Bài học từ cá hồi Tùy chọn

[Thelast]

1. Đừng bao giờ bận tâm đến những điều không quan trọng

Tháng giêng, năm 1961

Tạp chí “Thời báo” ở Mỹ đã viết:

Mối bận tâm là gì?
Là chẳng có tiền.
Có tiền là gì?
Là chẳng bận tâm.

Khi lần đầu tới Mỹ, có một câu nói gây nhiều ấn tượng với tôi là “Đừng bao giờ bận tâm” - Nó làm tôi không thể hiểu nổi. Sau khi sống ở đây 10 năm, cuối cùng tôi nhận ra là nó bao trùm lên ý nghĩ của phần đông dân Mỹ. Đấy là đất nước của “không bao giờ bận tâm”.

Động lực thúc đẩy mạnh mẽ nhất trong đời sống Mỹ là vấn đề cái được gọi là đồng tiền - có nhiều người may mắn sau khi nhập cư ở đây đã kiếm được nhiều tiền và tận hưởng cuộc sống với nó - Do sự giầu có cực kỳ về tài sản phần đông họ phán xét sự việc theo giác quan và tình cảm. Do mọi người đều ứng xử thông qua cảm quan và các điều kiện tiền lệ mà đồng tiền cùng sự mạo hiểm đã tạo nên những người hùng ở đất nước này.

Điều đó dẫn đến kết quả là phải làm thế nào để kiếm ra tiền và làm thế nào để tạo dựng một đời sống sung túc thoải mái, và những điều này đã trở thành những mục đích chính của nền giáo dục.

Trái lại “vô sản” là một khái niệm đặc trưng của người phương Đông cổ, nền giáo dục của họ ngay từ đầu đã nhắm vào việc vươn tới điều phân định cao nhất đó là “satori” (giác ngộ) thông qua sự hiểu biết về trật tự vũ trụ - Tư tưởng này thống trị cho đến khi nền văn minh Tây phương kéo theo vật chất và khoa học công nghệ thâm nhập vào.

Chín mươi năm về trước, người Nhật thường dùng những bảng gỗ có tranh in rất đẹp để bọc hàng xuất khẩu thực phẩm như giấy in để bọc. Người châu Âuthực sự đã ngạc nhiên bởi họ rất trân trọng những tờ giấy bọc hàng hoá. Người Nhật lại có một thái độ khác về mọi giá trị, không phải do thiếu nhận thức nghệ thuật, mà do họ biết thế giới là vô thường, nay trẻ mai già, cái đẹp dần đi xa. Đó là lý do họ gọi những bức tranh gỗ bọc hàng của họ là những bức tranh về một cuộc đời trôi nổi. Với họ mọi thứ vật chất tuy đẹp đẽ nhưng không phải là tài sản.

Cùng thời đó ở Pháp Pasteur đã phát minh ra công nghệ lên men rượu và bia (1877), theo đó phương pháp của ông được mang tên phương pháp Pasteur, mà thực ra kỹ thuật này đã từng được sử dụng hàng trăm năm trước đó ở Nhật để tạo ra rượu nếp (sake) - Người sáng chế bị lãng quên - không có tên tuổi, vì sao vậy?

Cách đây không xa lắm bác sĩ người Anh Fleming phát hiện ra kháng sinh penicilin trong phòng thí nghiệm của mình và chứng tỏ rằng nó có thể tiêu diệt vi trùng. Từ đó người ta đã bắt đầu sản xuất penicilin. Nó được gọi là thứ dược phẩm kỳ lạ và đã gây nhiều ảnh hưởng đến mức có hàng tá dược phẩm khác trong họ kháng sinh được sản xuất từ nó. Nhưng người ta đâu có biết rằng ở Nhật Bản chính loại penicilin này đã được dùng khi ướp cá khô vậy mà không ai biết đến tên người đã nghĩ ra nó. Vì sao vậy?

Lý do rất đơn giản - Người phương Đông xa xưa không quan tâm đến những phát minh vật chất mặc dù nó có tính chất hữu hiệu. Họ chỉ quan tâm về quan niệm sống - trạng thái tinh thần cao nhất, để đạt giác ngộ trong các Thiền viện, họ chỉ cảm phục những ai giảng dạy về Đạo, phương pháp Thiền, đến con đường giải thoát, hay niết bàn.

Hai quan điểm khác biệt đã dẫn đến hai chiều hướng văn minh khác nhau: Văn minh phương Tây và văn minh phương Đông.

Trong khi khoa học nghiên cứu vật chất và đạt đến mức “không còn vấn đề gì” còn tôn giáo nói về tư tưởng và đạt tới trạng thái “Tâm không”.

Người phương Tây sẽ không chấp nhận “tâm không” và không bao giờ chịu xóa bỏ các cuộc thử bom hạt nhân. Người phương Đông theo sự hiểu biết về trật tự vũ trụ của mình thì chỉ nói: “Mọi thứ có bắt đầu thì có kết thúc” - văn minh có bắt đầu thì sẽ có kết thúc, vấn đề là sớm hay muộn. Đừng bận tâm! chân lý của chúng ta về sự sống đích thực trong vô tận sẽ sống mãi.

