Khám phá bí mật dịch thuật thế nào tốt nhất ?, Ohsawa - Ohso và .... Tùy chọn

[Diệu Minh]

Dịch tức là PHẢN,

Muốn không bị phản,

Theo lời dạy, của tiên sinh Ohsawa bạn phải đọc tiểu sử của người viết,
Bạn phải HIỂU người viết ra cuốn sách đó,
Có thế bạn mới HIỂU người đó MUỐN viết gì, nói gì....

Có lần tôi trình Pháp với thầy tôi: giờ con đọc Kinh Phật con mừng lắm vì hiểu được ý kinh, thầy tôi bảo: ĐẾN A la hán cũng không hiểu hết ý của Phật nữa là!

Thế là "bản ngã" tôi thấy, tôi biết của tôi rơi rụng...

[Diệu Minh]

Tài liệu này do ông Ngô Trung Việt cung cấp từ nguồn của trung tâm Ohso ở Puna - Ấn Độ.

Những dòng này do ông Ngô Trung Việt dịch thuật:


HƯỚNG DẪN DỊCH

Điều quan trọng nhất cần phải nhớ trong việc dịch Osho là ở chỗ Người không viết, Người nói. Điều này có nghĩa là trong dịch tiếng nói và nhịp điệu của Người phải được bảo toàn nhiều nhất có thể được.
Cách nói của Osho là duy nhất. Không cần phải thay đổi tính cách nói của Người, như lặp lại từ, câu không đầy đủ. Việc nói của Người đi theo luồng chảy, tràn đầy ngạc nhiên, đôi khi nã dồn dập, đôi khi như thơ, đôi khi tuyên bố, đôi khi hài hước.
Hãy nhận biết về những thay đổi tinh tế này, hãy hoà hợp với chúng và giữ gìn chúng! Nếu bạn biến tất cả những điều này vào sự gọn gàng ngăn nắp trong các mẩu văn bản thì nó sẽ mất hương vị. Osho không nói những điều thông thường, dự kiến được theo cách thông thường, dự kiến được - cách tâm trí chúng ta muốn nghe chúng. Việc nói của Người là một vũ điệu. Bạn hãy chống lại sự cám dỗ để biến nó thành một cuốn sách viết hoàn chỉnh.
Nếu âm hưởng của Osho bất thường trong cả tiếng Anh thì tại sao lại cứ cố làm cho âm hưởng của người thành thông thường trong ngôn ngữ khác ?
Osho dùng thời hiện tại tiếp diễn khá nhiều, phản ánh rằng cuộc sống là một tiến trình sống động, một sự xảy ra. Và Người dùng cách nói bị động thường xuyên như một cách nói chủ động. Osho cũng dùng câu đơn giản, ngắn và diễn đạt ý tưởng của mình bằng những từ đơn giản, thông dụng.
Khi dịch, bạn hãy cố gắng giữ cũng những nét như cách nói của Osho. Đối với một số người điều đó dường như có hơi lạ khi dùng quá thường xuyên thời hiện tại tiếp diễn và thể bị động, khi nghe những từ đơn giản như vậy hay cùng những từ lặp đi lặp lại, khi nghe một ai đó nói cho bạn (ngôi thứ hai số ít , không hình thức ) vv... Chớ có điều chỉnh Osho xuống hay làm cho Người " văn minh lên " Người nói : "tôi không chỉ nói toạc móng heo mà còn đương nhiên nói trắng ra " Đừng cố làm cho Người có vẻ như quí ông hay giống như một giáo sư đại học - Người là kì quặc và Người chưa bao giờ thoả hiệp.
Hãy nhận biết chớ có thêm diễn giải của bạn vào lời của Người. Điều này dễ xảy ra lắm. Đây là một trong những lí do tại sao lại tuyệt đối cần phải có ai đó kiểm tra lại bản dịch của bạn. Không chỉ có một cách dịch. CÓ thể những người khác nhau có phong cách dịch khác nhau cho cùng một ngôn ngữ và cả hai đều có thể hay nếu họ chảy theo đúng lời của Osho.
Osho nói:" Một người phiên dịch có thể không giỏi về văn phạm, nhưng anh ta nên có tình yêu với tôi để cho anh ta biết được điều bản chất và tình cảm - thế thì sẽ có luồng chảy tự nhiên và thanh thoát trong việc dịch."
Osho nói
" Nếu bạn đang đọc một cuốn sách dựa trên lời tôi đã được thuật lại theo lời nói thì bạn sẽ quên mất rằng bạn đang đọc bởi vì bạn biết tôi. Sau một vài khoảnh khắc bạn cảm thấy rằng bạn không đọc - rằng bạn đang lắng nghe, Nhưng nếu cách nói bị thay đổi hay phong cách bị hơi thay đổi trong tường thuật thì nhịp điệu và sự hài hoà sẽ bị phá vỡ. Khi những người đã nghe tôi nói lại đọc sách tôi thì việc đọc sách trở thành hay như việc nghe vậy.


