Ý NGHĨA TẾT ĐOAN NGỌ
Tết Đoan Ngọ là lễ tết lớn của người Việt Nam được tiến hành vào chính giờ Ngọ giữa trưa ngày mồng 5 tháng năm Âm lịch hàng năm. Người xưa quan niệm rằng: Trong cơ thể con người, nhất là bộ phận tiêu hoá thường có sâu bọ ẩn sống, nếu không diệt trừ thì sâu bọ ngày càng sinh sôi nảy nở gây nguy hại cho con người. Lũ sâu bọ này chỉ lộ diện vào ngày 5/5 Âm lịch nên phải làm lễ trừ sâu bọ vào ngày này.
Theo quan niệm cổ truyền, có thể giết sâu bọ bằng cách ăn thức ăn, hoa quả, rượu nếp vào ngày 5/5. Cách trừ sâu bọ trong người như sau: mọi người sáng ngủ dậy không được đặt chân xuống đất phải súc miệng 3 lần cho sạch sâu bọ, tiếp đó ăn một quả trứng vịt luộc. Rồi bước chân ra khỏi giường ăn một bát rượu nếp cho sâu bọ say, tiếp đó ăn trái cây cho sâu bọ chết.
Sắm lễ:
Ngày Tết Đoan Ngọ còn gọi là ngày Giết Sâu Bọ. Mâm lễ cúng gia tiên ngày Tết Đoan Ngọ gồm:
- Hương, hoa, vàng mã;
- Nước;
- Rượu nếp;
- Các loại hoa quả:
+ Mận
+ Hồng xiêm
+ Dưa hấu
+ Vải
+ Chuối…
(NGUỒN: INTERNET)
Thời gian: 5/5 âm lịch.
Địa điểm: Trong mọi nhà người Kinh (Việt).
Đặc điểm: Tết Đoan Ngọ còn gọi là tết Đoan Dương, Đoan Ngũ hay Trùng Nhĩ là ngày lễ giữa năm để phòng bệnh và trừ tà (ngày thay đổi thời tiết xuân sang hè dễ gây bệnh). Vào ngày “giết sâu bọ” mọi người phải dậy sớm ăn rượu nếp cái và hoa quả. Lễ được thực hiện vào giữa trưa giờ Ngọ.
Tết Đoan Ngọ còn gọi là tết Ðoan Dương còn nhiều tục truyền đến nay. Sáng sớm cho trẻ ăn hoa quả, rượu nếp, trứng luộc, bôi hồng hoàng vào thóp đầu, vào ngực, vào rốn để giết sâu bọ. Người lớn thì giết sâu bọ bằng uống rượu hoặc ăn rượu nếp. Trẻ em giết sâu bọ xong khi còn ngồi trên giường, rồi rửa mặt mũi, chân tay xong bắt đầu nhuộm móng tay, móng chân, đeo chỉ ngũ sắc. Em gái đến độ tuổi xâu lỗ tai cũng chọn ngày này mà xâu. Vì là đoan ngọ nên cúng gia tiên phải cúng vào giờ ngọ. Tục hái thuốc mùng năm cũng bắt đầu vào giờ ngọ, đó là giờ có dương khí tốt nhất trong cả năm, lá cây có thu hái được trong giờ đó có tác dụng chữa bệnh tốt, nhất là các chứng ngoại cảm, các chứng âm hư. Người ta hái bất kỳ loại lá gì có sẵn trong vườn, trong vùng, miễn sao đủ trăm loại, nhưng các loại có độc chẳng hạn lá ngón, cà độc dược, lá sắn... chẳng dám hái.
(Du lịch Việt Nam)
Theo các nhà nghiên cứu về xã hội học và y học, cơ thể con người cần được nghỉ ngơi sau một thời gian làm việc mệt nhọc. Nghỉ ngơi và tẩm bổ là hai điều cần thiết để cơ thể phục hồi năng lượng đã mất trong quá trình lao động. Nếu làm việc liên tục mà không cho cơ thể có thời gian để nghỉ ngơi thì con người sẽ không đủ sức lực để làm việc lâu dài. Trong một số ca dao về "Lịch nghỉ ngơi" của người dân Việt Nam từ thời xa xưa đã có ghi như sau:
"Tháng Giêng là tháng ăn chơi
Tháng Hai cờ bạc, tháng ba hội hè
Tháng Tư đong đậu nấu chè
Ăn tết Đoan Ngọ trở về tháng Năm.
