Bài học từ cá hồi Tùy chọn

[Thelast]

1. Đừng bao giờ bận tâm đến những điều không quan trọng

Tháng giêng, năm 1961

Tạp chí “Thời báo” ở Mỹ đã viết:

Mối bận tâm là gì?
Là chẳng có tiền.
Có tiền là gì?
Là chẳng bận tâm.

Khi lần đầu tới Mỹ, có một câu nói gây nhiều ấn tượng với tôi là “Đừng bao giờ bận tâm” - Nó làm tôi không thể hiểu nổi. Sau khi sống ở đây 10 năm, cuối cùng tôi nhận ra là nó bao trùm lên ý nghĩ của phần đông dân Mỹ. Đấy là đất nước của “không bao giờ bận tâm”.

Động lực thúc đẩy mạnh mẽ nhất trong đời sống Mỹ là vấn đề cái được gọi là đồng tiền - có nhiều người may mắn sau khi nhập cư ở đây đã kiếm được nhiều tiền và tận hưởng cuộc sống với nó - Do sự giầu có cực kỳ về tài sản phần đông họ phán xét sự việc theo giác quan và tình cảm. Do mọi người đều ứng xử thông qua cảm quan và các điều kiện tiền lệ mà đồng tiền cùng sự mạo hiểm đã tạo nên những người hùng ở đất nước này.

Điều đó dẫn đến kết quả là phải làm thế nào để kiếm ra tiền và làm thế nào để tạo dựng một đời sống sung túc thoải mái, và những điều này đã trở thành những mục đích chính của nền giáo dục.

Trái lại “vô sản” là một khái niệm đặc trưng của người phương Đông cổ, nền giáo dục của họ ngay từ đầu đã nhắm vào việc vươn tới điều phân định cao nhất đó là “satori” (giác ngộ) thông qua sự hiểu biết về trật tự vũ trụ - Tư tưởng này thống trị cho đến khi nền văn minh Tây phương kéo theo vật chất và khoa học công nghệ thâm nhập vào.

Chín mươi năm về trước, người Nhật thường dùng những bảng gỗ có tranh in rất đẹp để bọc hàng xuất khẩu thực phẩm như giấy in để bọc. Người châu Âuthực sự đã ngạc nhiên bởi họ rất trân trọng những tờ giấy bọc hàng hoá. Người Nhật lại có một thái độ khác về mọi giá trị, không phải do thiếu nhận thức nghệ thuật, mà do họ biết thế giới là vô thường, nay trẻ mai già, cái đẹp dần đi xa. Đó là lý do họ gọi những bức tranh gỗ bọc hàng của họ là những bức tranh về một cuộc đời trôi nổi. Với họ mọi thứ vật chất tuy đẹp đẽ nhưng không phải là tài sản.

Cùng thời đó ở Pháp Pasteur đã phát minh ra công nghệ lên men rượu và bia (1877), theo đó phương pháp của ông được mang tên phương pháp Pasteur, mà thực ra kỹ thuật này đã từng được sử dụng hàng trăm năm trước đó ở Nhật để tạo ra rượu nếp (sake) - Người sáng chế bị lãng quên - không có tên tuổi, vì sao vậy?

Cách đây không xa lắm bác sĩ người Anh Fleming phát hiện ra kháng sinh penicilin trong phòng thí nghiệm của mình và chứng tỏ rằng nó có thể tiêu diệt vi trùng. Từ đó người ta đã bắt đầu sản xuất penicilin. Nó được gọi là thứ dược phẩm kỳ lạ và đã gây nhiều ảnh hưởng đến mức có hàng tá dược phẩm khác trong họ kháng sinh được sản xuất từ nó. Nhưng người ta đâu có biết rằng ở Nhật Bản chính loại penicilin này đã được dùng khi ướp cá khô vậy mà không ai biết đến tên người đã nghĩ ra nó. Vì sao vậy?

Lý do rất đơn giản - Người phương Đông xa xưa không quan tâm đến những phát minh vật chất mặc dù nó có tính chất hữu hiệu. Họ chỉ quan tâm về quan niệm sống - trạng thái tinh thần cao nhất, để đạt giác ngộ trong các Thiền viện, họ chỉ cảm phục những ai giảng dạy về Đạo, phương pháp Thiền, đến con đường giải thoát, hay niết bàn.

Hai quan điểm khác biệt đã dẫn đến hai chiều hướng văn minh khác nhau: Văn minh phương Tây và văn minh phương Đông.

Trong khi khoa học nghiên cứu vật chất và đạt đến mức “không còn vấn đề gì” còn tôn giáo nói về tư tưởng và đạt tới trạng thái “Tâm không”.

Người phương Tây sẽ không chấp nhận “tâm không” và không bao giờ chịu xóa bỏ các cuộc thử bom hạt nhân. Người phương Đông theo sự hiểu biết về trật tự vũ trụ của mình thì chỉ nói: “Mọi thứ có bắt đầu thì có kết thúc” - văn minh có bắt đầu thì sẽ có kết thúc, vấn đề là sớm hay muộn. Đừng bận tâm! chân lý của chúng ta về sự sống đích thực trong vô tận sẽ sống mãi.

Những nhà tư tưởng phương Tây mang tính chất phá hủy, phân tích, chắc chắn phải học từ tâm trí phương Đông có tính cách xây dựng, tổng quan - cho một thế giới bấp bênh bên bờ tự phá hủy. Sự sống có thể biến mất trong một tia chớp.

