Bài học từ cá hồi Tùy chọn

[Thelast]

1. Đừng bao giờ bận tâm đến những điều không quan trọng

Tháng giêng, năm 1961

Tạp chí “Thời báo” ở Mỹ đã viết:

Mối bận tâm là gì?
Là chẳng có tiền.
Có tiền là gì?
Là chẳng bận tâm.

Khi lần đầu tới Mỹ, có một câu nói gây nhiều ấn tượng với tôi là “Đừng bao giờ bận tâm” - Nó làm tôi không thể hiểu nổi. Sau khi sống ở đây 10 năm, cuối cùng tôi nhận ra là nó bao trùm lên ý nghĩ của phần đông dân Mỹ. Đấy là đất nước của “không bao giờ bận tâm”.

Động lực thúc đẩy mạnh mẽ nhất trong đời sống Mỹ là vấn đề cái được gọi là đồng tiền - có nhiều người may mắn sau khi nhập cư ở đây đã kiếm được nhiều tiền và tận hưởng cuộc sống với nó - Do sự giầu có cực kỳ về tài sản phần đông họ phán xét sự việc theo giác quan và tình cảm. Do mọi người đều ứng xử thông qua cảm quan và các điều kiện tiền lệ mà đồng tiền cùng sự mạo hiểm đã tạo nên những người hùng ở đất nước này.

Điều đó dẫn đến kết quả là phải làm thế nào để kiếm ra tiền và làm thế nào để tạo dựng một đời sống sung túc thoải mái, và những điều này đã trở thành những mục đích chính của nền giáo dục.

Trái lại “vô sản” là một khái niệm đặc trưng của người phương Đông cổ, nền giáo dục của họ ngay từ đầu đã nhắm vào việc vươn tới điều phân định cao nhất đó là “satori” (giác ngộ) thông qua sự hiểu biết về trật tự vũ trụ - Tư tưởng này thống trị cho đến khi nền văn minh Tây phương kéo theo vật chất và khoa học công nghệ thâm nhập vào.

Chín mươi năm về trước, người Nhật thường dùng những bảng gỗ có tranh in rất đẹp để bọc hàng xuất khẩu thực phẩm như giấy in để bọc. Người châu Âuthực sự đã ngạc nhiên bởi họ rất trân trọng những tờ giấy bọc hàng hoá. Người Nhật lại có một thái độ khác về mọi giá trị, không phải do thiếu nhận thức nghệ thuật, mà do họ biết thế giới là vô thường, nay trẻ mai già, cái đẹp dần đi xa. Đó là lý do họ gọi những bức tranh gỗ bọc hàng của họ là những bức tranh về một cuộc đời trôi nổi. Với họ mọi thứ vật chất tuy đẹp đẽ nhưng không phải là tài sản.

Cùng thời đó ở Pháp Pasteur đã phát minh ra công nghệ lên men rượu và bia (1877), theo đó phương pháp của ông được mang tên phương pháp Pasteur, mà thực ra kỹ thuật này đã từng được sử dụng hàng trăm năm trước đó ở Nhật để tạo ra rượu nếp (sake) - Người sáng chế bị lãng quên - không có tên tuổi, vì sao vậy?

Cách đây không xa lắm bác sĩ người Anh Fleming phát hiện ra kháng sinh penicilin trong phòng thí nghiệm của mình và chứng tỏ rằng nó có thể tiêu diệt vi trùng. Từ đó người ta đã bắt đầu sản xuất penicilin. Nó được gọi là thứ dược phẩm kỳ lạ và đã gây nhiều ảnh hưởng đến mức có hàng tá dược phẩm khác trong họ kháng sinh được sản xuất từ nó. Nhưng người ta đâu có biết rằng ở Nhật Bản chính loại penicilin này đã được dùng khi ướp cá khô vậy mà không ai biết đến tên người đã nghĩ ra nó. Vì sao vậy?

Lý do rất đơn giản - Người phương Đông xa xưa không quan tâm đến những phát minh vật chất mặc dù nó có tính chất hữu hiệu. Họ chỉ quan tâm về quan niệm sống - trạng thái tinh thần cao nhất, để đạt giác ngộ trong các Thiền viện, họ chỉ cảm phục những ai giảng dạy về Đạo, phương pháp Thiền, đến con đường giải thoát, hay niết bàn.