Tháng Sáu buôn nhãn bán trăm
Tháng Bảy, ngày rằm, xá tội vong nhân
Tháng Tám chơi đèn kéo quân...
Tháng Chín chung chân buôn hồng
Tháng Mười mua thóc bán bông
Tháng Một, tháng Chạp nên công hoàn toàn."
Phong tục và sinh hoạt trong ngày Tết Đoan Ngọ.
Thời xưa, Tết Đoan Ngọ được coi trọng và xếp vào hàng thứ hai sau Tết Nguyên Đán, vì vậy các cụ thường nói "Mồng 5 ngày Tết". Học trò tết thầy, con rể tết bố mẹ vợ... quanh năm cũng chỉ tập vào hai lễ Tết đó. Tết Đoan Ngọ là một nhịp nghỉ ngơi của nông dân sau khi thu hoạch xong các vụ mùa xuân-hè. Tết Đoan Ngọ chỉ có một ngày. Gọi là "tết" nhưng không nặng về nghi thức cúng bái hoặc xã giao, mà có chỉ ăn uống, "sêu tết" (tức là con rể tặng quà cho bố mẹ vợ, học trò đi "tết" thầy, nhân viên "tết" cấp trên). Quà biếu "Tết Đoan Ngọ" thường là vịt, ngan, ngỗng, nếp, rượu.... Hiện nay, ở một số địa phương còn nhiều tục lưu truyền như sáng sớm cho trẻ ăn hoa quả, rượu nếp, trứng luộc, bôi hồng hoàng vào thóp đầu, vào ngực, vào rốn để giết sâu bọ. Người lớn thì giết sâu bọ bằng cách uống rượu (hòa ít tam thần đơn) hoặc ăn rượu nếp. Trẻ em giết sâu bọ xong khi còn ngồi trên giường, rồi rửa mặt mũi, chân tay xong bắt đầu nhuộm móng tay, móng chân, đeo chỉ ngũ sắc. Em gái đến độ tuổi xâu lỗ tai cũng chọn ngày này mà xâu. Theo tài liệu có ghi nơi các sách Phong Thổ và Tuế Thời Tạp Ký... thì Đoan có nghĩa là mở đầu, còn Ngọ là giữa trưa. Bởi vậy Tết Đoan Ngọ thường được cử hành vào giữa trưa (12 giờ trưa), thời gian mà vầng Thái Dương, treo ngay giữa đỉnh trời. Người Tàu còn gọi Tết Đoan Ngọ là ngày Trùng Ngũ. Tục hái thuốc mùng năm cũng bắt đầu vào giờ Ngọ, đó là giờ có dương khí tốt nhất trong cả năm, lá cây có thu hái được trong giờ đó có tác dụng chữa bệnh tốt, nhất là các chứng ngoại cảm, các chứng âm hư. Người ta hái bất kỳ loại lá gì có sẵn trong vườn, trong vùng, miễn sao đủ trăm loại, nhưng phải loại trừ các loại có độc chẳng hạn lá ngón, cà độc dược, lá sắn....
Mồng năm tháng năm âm lịch đánh dấu mùa hạ chí. Khác với hạ chí ở phương Tây, Người Việt Nam cho hạ chí là một khoảng thời gian không lành mạnh trong năm. Trước sự bệnh hoạn và xui xẻo, người ta đốt giấy hình nộm giống như của dâng hiến cho thần chết. Người ta cũng mua bùa hộ mệnh ở chùa để trị tà ma. Người ở Nha Trang đi tắm biển vào ngày này bởi vì họ tin rằng nước biển sẽ giết những con trùng trong mình họ.
TÀI LIỆU THAM KHẢO:
-Việt Nam Văn Học Sử Yếu của Dương Quảng Hàm
-Phong Tục của Phan Kế Bính.
-Tết và Lễ Hội của Toan Ánh
-Thiên Hùng Ca QLVNCH của Pham Phong Dinh
-Trung Hoa gấm nhung của Thành Đăng Khánh
-Du lịch Trung Hoa của Hứa Hoành
-Dách báo PNDD, LV, HV...
Vậy theo quan điểm của Âm Dương ta nên hiểu như thế nào về Tết Đoan Ngọ 5/5 và những thức ăn được ăn trong ngày hôm nay theo truyền thống của ông bà ta có phù hợp với các nguyên tắc của thực dưỡng hay không? Rất mong các anh chị hiểu rõ về vấn đề này chỉ bảo giùm.