Những nhà tư tưởng phương Tây mang tính chất phá hủy, phân tích, chắc chắn phải học từ tâm trí phương Đông có tính cách xây dựng, tổng quan - cho một thế giới bấp bênh bên bờ tự phá hủy. Sự sống có thể biến mất trong một tia chớp.

[Thelast]

29. Biến chuyển từ không thích thành thích

Tháng 12 -1975

Có một người đàn bà đẹp trong số học viên tại trại Vê-ga của tôi. Có một hôm cô ta bảo tôi: “Em không ưa anh ấy”. Tôi thực sự bị sốc. Làm sao một lời xấu xa lại có thể tuôn ra từ cái miệng xinh đẹp như vậy. Có phải là cực âm sinh dương và đẹp đẽ sinh xấu xa chăng? Phải chăng đây là biểu hiện của luật trong cuộc sống?

Cô ta nghiên cứu Yoga, tôi cũng có biết qua về nó đó là một nghệ thuật sống hợp nhất trong cuộc sống hàng ngày. Sau đó cô ta không thực hành Yoga bởi vì cô ta không thích nó lắm. Cô ta muốn thành một người dạy Yoga -Vậy thì cô ta phải vượt qua sự không thích này. Nếu không yoga của cô ta sẽ trở thành thể dục chức không phải Yoga thực sự. Nó là Yoga của cơ thể chứ không phải của tinh thần.

Có nhiều người có tính nết như vậy. Nhiều người không bao giờ muốn gặp mặt người mà họ không thích. Khi chúng ta không thích ai đó, chúng ta bài xích họ và chúng ta không được thoải mái. Vì không có hòa bình trong nội tâm. Ohsawa dạy chúng ta phải đạt được sự thảnh thơi ngay cả với người mình không thích.

Liệu có cách nào vượt qua sự không ưa này? Có thể dễ dàng nói về một tình yêu bao la độ lượng nhưng thực hành nó mới thật khó làm sao.Tôi biết có hai điều chúng ta cần thực hành.

Thứ nhất, chúng ta phải thiết lập sức khoẻ cho riêng mình. Chúng ta còn khó chịu với ai đó, chúng ta còn chưa khỏe mạnh. Chúng ta còn ghét ốm đau, nghèo nàn, lạm phát, thống trị, điên cuồng, chiến tranh, lửa, vi trùng, thói hư tật xấu, giận dữ. Vậy thì chúng ta còn chưa mạnh khoẻ. Làm thế nào để mạnh khoẻ? Đầu tiên cần phải có bữa ăn cân bằng âm dương theo Thực Dưỡng. Thứ hai chúng ta phải lao động nhiều, làm việc nặng nhọc. Khi cơ thể được cân bằng sự khó chịu của chúng ta sẽ ít đi. Khi tôi còn trẻ, tôi không ăn quả trứng gà (âm). Bây giờ tôi rất thích ăn nó. Trước đây tôi quá âm. Khi tôi dương hơn, tôi bắt đầu thích ăn nó.

Điều thứ hai là chúng ta phải biến chuyển điều không thích thành thích. Đừng nghĩ rằng điều không thích là không thể chấp nhận và nó không thay đổi. Ví dụ nếu bạn không thích ăn cơm, hãy tìm hiểu xem cách nấu cơm thế nào để cho cơm ngon và bạn có thể ăn được. Nếu bạn không thích ốm đau bạn cần phải làm việc cho đến khi bạn thích sự ốm đau. Khi bạn yêu sự ốm đau, bạn sẽ lành bệnh. Theo tôi không có phương pháp chữa trị nào đích thực hơn cách này ngay cả ăn theo Thực Dưỡng.

Vợ tôi - Cornellia phải nằm viện trong 3 năm. Tất nhiên cô không thích bệnh viện hay ốm đau. Cô ta nói: “Em có thể khỏi bệnh và hạnh phúc nếu em về nhà”. Tôi bảo: “Không, nếu em không cảm thấy hạnh phúc ở trong bệnh viện, em sẽ không hạnh phúc ở nhà. Nếu em không ưa bệnh tật của em, em không thể chữa trị nó.”

Sau đó vợ tôi bắt đầu thử yêu bệnh viện và bệnh tật của cô ấy. Cô đã luôn mỉm cười với bệnh viện và cuối cùng cô ta khỏi bệnh sau 3 tháng.

Nếu bạn không thích anh ta, bạn phải biến đổi bạn để bạn yêu quí anh ta. Thông thường chúng ta không thích ai đó vì họ hơi giống ta. Bản tính của chúng ta luôn muốn từ chối loại người cùng dấu, có đặc điểm giống ta. Nó tạo nên sự khó chịu. Như vậy khó chịu là dấu hiệu biểu hiện việc từ chối một cái gì giống mình. Khi chúng ta biến chuyển từ khó chịu thành bình thường - chúng ta sẽ hạnh phúc hơn.