Tình bạn, Bài viết của ngài thiền sư Jotika - Miến Điện Tùy chọn

[Diệu Minh]

Tình bạn
Mối quan hệ là một nguồn vui vô hạn và cũng là sự đau khổ tột cùng của nội tâm. Hầu hết những kinh nghiệm đau khổ nhất đều sanh khởi từ những mối quan hệ. Vì thế rất cần tới chánh niệm khi chúng ta có những mối quan hệ với con người. Chúng ta nên tỉnh thức về cách ứng xử đối với những người mà chúng ta quan hệ, thấy được cách suy nghĩ của chúng ta đối với bất cứ điều gì là rất quan trọng. Nếu chúng ta không có sự suy nghĩ đúng đắn thì chúng ta sẽ tạo ra nhiều vấn đề. Nhiều người giảng dạy thiền mà họ không hiểu được những suy nghĩ của họ một cách rõ ràng nên dễ gây ra nhiều vấn đề.
Một người thực hành chánh niệm trong khi đang nói chuyện sẽ đem lại nhiều ích lợi. Thật không dễ nhưng không phải là không thể làm được. Hãy chánh niệm những gì quí vị muốn nói và khi nói hãy chánh niệm về sự chuyển động đôi môi của quí vị, cái tiếng nói và âm thanh từ giọng nói của quí vị hay bất cứ cái gì có liên quan trong việc nói chuyện.
Mâu thuẫn với nhiều người chỉ là sự nhàm chán, ham muốn một sự kính trọng, sự đánh giá cao và cả sự quan tâm của những người khác là một nhà tù.
Trời hôm nay nhiều nắng, lũ chim thật háo hức, chúng đang í ới gọi nhau. Chúng thật sự thích thú đối với cuộc sống, không giống như con người chúng ta. Con người thì thất vọng, không hài lòng, phàn nàn, chán ngắt và hầu hết họ đều phiền muộn, tôi vẫn chưa bao giờ nhìn thấy lũ chim phiền muộn cả. Tôi sẽ học hỏi từ những lũ chim, chứ không từ những con người đầy buồn phiền và vô ơn.
Mọi người là cái cách riêng của họ, quí vị không thể thay đổi họ. Hãy học cách sống cùng với họ, chính sự kháng cự chỉ làm cho quí vị kiệt sức mà thôi. Nếu quí vị không thay đổi thì quí vị sẽ không sống. Bất cứ điều gì sống phải thay đổi cho một sự cần thiết, không có sự thay đổi có nghĩa là chết. Vì thế, tình bạn là một cách sống, nó luôn luôn phải thay đổi, hầu hết chúng ta không cảm nhận được một cách sống động bởi vì chúng ta ngại sự thay đổi, sợ rằng không hiểu biết, chúng ta không muốn có một sự liều lĩnh. Thật khó để có một người bạn. Mà người đó không lợi dụng, biết lắng nghe và hiểu quí vị, người bạn đó biết dành thời gian để lắng nghe mà không gián đoạn và cũng không xao lãng, lắng nghe với sự chú tâm và những cảm xúc.
Mọi người thường xao lãng, không chánh niệm mà cũng không hạnh phúc, những vấn đề của họ làm cho họ luôn luôn phải nghĩ ngợi nhiều.
Điều tốt đẹp nhất mà tôi có thể đem đến cho quí vị là tình bạn của tôi. Chúng ta cần tuỳ thuộc vào một cộng đồng. Chúng ta hạnh phúc khi chúng ta có những tình bạn chân thật và rộng mở, những điều như thế thì hết sức quan trọng trong đời sống của chúng ta, chúng ta cảm thấy an toàn khi chúng ta chấp nhận và đánh giá cao điều đó.
Sự yêu thương thì vẫn chưa đủ để hai người cùng sống với nhau mà sự hiểu biết sâu sắc lẫn nhau thì mới cần thiết. Một người đàn ông và một người đàn bà, họ có thể thương yêu nhau bằng chính cái tâm của họ, cả hai cùng trưởng thành một cách độc lập, những người trưởng thành luôn coi trọng sự tự do và cá tính riêng của nhau, có thể có một tình bạn được nuôi dưỡng, có ý nghĩa sâu sắc và vững bền. Chúng ta có thể mua một người nô lệ nhưng không thể mua một tình bạn.
