dược phẩm khác trong họ kháng sinh được sản xuất từ nó. Nhưng người ta đâu có biết rằng ở Nhật Bản chính loại penicilin này đã được dùng khi ướp cá khô vậy mà không ai biết đến tên người đã nghĩ ra nó. Vì sao vậy?

Lý do rất đơn giản - Người phương Đông xa xưa không quan tâm đến những phát minh vật chất mặc dù nó có tính chất hữu hiệu. Họ chỉ quan tâm về quan niệm sống - trạng thái tinh thần cao nhất, để đạt giác ngộ trong các Thiền viện, họ chỉ cảm phục những ai giảng dạy về Đạo, phương pháp Thiền, đến con đường giải thoát, hay niết bàn.

Hai quan điểm khác biệt đã dẫn đến hai chiều hướng văn minh khác nhau: Văn minh phương Tây và văn minh phương Đông.

Trong khi khoa học nghiên cứu vật chất và đạt đến mức “không còn vấn đề gì” còn tôn giáo nói về tư tưởng và đạt tới trạng thái “Tâm không”.

Người phương Tây sẽ không chấp nhận “tâm không” và không bao giờ chịu xóa bỏ các cuộc thử bom hạt nhân. Người phương Đông theo sự hiểu biết về trật tự vũ trụ của mình thì chỉ nói: “Mọi thứ có bắt đầu thì có kết thúc” - văn minh có bắt đầu thì sẽ có kết thúc, vấn đề là sớm hay muộn. Đừng bận tâm! chân lý của chúng ta về sự sống đích thực trong vô tận sẽ sống mãi.

Những nhà tư tưởng phương Tây mang tính chất phá hủy, phân tích, chắc chắn phải học từ tâm trí phương Đông có tính cách xây dựng, tổng quan - cho một thế giới bấp bênh bên bờ tự phá hủy. Sự sống có thể biến mất trong một tia chớp.

[Thelast]

11. Lễ hội tưởng nhớ 7 năm ngày mất của Ohsawa

Tháng 3, năm 1972

Đã 7 năm trôi qua kể từ khi Tiên sinh Ohsawa rời trái đất này. Mỗi năm sau khi tiên sinh mất tôi đều tin rằng sẽ có một lễ hội tưởng nhớ đến cuộc đời và những bài giảng của ông nhưng điều này chỉ có năm nay mới thực hiện được. Kỷ niệm ngày mất của tiên sinh Ohsawa lần đầu được tổ chức tại nhà thờ Gedansu ở Sanfrancisco vào 16 - 4 do Eizan Kishida tổ chức. Đây là một ngày mùa xuân đẹp trời tràn đầy hạnh phúc và chúng tôi cố làm tái hiện lại những bài giảng của người thày.

Có vài lý do để tôi chọn địa điểm tại nhà thờ Gendatsu để làm lễ kỷ niệm và nhờ giám mục Kishida điều khiển chương trình.

Lý do đầu tiên là giáo sư Ohsawa đã chọn nhà thờ này để giảng đầu tiên về Thực Dưỡng năm 1963 theo lời mời của ngài Koda người sáng lập ra nông trường trồng lúa Koda ở California. Giáo sư Ohsawa đã gặp giám mục Kishida ở đây và rất ấn tượng về con người biểu lộ những phẩm tính tâm linh và thể chất thiên bẩm này. Sau khi gặp gỡ, giáo sư đã bảo tôi: “Aihara, hãy giữ mối quan hệ tốt với con người này”. Như thế tôi đã đến thăm giám mục Kishida ở Sanfrancisco năm sau đó và lúc đó tôi đồng thời trở thành thành viên của nhà thờ.

Lý do thứ hai là giáo lý của nhà thờ dựa trên đạo Khổng, đạo Lão, dạo Shinto ở Nhật và Đạo Phật, những tôn giáo nền tảng cho giáo trình thuyết giảng của Ohsawa. Gedatsu Kongo, người sáng lập ra nhà thờ, đã nói nhiều về tầm quan trọng của gạo đỏ ở Ise được tôn kính như thần thánh và nói rằng tất cả mọi người đều nhận ra tầm quan trọng này. Đó là điều không lạ gì khi giám mục Kishida khi giới thiệu về mình, người lãnh đạo cao cấp nhất của nhà thờ Gedasu ở Mỹ, là một thành viên của phong trào Thực Dưỡng.

Lý do thứ ba là nhà thờ Gedatsu và các giáo lý của giáo sư Ohsawa đều cùng giảng dạy về tầm quan trọng của sự nhận thức đúng đắn (chánh kiến), việc không lãng phí, tách rời ham muốn của bản ngã và sự khiêm nhường. Chúng đều từ chối việc nói nhiều mà chỉ chú trọng vào việc thực hành các nguyên tắc Thực Dưỡng trong đời sống. Cả hai bài giảng đều xúc tích và ngắn gọn. Những người chưa có được lợi ích từ Thực Dưỡng sẽ có sự bổ ích khi nghe các bài giảng của nhà thờ. Đó là lý do để tôi chọn nhà thờ làm nơi tiến hành lễ tưởng niệm.

Sau lễ tưởng niệm, một cuộc liên hoan được diễn ra và một vài người may mắn đã gặp Ohsawa phát biểu về các ấn tượng của mình về các bài giảng của Thày. Nhưng điều này không đủ nói về Ohsawa nhưng đã đủ gợi vài hình ảnh cho những người không được gặp giáo sư.

Tôi cũng muốn nói cảm nhận của tôi về giáo sư ở đây, và những điều quan trọng trong bài giảng của Thày Ohsawa.

Ai đó có thể nói về Thực Dưỡng. Ai đó có thể nói về trật tự vũ trụ, và có thể nói về sự đánh giá trân trọng Thực Dưỡng. Đây là điều xảy ra khi bạn sống hạnh phúc từ những bài học này. Nói cách khác, bài giảng quan trọng nhất là điều làm cho bạn cảm thấy hạnh phúc nhất vào bất cứ ở đâu và lúc nào. Con người cần phải lựa chọn những bài học làm cho mình hạnh phúc. Có một số bài học trong số nhiều bài học trở nên tốt cho từng con người. Bài giảng quan trọng nhất của giáo sư Ohsawa đối với tôi là việc cho người khác.

Nhiều môn sinh Thực Dưỡng cảm thấy không được thoải mái ngay cả khi họ mạnh khoẻ về thể chất. Lý do là họ không cho ra đủ. Họ nhận vào nhiều hơn là họ cho ra. Họ ăn nhiều hơn là họ tiêu hóa và dùng năng lượng. Họ đã học về âm và dương nhiều hơn là ứng dụng trong đời sống hàng ngày.

Tiên sinh Ohsawa coi Lão Tử như một người tự do bậc nhất. Lão Tử đã tuyên bố trong Đạo Đức Kinh chương 48 là:

“Một người đi vào Đạo cần phải ngày càng thêm sự hiểu hiết và giảm thiểu đi những cái mình có - (gồm có ham muốn, bản ngã và chấp ngã). Người đó cuối cùng sẽ đạt tới trạng thái Vô Vi hay bản tính của tự nhiên. Tự nhiên thì chỉ có cho. Người cho luôn có mọi thứ bởi người đó là Tự nhiên”.

Giáo sư Ohsawa dạy chúng ta cách cho nhưng Thày cũng dạy chúng ta cách nhận thông qua ăn uống. Lão Tử chỉ dạy cách cho. Vậy ai thông thái hơn?

Theo tôi, Lão Tử là người thông thái, còn Thày Ohsawa của chúng ta thì gần gũi và thân thương hơn.