Theo truyền thống Tết Đoan Ngọ 5/5(???) hiện nay nếu quan sát thì thấy người gốc miền Nam thường ăn các loại bánh như bánh ích, bánh ú nước tro...(nhà tự gói hoặc mua ở bên ngoài) và trái cây vào "ngày giết sâu bọ", còn người miền Bắc thường hay ăn cơm rượu (được làm từ nếp lứt ủ lên men trong lá chuối qua 1, 2 ngày) cùng với bánh đa và thêm một ít trái cây như mận bắc, vải... (Hổng biết có đúng không??? )
Tại sao lại có tập tục này nhỉ? nếu xét về thực dưỡng thì có nên ăn những thức ăn này trong khi đang "rỗng bụng" cho sâu bọ nó chết ko nhỉ??? Cơm rượu nếu ăn thường xuyên thì có bị sao không? vì nếu để ý thì thấy nó có vẻ là rất âm? vì mùi vị và cách thức làm...nhưng thật sự là rất ngon miệng nếu được ăn kèm với bánh đa nướng...hic...chẹp..chẹp...thèm quá!!!
Tết Đoan ngọ
Trong văn hoá Việt thì ngày mùng 5 tháng 5 âm lịch lại là ngày giỗ Quốc Mẫu Âu Cơ. Trong dân gian đã lưu truyền câu ca dao:
Tháng Năm ngày tết Đoan Dương.
Là ngày giỗ Mẹ Việt Thường Văn Lang.
Ở vùng đồng bắng Nam Bộ Việt Nam thì ngày mùng 5 tháng 5 còn được gọi là ngày "Vía Bà", thờ Linh Sơn thánh Mẫu trên núi Bà Đen.
Cảm ơn sự nhắc nhở của HongVan , VL sẽ thêm vào lời nguyện khi cúng Trời Phật & tiên linh trong ngày 5-5 hằng năm
Nhân trong ngày Đoan Dương , một chút ưu tư về cái dương tính của người thực dưỡng. VL đã nhìn thấy & đã cảm nhận điều ấy quá nhiều đến nỗi phải tập làm thơ cho nhẹ nhàng đôi chút .
-Phải chăng ngài Ohsawa cực dương nên ngài phê phán tất tần tật kể cả các vĩ nhân ( không tiện nói cụ thể )?
- Phải chăng những người DS gọi là thâm niên cũng chẳng mấy ai chịu ai vì tâm tính đã được dương hoá ?
- Phải chăng nữ theo DS cũng chẳng chịu thua nam ( cũng đã gặp )
- Xử sự thật khéo mới tìm được tiếng nói chung , nên tránh những đối đầu, Nên có một người âm tính làm trung gian...
- Xin đừng buông lời" mục hạ vô nhân" chỉ qua võ đoán
- Phải chăng Dương thể trạng , Âm tính tình; mới mong ngành thực dưỡng phát triển tốt đẹp hơn ?
- ......!
Đời nay đã ĐỤC cả rồi ?
Ai đang TRONG - giữa cõi đời lao xao
Đời này SAY - cả rồi sao
Mình ai TỈNH - giữa lao xao ... cõi đời
Mịch La sóng nước đầy vơi ?
Nhận chìm sao nỗi mấy lời ... Vô ưu
Thưa vâng ạ,
Không chỉ Ohsawa gần như chẳng tha ai là không nói tới ... mà ngài Osho, ngài Krishnamurti... đều là những vĩ nhân - thánh nhân tam bạch hạ rất nặng... các ngài cũng nói tới đủ thứ chuyện trong nhân gían... là sao nhỉ?
Tôi chưa từng gặp ai mà tôi không thấy thua kém họ về một điều gì đó...
Người thì đanh đá siêu hạng
Người thì chả coi các vị trưởng thượng chẳng ra cái thá gì...
Người thì du côn, ác ôn...
Người thì khiêm cung lễ độ mát lòng...
Người thì dịu dàng, ngọt ngào
Người thì từ bi bác ái...
Người thì thông minh nhanh trí
Kẻ thì chậm đụt...
Ai cũng có cái gì đó hơn mình...
Kể ra như thế cũng vẫn xếp vào bậc ngã mạn bậc trung...
Khó thật đấy.
Sản xuất bởi Invision Power Board (http://www.invisionboard.com)
© Invision Power Services (http://www.invisionpower.com)