Bài học từ cá hồi Tùy chọn

[Thelast]

1. Đừng bao giờ bận tâm đến những điều không quan trọng

Tháng giêng, năm 1961

Tạp chí “Thời báo” ở Mỹ đã viết:

Mối bận tâm là gì?
Là chẳng có tiền.
Có tiền là gì?
Là chẳng bận tâm.

Khi lần đầu tới Mỹ, có một câu nói gây nhiều ấn tượng với tôi là “Đừng bao giờ bận tâm” - Nó làm tôi không thể hiểu nổi. Sau khi sống ở đây 10 năm, cuối cùng tôi nhận ra là nó bao trùm lên ý nghĩ của phần đông dân Mỹ. Đấy là đất nước của “không bao giờ bận tâm”.

Động lực thúc đẩy mạnh mẽ nhất trong đời sống Mỹ là vấn đề cái được gọi là đồng tiền - có nhiều người may mắn sau khi nhập cư ở đây đã kiếm được nhiều tiền và tận hưởng cuộc sống với nó - Do sự giầu có cực kỳ về tài sản phần đông họ phán xét sự việc theo giác quan và tình cảm. Do mọi người đều ứng xử thông qua cảm quan và các điều kiện tiền lệ mà đồng tiền cùng sự mạo hiểm đã tạo nên những người hùng ở đất nước này.

Điều đó dẫn đến kết quả là phải làm thế nào để kiếm ra tiền và làm thế nào để tạo dựng một đời sống sung túc thoải mái, và những điều này đã trở thành những mục đích chính của nền giáo dục.

Trái lại “vô sản” là một khái niệm đặc trưng của người phương Đông cổ, nền giáo dục của họ ngay từ đầu đã nhắm vào việc vươn tới điều phân định cao nhất đó là “satori” (giác ngộ) thông qua sự hiểu biết về trật tự vũ trụ - Tư tưởng này thống trị cho đến khi nền văn minh Tây phương kéo theo vật chất và khoa học công nghệ thâm nhập vào.

Chín mươi năm về trước, người Nhật thường dùng những bảng gỗ có tranh in rất đẹp để bọc hàng xuất khẩu thực phẩm như giấy in để bọc. Người châu Âuthực sự đã ngạc nhiên bởi họ rất trân trọng những tờ giấy bọc hàng hoá. Người Nhật lại có một thái độ khác về mọi giá trị, không phải do thiếu nhận thức nghệ thuật, mà do họ biết thế giới là vô thường, nay trẻ mai già, cái đẹp dần đi xa. Đó là lý do họ gọi những bức tranh gỗ bọc hàng của họ là những bức tranh về một cuộc đời trôi nổi. Với họ mọi thứ vật chất tuy đẹp đẽ nhưng không phải là tài sản.

Cùng thời đó ở Pháp Pasteur đã phát minh ra công nghệ lên men rượu và bia (1877), theo đó phương pháp của ông được mang tên phương pháp Pasteur, mà thực ra kỹ thuật này đã từng được sử dụng hàng trăm năm trước đó ở Nhật để tạo ra rượu nếp (sake) - Người sáng chế bị lãng quên - không có tên tuổi, vì sao vậy?

Cách đây không xa lắm bác sĩ người Anh Fleming phát hiện ra kháng sinh penicilin trong phòng thí nghiệm của mình và chứng tỏ rằng nó có thể tiêu diệt vi trùng. Từ đó người ta đã bắt đầu sản xuất penicilin. Nó được gọi là thứ dược phẩm kỳ lạ và đã gây nhiều ảnh hưởng đến mức có hàng tá dược phẩm khác trong họ kháng sinh được sản xuất từ nó. Nhưng người ta đâu có biết rằng ở Nhật Bản chính loại penicilin này đã được dùng khi ướp cá khô vậy mà không ai biết đến tên người đã nghĩ ra nó. Vì sao vậy?

Lý do rất đơn giản - Người phương Đông xa xưa không quan tâm đến những phát minh vật chất mặc dù nó có tính chất hữu hiệu. Họ chỉ quan tâm về quan niệm sống - trạng thái tinh thần cao nhất, để đạt giác ngộ trong các Thiền viện, họ chỉ cảm phục những ai giảng dạy về Đạo, phương pháp Thiền, đến con đường giải thoát, hay niết bàn.

Hai quan điểm khác biệt đã dẫn đến hai chiều hướng văn minh khác nhau: Văn minh phương Tây và văn minh phương Đông.

Trong khi khoa học nghiên cứu vật chất và đạt đến mức “không còn vấn đề gì” còn tôn giáo nói về tư tưởng và đạt tới trạng thái “Tâm không”.

Người phương Tây sẽ không chấp nhận “tâm không” và không bao giờ chịu xóa bỏ các cuộc thử bom hạt nhân. Người phương Đông theo sự hiểu biết về trật tự vũ trụ của mình thì chỉ nói: “Mọi thứ có bắt đầu thì có kết thúc” - văn minh có bắt đầu thì sẽ có kết thúc, vấn đề là sớm hay muộn. Đừng bận tâm! chân lý của chúng ta về sự sống đích thực trong vô tận sẽ sống mãi.