Người ta có thể sống trong sự hoà hợp nếu họ sẵn sàng cho lẫn nhau mọi thứ cũng như sự tự do. Nếu họ không bị lôi cuốn và không ngạo mạn. Quí vị có yêu thương chính quí vị không? Một câu hỏi thật lạ lùng, chúng ta không nghĩ về điều đó.
Hãy tha thứ cho chính mình, hãy để mình là một con người mới. Chúng ta tự khẳng định mình đối với nhiều người, những người mà họ cũng hiểu chúng ta, và họ cũng khẳng định chính họ, nhưng quí vị là cái luôn luôn được thay đổi. Quí vị không còn là một con người như cách đây 10 năm mà quí vị đã thay đổi nhiều, luôn luôn như thế, hãy cho phép chính mình thay đổi để trở thành một con người khác.
Một người mà họ yêu thương một người khác một cách vô điều kiện, một người mà họ không có tính độc lập thuộc về tâm lý thì không thể và cũng không thật sự yêu thương bất cứ người nào, để có thể yêu thương thì chúng ta phải tự do. Quí vị có thể yêu thương người nào đó một cách chân thành khi quí vị không cần đến người đó.
Thật dễ để có lòng từ bi đối với một sự đau khổ, nhưng không dễ để sống cùng một con người đến hết quãng đời còn lại của quí vị.
Hầu như mọi người cố tạo ra một lớp vỏ vô hình rắn chắc xung quanh họ, nhằm để bảo vệ chính họ khỏi bị tổn thương. Và đang tìm kiếm một sự thoả mãn trong tiền bạc, địa vị, thú vui, ma tuý, rượu, tình dục, chủ yếu bởi vì không có một người nào yêu thương và hiểu họ một cách sâu sắc, họ quá sợ bộc lộ chính họ và sợ bị tổn thương.
Tình bạn đối với mọi người là không đáng tin cậy cho lắm trong một số trường hợp, hầu như nó chỉ là trò chơi. Chân thật, cởi mở, chân thành, không lợi dụng, không áp đặt, tôn trọng và tin cậy lẫn nhau, và không có một sự mong muốn hão huyền, không có một sự phân biệt cao thấp, như vậy có phải là tình bạn không?
Đôi lúc tôi không muốn nói chuyện nhiều, người ta nói chuyện chỉ để giết thời gian, bởi vì họ có cái gì đó để trò chuyện, và có mối nguy hại đối với việc hiểu biết lầm lẫn khi họ cố trao đổi một điều gì, quí vị cảm nhận và sự hiểu biết là việc quan trọng và hiếm có. Tôi muốn có những ý tưởng trong sáng để làm thế nào giao tiếp với mọi người, tôi không thích người ta nghĩ tôi là một người mà tôi không thật sự là như vậy. Mọi người sống trong một thế giới toàn là sự hiểu lầm.
Việc học hỏi từ những quyển sách thì không quan trọng và cũng không phải là điều có giá trị nhất trong đời sống, mà học hỏi từ cuộc sống, tình hữu nghị và những phản kháng của tâm thì càng có giá trị, quan trọng hơn và rất thoả mãn.
Điều khác nữa là tôi đã học cách để trao đổi với chính mình. Người duy nhất mà đối với người đó tôi có thể truyền đạt một cách trọn vẹn đó chính là bản thân tôi. Nó không dễ dàng, mỗi khoảnh khắc, mỗi sự cản trở, cái cảm giác ngã mạn hoặc sự nhàm chán thì được truyền đạt một cách trọn vẹn và khiến cho tôi nhận rõ hoàn toàn về chính mình, bây giờ tôi hiểu tôi thật sâu sắc. Nếu tôi có thể cho bạn bất cứ lời khuyên nào thì tôi sẽ nói rằng hãy dành thời gian của quí vị để hiểu chính cái tâm của quí vị, về những gì mà quí vị thật sự mong muốn đối với cuộc sống này. Một người có thể tiếp tục làm hết việc này đến việc khác sau khi bước vào hay thoát khỏi những tình bạn. Quí vị mong mỏi điều gì ở tình bạn? Quí vị đang tìm kiếm cái gì? Nếu quí vị không hiểu mình đang tìm kiếm cái gì thì quí vị sẽ đi đến kết luận là có quá nhiều điều mà quí vị không cần đến.
