Những điều tuyệt vời cha mẹ có thể làm cho trẻ ở giai đoạn 0 đến tròn 3 tuổi, Tùy chọn

[Diệu Minh]

Những điều tuyệt vời cha mẹ có thể làm cho trẻ ở giai đoạn 0 đến tròn 3 tuổi, thay vì ép trẻ học tiếng Anh hay…
Thursday, September 25, 2014 5:48
http://beforeitsnews.com/vietnamese/2014/0...hay-274412.html

Người dịch Nguyễn Thị Thu

Trích từ cuốn tạp chí 育脳Baby-mo
1. Đây là note mình đã muốn viết từ khá lâu mà giờ mới thực hiện được (mọi người có thể share nếu thấy hữu ích mà không cần hỏi ý kiến mình). Những lời khuyên dưới đây chính là lời đúc kết của các nhà giáo dục nổi tiếng của Nhật nhằm khuyến khích các bậc cha mẹ hãy cố gắng làm cho con mình trong giai đoạn con từ 0-3 tuổi. Tuy nhiên giáo dục con trẻ không bao giờ có từ “quá muộn” nên dù con bạn đã qua 3 tuổi thì những gì có thể tham khảo bạn vẫn có thể áp dụng cho con mình.

2. Có rất nhiều mẹ, đặc biệt với những ai lần đầu làm mẹ (như mình), sẽ luôn mang trong mình rất nhiều mối lo lắng về tương lai của con. Một trong những điều ấy chính là sự phân vân lo lắng liệu có nên cho con học ngoại ngữ sớm hay học chữ sớm hay không. Càng ở thành phố lớn thì áp lực cạnh tranh càng lớn dẫn đến việc cha mẹ muốn cho bé học ngay từ khi còn nhỏ. Vô hình từ khi còn nhỏ xíu trẻ đã phải chịu rất nhiều áp lực mà hầu hết lại là do chính từ những mối lo lắng của cha mẹ mà ra, chứ không phải xuất phát từ nhu cầu của chính bản thân trẻ.

Có thể câu trả lời dưới đây sẽ phần nào giúp cha mẹ giải tỏa mối tơ vò cho chính mình. Bởi vì bản thân mình cũng đã được giải tỏa sau khi đã đọc được những chia sẻ này, từ thực tế những người mình quen biết và từ chính những luận chứng khoa học về vấn đề này.