Hai quan điểm khác biệt đã dẫn đến hai chiều hướng văn minh khác nhau: Văn minh phương Tây và văn minh phương Đông.

Trong khi khoa học nghiên cứu vật chất và đạt đến mức “không còn vấn đề gì” còn tôn giáo nói về tư tưởng và đạt tới trạng thái “Tâm không”.

Người phương Tây sẽ không chấp nhận “tâm không” và không bao giờ chịu xóa bỏ các cuộc thử bom hạt nhân. Người phương Đông theo sự hiểu biết về trật tự vũ trụ của mình thì chỉ nói: “Mọi thứ có bắt đầu thì có kết thúc” - văn minh có bắt đầu thì sẽ có kết thúc, vấn đề là sớm hay muộn. Đừng bận tâm! chân lý của chúng ta về sự sống đích thực trong vô tận sẽ sống mãi.

Những nhà tư tưởng phương Tây mang tính chất phá hủy, phân tích, chắc chắn phải học từ tâm trí phương Đông có tính cách xây dựng, tổng quan - cho một thế giới bấp bênh bên bờ tự phá hủy. Sự sống có thể biến mất trong một tia chớp.

[Thelast]

21. Tha thứ và hôn nhân

Tháng 8, năm 1974

Tha thứ có phải là một đức tính tốt?

Chúng ta thường có cảm giác căm ghét, thù hận, uất ức, tức tối. Nhưng chúng ta không thể ở lâu trong các trạng thái đó vì chúng ta phải chịu đựng sự tra tấn tinh thần. Như vậy chúng ta cố gắng từ bỏ những trạng thái này để có tình yêu đích thực. Một trong những cách từ bỏ nó là tha thứ. Tha thứ làm cho tư tưởng trở nên hòa bình, dễ chịu và nhẹ nhàng. Cho nên nhiều tôn giáo đều dạy con người ta tha thứ và coi nó là một sự cúng dường. Sự tha thứ thật sự được gọi là tình yêu bao trùm tất cả và nó là điều rất khó có thể đạt tới. Bình thường người ta tha thứ nhưng không xuất phát từ tình yêu chân thật, người ta thường tha thứ vì người ta được các tôn giáo dạy bảo phải làm như vậy hoặc khi người ta không thể chịu đựng được việc khéo dài sự căm hận. Nó gây ra cho họ một sự tra tấn tâm lý nặng nề.

Nói cách khác họ tha thứ theo cảm xúc nhưng vẫn còn mang một sự không hài lòng từ trong sâu xa của tư tưởng.

Sau đó dấu vết này sẽ to dần lớn dần đến khi người ta không điều khiển nổi nó nữa - Và thay thế vào đó là một sự thù hằn, bởi vì họ đã tạo ra nó trong sự tha thứ. Rồi nó phô bày dần ra và người ta bỏ vợ, bỏ chồng, bỏ bạn.

Một người nói với tôi rằng tha thứ chỉ có trong các bài giảng đạo Kitô. Khi tôi nghe thấy điều này tôi cảm thấy hơi ngạo mạn. Ai có thể tha thứ được khi bị phản bội, hay con họ bị bắt cóc để tống tiền.

Nhiều người cảm thấy tội lỗi khi họ không tha thứ được cho người khác do ảnh hưởng nặng nề của tôn giáo. Đây là điều cần lưu ý khi giảng đạo đức về sự tha thứ.

Vì sao chúng ta không xua đuổi được sự căm thù và oán giận. Chúng ta không thể đòi hỏi một điều mà chúng ta không có. Chúng ta tỏ ra giận dữ khi bên trong chúng ta giận dữ. Rồi sau đó chúng ta không để bụng - Như vậy tôi có thể nói đừng tha thứ theo kiểu tự nhủ lương tâm mình hãy tha cho họ vì họ đáng thương. Hãy tha thứ xuất phát tự tấm lòng rộng mở, từ trái tim chân thành để bạn có một tình yêu rộng lớn với mọi người chứ đừng tha thứ theo kiểu độ lượng và bao dung.