Quí vị có thật sự yêu thương bất cứ một ai không? Trong nhiều trường hợp chúng ta yêu thương bởi vì chúng ta quá cô đơn, hy vọng rằng chúng ta vượt qua sự cô đơn, nếu chúng ta thật sự yêu thương một ai đó và nếu một ai đó cũng có thể thật sự yêu thương chúng ta. Tôi càng ngày càng nhìn sự cô đơn nhiều hơn, có vài người họ có thể đến và hiểu chúng ta, giữa mỗi con người đều có một sự khác biệt lớn đối với sự ngộ nhận.
Để yêu thương một ai đó bằng cả trái tim thì đó mới là một con người thật sự. Cái kinh nghiệm hiện tại của quí vị có một ảnh hưởng đối với cách nhìn về con người của quí vị, nó thật khôi hài làm sao.
Quí vị nên hiểu rằng, không ai có thể dạy cho quí vị làm thế nào để cởi mớ trái tim của mình, thật xúc cảm, làm thế nào để yêu thương một con người, và cách để vượt ra khỏi tất cả những tập quán, những giới hạn và nhận thấy rằng còn có nhiều điều vượt xa ngoài tầm tay.
Tôi hiểu được cái mong muốn để được tiếp xúc với mọi người bằng những câu chuyện thật chân tình, hầu như những tình bạn không tốt đẹp bởi vì không có sự quan tâm lẫn nhau, sự chia sẻ, sự tổn thương, tính chân thật, sự hiểu biết, tính nhạy cảm, và lòng độ lượng. Tình dục cũng là một phần của tình bạn, trong mối quan hệ của một người đàn ông và một người đàn bà, thật không nên xem thường điều đó. Nhưng đó là một sự hòa hợp, một cách để chia sẻ, một thú vui chân thật, và nó chỉ là một sự thoả mãn những khao khát thú tính của một con người.
Hôn nhân không phải là một điều tồi tệ, tôi đã gặp gỡ nhiều cặp vợ chồng sống thật hòa hợp, cùng ủng hộ nhau để thực hành giáo pháp, thật rất hiếm. Người ta muốn được yêu thương, quí vị và tôi cũng vậy. Nhưng cái chúng ta làm để được yêu thương thì lại khác.
Một người không thể thực tế khi họ bị tràn ngập với tình yêu mà tình yêu thì thật phi lý.
Chúng ta nói quá nhiều về tình yêu, chúng ta có hiểu cái gì chúng ta nói đến không? Cũng như chúng ta có những điểm khác nhau khi nhìn nhận hoặc suy nghĩ về một sự thật, nhưng khi quí vị ở cùng với thực tại thì quí vị không còn suy nghĩ về nó.
Tôi hy vọng giữa hai người thật sự cởi mở và chân thật đối với nhau. Không có cái chuyện như: “Suốt từ lúc đó họ đã sống một cách hạnh phúc”. Sẽ luôn luôn có những vấn đề bất toại nguyện mà chúng ta cần học cách để xử lý một cách thông minh.
Chúng ta muốn là một cái gì đó quan trọng trong cuộc sống của mọi người, chúng ta cảm thấy rằng mình đã tạo ra một sự thay đổi lớn trong cuộc sống của mọi người.
Thật cần thiết để có những vấn đề sau khi đã thực hành mặc dù thời gian thật khó khăn với sự nhạy cảm và sự kiên nhẫn, và quí vị lại tiến gần hơn, quí vị hiểu được lẫn nhau được tốt hơn. Sự hiểu biết lẫn nhau làm cho tình bạn càng ý nghĩa và trường cửu. Sự yêu thương đơn độc thì không đủ mà việc hiểu biết một cách sâu sắc lẫn nhau đối với những cảm xúc, ước mơ, nỗi sợ hãi, niềm hy vọng… thì càng quan trọng hơn nữa…