3. Những kiến thức mình cóp nhặt và chia sẻ cho tất cả mọi người với mong muốn những ai đọc nó sẽ biết dùng tình yêu sáng suốt và lí trí của mình để chọn lọc rồi tìm ra con đường đi đúng đắn nhất cho con mình. Mỗi chúng ta sẽ là người thầy tốt nhất tìm ra cho mình một cách nuôi dạy con tốt nhất ứng với tính cách của chính con mình.
1. Thầy TAKAHAMA Masanobu (sáng lập ra HANAMARU là pp học tập dành cho trẻ nhỏ): Hãy nuôi dưỡng “năng lực quan sát” và trải nghiệm trong thiên nhiên ở giai đoạn 0 đến tròn 3 tuổi
Giai đoạn từ 0 đến 3 tuổi là giai đoạn nền móng cho cuộc đời của mỗi con người, là giai đoạn mà trí não của trẻ có khả năng hấp thu nhiều nhất (đến 3 tuổi bộ não đã nặng bằng 90% trọng lượng của não người lớn). Năng lực cơ bản giúp trẻ học tập sau này đều hình thành từ chính những trải nghiệm mà trẻ đươc trải qua trong thời kỳ ấu thơ này. Đồng thời có rất nhiều năng lực của trẻ chỉ có thể nuôi dưỡng và phát huy ở giai đoạn này mà thôi. Một trong những năng lực mà trẻ vô cùng nhạy bén đó chính là “năng lực quan sát”. Việc trẻ có cách nhìn đối với những sự vật khi quan sát ở công viên,vườn hoa, vườn thú khác cách nhìn của người lớn chính là một năng lực quan trọng cần được nuôi dưỡng ở thời kỳ này. Chính năng lực ấy sẽ nở hoa dưới một hình dáng khác.
Thay vì ép trẻ học những gì trẻ không thích hãy cố gắng nuôi dưỡng những gì trẻ có hứng thú, cho trẻ được thỏa sức đắm mình trong tự nhiên để trải nghiệm, để cảm nhận thiên nhiên bằng đôi mắt của mình mới chính là những nền móng cơ bản giúp cho quá trình học tập của trẻ sau này.
Món ăn tinh thần ở thời kỳ ấu thơ để giúp trẻ lớn lên sau này chính là
- Để trẻ được hòa mình trong thiên nhiên, quan sát mọi sự vật bằng đôi mắt của mình
- Hãy để trẻ được trải nghiệm hạnh phúc khi tự bản thân mình suy nghĩ và làm đến cùng những gì trẻ muốn
- Nuôi dưỡng năng lực cảm thụ cho trẻ bằng cách nói với trẻ những tính từ chỉ cảm xúc như bày tỏ sự ngạc nhiên, hay cảm thán trước một cảnh đẹp…
- Hãy để trẻ được trải nghiệm những bí ẩn của thiên nhiên và sự vật để kích thích trí tò mò của trẻ như vì sao chạm tay vào áo len thì bị giật, thổi hơi vào kính thì　kính mờ…Bởi vì thời kì ấu thơ còn là thời kì nuôi dưỡng cảm giác hay cảm thụ khoa học. Có rất nhiều trải nghiệm bé được làm quen từ hồi nhỏ sẽ được gặp lai khi bé bước vào tiểu học, trung học…và khi ấy bé sẽ ồ lên thích thú “Thì ra là như vậy. Cái hiện tượng hồi đó chính là cái này à…”. Có rất nhiều trường hợp những đam mê của một con người cũng chỉ xuất phát từ những nhân duyên rất tình cờ và nhỏ bé.
- Hãy ôm ấp, skinship thật nhiều để trẻ học được cách tiếp xúc với mọi người mà không sợ hãi. Ôm ấp với mẹ cũng chính là một trải nghiệm tuyệt vời nuôi dưỡng tính nhân văn trong con người bé sau này.
(Phải chăng đó cũng là một lí do mà mẫu giáo hay nhà trẻ Nhật đều cho các em đi dạo công viên vào mỗi sáng chính là để các em được thưởng thức không khí và ánh nắng ban mai, được tự mình khám phá thiên nhiên. Việc mình làm cho Bon mỗi ngày đó là bế con đi dạo buổi sáng và chiều ở công viên gần nhà, trò chuyện với các cụ già nếu gặp. Mình nghĩ con sẽ học hỏi được từ mẹ thiên nhiên rất nhiều, và từ chính những người mà bé sẽ gặp.
Mình vẫn thường tự hỏi tại sao trẻ con bây giờ viết văn miêu tả lại kém thực tế đến thế. Phải chăng bởi vì ở giai đoạn ấu thơ trước khi đi học các em ít được cha mẹ cho những trải nghiệm quan sát thực tế, được tiếp xúc với thiên nhiên chăng. Cũng giống như nhà văn muốn viết được thì phải đi nhiều, vốn sống và vốn trải nghiệm thực tế phải phong phú, thì con trẻ cũng thế. Khi mà vốn trực quan từ thực tế không có thì những bài văn miêu tả con gà, cây chuối…các em viết ra mới khiến người lớn phì cười đến vậy.
Nền giáo dục quá máy móc khi bắt học trò thành phố phải miêu tả con gà,con lợn, cây chuối khi mà nhiều bé chưa từng được biết nếu không được cha mẹ cho về quê hay cho quan sát thực tế. Vậy thì có thể thay bằng miêu tả những cái đó sao không cho trẻ em thành phố miêu tả cái ô tô, miêu tả khu phố, trẻ em nông thôn miêu tả con gà, con lợn…nếu tốt hơn nữa thì hãy để những đề tài mở để các em thỏa sức sáng tạo như miêu tả cây hoa em thích, kỉ niệm một lần đi chơi, du lịch…nhỉ)
2. Bác sĩ SAWAGUCHI Toshiyuki (Giám đốc trung tâm nghiên cứu não của con người): Bạn có biết tất cả những gì trẻ nói, trẻ cười đều bắt đầu từ việc bắt chước mẹ không?
- Nuôi con bằng sữa mẹ: trong 6 tháng đầu sẽ làm giảm nguy cơ bị chứng tự kỷ. Không cần nói nhiều nữa chắc hầu như mọi người đều biết những ưu việt của sữa mẹ rồi.
- Hãy bắt chước mẹ con Kanguru, bế trẻ ở đằng trước. Có rất nhiều lợi ích từ việc này như giúp trẻ và mẹ trò chuyện dễ hơn, dễ nhìn vào mắt nhau hơn, bé cảm nhận được tình cảm của mẹ nhiều hơn…
- Hãy để trẻ bắt chước những việc mẹ làm, những lời mẹ nói: hãy dùng từ lặp lại nhiều lần khi nói chuyện với trẻ, hãy nói những từ hay câu ngắn để trẻ dễ bắt chước.
- Hãy cho trẻ chơi cùng bạn bè khi được tầm 2 tuổi để giúp trẻ nuôi dưỡng tính xã hội, học cách điều khiển cảm xúc của bản thân và cách tồn tại trong tập thể.
- Hãy tạo thói quen sinh hoạt có quy tắc cho trẻ khi trẻ khoảng 1 tuổi rưỡi trở đi như ngủ sớm, dậy sớm, ăn đúng giấc…
3. Bác sĩ AKEHASHI Daiji (bác sĩ thần kinh và tâm lí trẻ, tác giả bộ sách Nuôi dạy con kiểu Nhật Bản được rất nhiều cha mẹ Nhật tìm đọc): Hãy bắt đầu bằng việc nhìn con bạn ở ngay trước mặt bạn lúc này đây và thừa nhận những ưu điểm của con. 0-3 tuổi là giai đoạn nuôi dưỡng cảm xúc khẳng định bản thân, khẳng định cái tôi.
- Khẳng định cái tôi cá nhân (cảm nhận bản thân mình có một giá trị nhất định, riêng biệt) chính là cảm xúc cơ bản làm nền móng cho mọi hành vi và cảm xúc của con người, và nó rất cần được nuôi dưỡng trong giai đoạn 0-3 tuổi.