[Thelast]

24. Nhai kỹ là quay về với Thượng Đế

Tháng 5 -1975

Một hôm một học viên ở trại Vê-ga hỏi tôi vì sao mà chúng ta lại mất đi khả năng lựa chọn các thực phẩm thiên nhiên tốt đẹp hơn bất cứ lúc nào và việc chè chén quá mức để chúng ta phải phân loại thực phẩm theo âm dương - Thuở xa xưa khi ăn uống con người vốn có trí phán đoán tốt để lựa chọn thức ăn. Vậy vì sao người ta lại bắt đầu ăn uống sai trái khi đã có trí phán đoán tốt?

Tôi trả lời như sau:

Ngày xưa thực phẩm ở gần nơi họ sống và họ sống và họ ăn uống theo mùa nào thức ấy. Như vậy thì họ có ăn gì thì cũng còn trong trật tự. Điều này duy trì và phát triển khả năng lựa chọn tuỳ thuộc vào mức độ và thói quen nhưng dù sao nó cũng làm giảm bớt phần nào khả năng nhận thức bởi vì người ta không cần thiết phải nghĩ ngợi về những thực phẩm hợp lý cho họ.

Sau đó thực phẩm phát triển. Nó được vận chuyển từ vùng này đến vùng khác và rau quả trái mùa được vận chuyển từ vùng này tới vùng khác, người ta bảo quản thịt đông lạnh, công nghiệp thực phẩm đã làm cho thực phẩm biến chất sai với trật tự, các chất bảo quản và mầu hóa học cho vào thực phẩm để làm cho nó sạch sẽ, mềm mại, hấp dẫn bề mặt. Những thuốc tăng trưởng và sát khuẩn được dùng ngày càng bừa bãi trong các tranh trại tạo ra cho người nuôi trồng nhiều lợi nhuận hơn. Kết quả là làm cho không còn thức ăn thiên nhiên trong xã hội hiện đại của chúng ta.

Thậm chí chúng ta còn mất cả trí phán đoán tốt đẹp để lựa chọn thực phẩm theo khả năng trực giác - Bạn có thĩ thấy nhiều người không thể ngừng ăn đường ngay cả khi anh ta quá âm mà không cần đường. Như thế nên áp dụng khái niệm âm dương trong việc lựa chọn thức ăn và nghiên cứu về dinh dưỡng. Nó tuỳ thuộc vào tính linh hoạt của trí phán đoán. Khi trực giác của trí phán đoán bị che phủ và biến dạng, chúng ta gặp trở ngại trong việc lựa chọn thức ăn và rơi vào việc ăn uống bừa bãi cho khoái khẩu. Để nâng cao khả năng lựa chọn thực phẩm theo trực giác, chúng ta phải thường xuyên ăn uống thực phẩm tốt trong một thời gian dài. Mặt khác để ăn được các thực phẩm tốt chúng ta phải có trực giác của trí phán đoán thật tốt. Đó là một cái vòng tương hỗ lẫn nhau.

Theo tôi, chỉ có một cách khác để phát triển trí phán đoán của chúng ta. Đó là việc nhai thức ăn thật kỹ. Việc nhai kỹ khi ăn có thể cho bạn khả năng phán đoán lựa chọn thực phẩm tốt cũng như phát triển nhận thức và tiềm thức. Khi nhai kỹ thức ăn được làm nhão và ngấm nhiều nước bọt. Điều này rất quan trọng cho sự tiêu hóa tạo nên các phản ứng hóa học diễn ra trong các chất lỏng. Nếu chúng ta nhai kỹ thức ăn được làm lỏng nhờ nước bọt, tạo nên các phản ứng hóa học cho tuyến nước bọt và chúng ta có thể phân biệt được độ mặn và độ mềm, độ đắng và vị chua.

Nếu chúng ta không nhai kỹ chỉ có phần bề mặt của thức ăn là vỡ ra và thức ăn chỉ được tiêu hóa từng phần. Khi nhai kỹ tất cả thức ăn được hóa lỏng và dịch vị thấm vào toàn bộ thức ăn. Khi đó chúng ta có thể phân biệt sự khác nhau giữa thức ăn thiên nhiên và thức an có chất hóa học. Khi nhai kỹ các thành phần hóa học phụ gia không được tiêu hóa hết trong khi đó các thành phần tự nhiên có trong thức ăn sẽ được hấp thụ nhiều hơn.

Với tôi Thực Dưỡng có nghĩa là ăn uống các chất nhão và ta tiêu hóa tốt hơn khi nhai kỹ.

Tầm quan trọng của việc nhai kỹ không dừng lại ở đây. Nhai kỹ có nghĩa là thiền định và cầu nguyện mà không có lời khấn. Khi nhai kỹ, tiềm thức của chúng ta xuất hiện cũng tác động cùng tác động của việc nhai đều giống như tác động cầu nguyện. Nó mang ý thức đi ra khỏi sự điều khiển của tiềm thức (phần lớn ý thức của chúng ta đều được điều khiển vô hình bởi tiềm thức trong mọi lúc). Khi ý thức tạo ra hoạt động mang tính bản ngã được giải phóng tự do khỏi chức năng tiềm thức. Chúng ta sẽ có một cơ hội lớn để kết nối tâm thức với vũ trụ, điều được gọi là trạng thái giải thoát hay đại định. Nhai kỹ là quay về với Thượng Đế.

Người Nhật từ xưa đã có cùng ý tưởng khi gọi từ nhai Kanu. Kanu là nhai và Kami là Thượng Đế.

Khi con người có thói quen nhai dối và nhai vội, họ bắt đầu một chế độ ăn tồi ngay cả khi họ có trí phấn đoán tốt theo trực giác.