Vì sao chúng ta có nhiều phiền phức trong hôn nhân và gia đình. Một người bạn ở Miami hỏi tôi: “Vì sao có nhiều người Thực Dưỡng mắc phair những lủng củng trong gia đình và hôn nhân?”. Thực ra tôi nghe thấy 6 đôi Thực Dưỡng bị lủng củng và ly dị. Phải chăng là do sống theo Thực Dưỡng?

Để sống tiếp tục hạnh phúc trong hôn nhân, chúng ta phải tuân thủ những qui tắc sau đây:

Vợ và chồng phải hoàn toàn mạnh khoẻ và cân bằng về mặt thể chất và phải tương xứng với nhau về đời sống tình dục - Nói cách khác họ cần phải dương. Một bữa ăn Thực Dưỡng sẽ đảm bảo điều kiện này - Như thế nó sẽ không tạo vấn đề.

Thứ hai người chồng phải là người kiếm tiền chính cho gia đình và người vợ phải duy trì trật tự ngăn nắp trong gia đình. Để làm được điều này họ phải làm việc rất vất vả. Họ cần phải rất dương - Nếu thiếu điều này, hôn nhân có thể ngắn ngủi bởi vì làm việc nặng nhọc là một nhân tố dương sắp xếp vợ chồng phải xích lại gần nhau. Khi họ nhàn rỗi, hôn nhân sẽ dễ bị phân tán, tẻ nhạt vì mất yếu tố dương. Nó có chiều hướng ly rời nhau về mặt tâm lý - ly tâm.

Để giữ được hôn nhân, không chỉ có dương mà cần giữ cả yếu tố âm. Đó là tính chịu đựng, nhẫn nại. Hôn nhân đòi hỏi sự nhẫn nại và nhường nhịn. Không có sự nhẫn nại và sự chịu đựng, người ta không thể vượt qua được sự tranh chấp, sốc tâm lý và nhiều tình huống bất ngờ, sự bất đồng quan điểm của vợ và chồng. Những người quá dương thường thiếu sự nhẫn nại. Họ vội cưới và vội bỏ nhau. Tôi đã thấy nhiều phụ nữ Mỹ có lông chân và lông tay. Đó là do một lối ăn quá nhiều thịt, và động vật. Họ quá dương - nên không nghi ngờ sẽ dễ dẫn đến ly hôn.

Điều cuối cùng và quan trọng nhất trong hôn nhân là thái độ đối với nhau: Cố gắng xuất phát từ tình yêu. ở cuộc hôn nhân đầu tiên, bất cứ vợ và chồng nào cũng đều yêu nhau. Rồi sau đó họ tách dần nhau ra - Tình yêu của họ không còn. Vì sao? Theo tôi có lẽ họ không cố gắng đủ sức để giữ tình yêu. Tình yêu của họ hoàn toàn mang tính bản ngã và cảm tính. Tình yêu dễ buột mất khi bạn nhìn thấy một người đàn ông đàn bà khác đẹp hơn và tốt bụng hơn.

Chúng ta không thể mong đợi tình yêu của họ một cách hoàn hảo và lâu bền mãi mãi. Chúng ta chỉ có thể trông chờ vào tình yêu hoàn thiện và vững bền của chính chúng ta. Vì điều này chúng ta cần cố giữ tình yêu.Tài năng và vận may của đàn ông có thể cuốn hút đàn bà trong giây lát nhưng nó không thể còn mãi nếu anh ta không giữ lấy tình yêu. Một lần chúng ta đã cố gắng giữ lấy tình yêu, vợ chồng chúng ta sẽ yêu chúng ta hơn. Không có người chồng nào yêu cái sắc đẹp của vợ mình quá 10 năm. Trái lại, anh ta chỉ yêu cái đời sống của cô ta một khi cô ta biết yêu chân thật mặc dù có thể hơi xấu xí. Không thể có tình yêu trong cái thế giới tương đối này nếu ta không cố trở thành một tình yêu. Chỉ có một hôn nhân đích thực khi cả hai biết trở thành tình yêu thực sự.