Những nhà tư tưởng phương Tây mang tính chất phá hủy, phân tích, chắc chắn phải học từ tâm trí phương Đông có tính cách xây dựng, tổng quan - cho một thế giới bấp bênh bên bờ tự phá hủy. Sự sống có thể biến mất trong một tia chớp.

[Thelast]

43. Âm và Dương

Tháng 4 năm 1980

Bất cứ khi nào có ai hỏi macrobiotic là gì, tôi thường giải thích macro là đối nghịch với micro, có nghĩa là to lớn, vĩ đại, bio tiếng Hy lạp có nghĩa là sự sống. Như vậy có nghĩa là macrobiotic có nghĩa là một đời sống vĩ đại.

Chúng ta dùng khái niệm âm dương thay vì cho phân biệt mọi vật theo tiêu chuẩn xấu và tốt.. Âm Dương phân chia mọi vật ra hai phẩm tính: giãn nở và co cụm, mà không cần dùng tới khái niệm tốt và xấu. Nhưng nói chung chúng ta bắt đầu với việc coi dương là tốt và âm là xấu và đồ ăn dương là tốt.

Để làm rõ âm dương tôi sẽ nói với các bạn một kinh nghiệm của tôi: Khoảng 15 năm trước vợ tôi bị bệnh lao. Do bệnh lao dễ lây nên cô ấy nằm viện ở xa nhà tôi 70 km. Tôi nẫu súp, cơm, miso và rau cho cô ấy hàng tuần và mang đến vào hôm thứ 6. Thứ 6 và chủ nhật là ngày nghỉ của tôi ở nhà máy Chico San - tối chủ nhật tôi làm bạnh tại nhà máy.

Một hôm một người bạn tôi cho tôi hai con sò đã được nấu và bảo mang vào cho vợ tôi. Tôi mang đến bệnh viện nhưng cô ấy không muốn ăn nên tôi mang nó về nhà. Hôm sau tôi thử ăn nó, và tôi cảm thấy hơi đau bụng. Tôi nghỉ việc và tôi ăn một quả mơ muối vì tôi nghĩ nó dương. Khi ăn vào dạ dày tôi co rút và tôi đau bụng đến mức phải nằm trên giường. Sau đó nó đau đến mức tôi không thể nằm được nữa. Cuối cùng tôi đau đến mức mất cả nhận biết. Một người bạn tôi tới chơi và thấy tôi nằm quằn qoại trên nền nhà, cô ta mang tôi đến bệnh viện gần đó. Bác sĩ kiểm tra xem tôi có nghiện không và tiêm thuốc giảm đau.

Hôm sau tôi hết đau bụng nhưng lại bị đau túi mật. Bác sĩ bảo tôi bị sạn mật và phải mổ. Tôi từ chối mổ. Tôi không ăn uống gì trong 4 ngày. Ngày thứ 5 tôi chỉ uống tí súp với bánh tráng, ngũ cốc có ăn đường và trà Ceylon. Sự đau đớn mất dần. Tôi ra viện buổi trưa và mất 800 USD X quang.

Bảng cân bằng âm dương của tôi sẽ là:

Dương ------------------------------------------- Âm
2 con sò ------------------------------------------- Một mũi tiêm mooc phin
1 quả mận muối ------------------------------------------- 4 ngày nhịn
70 dặm đi xa ------------------------------------------- 3 mẩu đường
8 giờ làm bánh ------------------------------------------- 1 bơ gạo có đường
Đau dạ dày ------------------------------------------- X quang - 800 USD.

Tôi không muốn bạn theo tôi, nhưng tôi hiểu được cân bằng âm dương của mình. Có một cách để học âm dương là ăn các loại thức ăn và kiểm chứng. Sau khi học âm dương qua thực phẩm, bạn có thể học âm dương ở nhiều lĩnh vực khác. Trong bất cứ trường hợp nào đừng vội kết luận âm dương. Sau khi kiểm chứng và thấy tốt, bạn đừng do dự khi thay đổi các món ăn nếu bạn tìm ra một vài yêu tố tích cực.

Mười hai nguyên lý thống nhất âm dương:

1. Âm và Dương là hai cực của sự bành trướng thuần khiết vô định.
2. Âm và Dương được tạo ra liên tục từ bản thân sự giãn nở thuần khiết vô định.
3. Âm có tính ly tâm, dương có tính hướng tâm. Âm có tính biểu hiện giãn nở và bành trướng, tối, lạnh. Dương có tính hướng tâm, co cụm, nặng nề, nóng, sáng.
4. Âm hút dương, dương hút âm.
5. Mọi thứ đều bao gồm âm dương theo tỉ lệ pha trộn khác nhau.
6. Mọi hiện tượng đều liên tục biến đổi âm và dương trong chúng. Mọi vật đều biến chuyển.
7. Không có gì hoàn toàn âm hay hoàn toàn dương. Tất cả là tương đối.
8. Không có gì trung lập - Trong chúng luôn có âm hoặc dương chiếm nhiều hơn.
9. Sự hấp dẫn giữa mọi thứ đều tuỳ thuộc vào tỉ lệ âm dương.
10. Âm đẩy dương, và dương đẩy âm. Sự khác nhau càng lớn, sự đẩy càng yếu.
11. Âm thường xuyên biến thành dương và dương thường biến thành âm.
12. Mọi thứ đều dương trong âm ngoài.