Osho, Chiều hướng đằng sau cái đã biết "

Lời thầy hàm chứa cái yên lặng quan đó, lời thầy không phải là tiếng động. Lời thầy có giai điệu, có nhịp điệu và tại chính cốt lõi của lời thầy là sự yên lặng hoàn toàn. Nếu bạn có thể thấm nhuần lời thầy thì bạn sẽ đi xuyên vào cái yên lặng vô hạn này. Nhưng để thấm nhuần lời của Đức Phật thì cách thức không phải là phân tích, cách thức không phải là biện luận, cách thức không phải là tranh luận. Cách thức là chìm vào trong quan hệ với thầy, trở thành hoà hợp với thầy, đồng bộ với thầy. Trong sự hoà hợp đó, trong sự chuộc lỗi đó, người ta đi vào trong cái chính cốt lõi lời thầy. Và ở đó bạn sẽ không tìm thấy bất kì âm thanh nào, bất kì tiếng động nào, ở đó bạn sẽ thấy cái yên lặng tuyệt đối. Và việc nếm trải nó là việc hiểu thầy.

Osho, Kinh Pháp cú : Con đường của Đức Phật

OSHO VỀ VIỆC DICH

" Mới hôm nọ tôi nhận đc 1 bức thư ngắn từ Arup, rằng Sarjano đang dich sách của tôi sang tiếng Italia, nhưng ông thay đổi nhiều thứ. Ông ấy bỏ đi vài thứ, ông ấy thêm vào vài thứ từ hiểu biết của ông ấy".
Tất nhiên ông ấy đang cố gằng làm một việc tốt nào đó, ý định của ông ta là tốt. Ông ta muốn làm cho nó logic hơn, trí tuệ hơn, tinh vi hơn. Còn tôi thì lại là người thuộc kiểu hơi hoang dã. Ông ta muỗn tỉa tót tôi chỗ này chỗ kia, Bạn hãy nhìn râu tôi đây. Nếu Sarjano được phép thì ông ta sẽ tỉa tót nó giống Nikolai Lenin, nhưng rồi nó sẽ không còn là râu tôi nữa. Ông ta đang cố gắng làm cho nó được hấp dẫn hơn, Không hoài nghi gì về ý định của ông ta cả, nhưng những việc này là những ý định bao giờ cũng mang tính chất phá huỷ.
Khi ông ta được nhắn về thông điệp của tôi rằng ông ta phải làm hệt như nó vốn thế :" Chớ có cố gắng cải tiến nó. Hãy để nó như nó hiện thế. Thô thiển hoang dã, phi logic, nghịch lí, mâu thuẫn, lặp lại, bất kì cái gì nó hiện là, hãy để nó hiện nguyên si như thế " Thật là khó khăn cho ông ta. Ông ta nói: " thế thì tôi sẽ không dịch nữa, tôi thà quét rác còn hơn."

[Diệu Minh]

Muốn dịch tốt, bạn phải có chuyên môn sâu hoặc có khả năng phán đoán và thực hành nhanh chóng - tiêu chuẩn thứ 6 về sức khỏe của Thực dưỡng...

Nhờ có chuyên môn về ăn uống Thực dưỡng, tôi đã dịch quyển KHOA HỌC ĂN CHAY - nxb KHKT in năm 1993, được chú Hoàng Mạnh Tú - là đại sứ Philipin mới về nước hiệu đính phần tiếng Anh và chú khen tôi "dịch giỏi" (tôi học cùng phổ thông với con gái chú)... một số bạn đạo cũng MUỐN tôi đi sâu vào lĩnh vực dịch thuật vì biết tôi có khả năng chuyển ngữ tốt....

Nhớ một lần DỊCH Ohso - tự dưng trong đầu tôi nảy ra chữ UYÊN ÁO để chuyển ngữ đoạn văn đó, rất ngạc nhiên, tôi phải đi tra từ điển để xem điều đó ý nghĩa gì, chỉ có cảm giác trực tiếp về từ này...

TÔI BIẾT có lẽ kiếp trước mình đã từng là người Trung Quốc chăng mà KHO từ ngữ của mình có cái từ này, nó vọt ra từ tiềm thức...

Có lần tôi làm bài thơ được nhiều người thích, có từ "hoa của đất" ... mãi sau này có dịp đọc lại ca dao - tục ngữ của Việt Nam, tôi giật mình nhận ra từ đó nằm trong kho tàng ca dao tục ngữ mà tôi chưa từng đọc qua??? mà sao khi đủ duyên nó VỌT ra...

Tôi có duyên với NHIỀU thứ...?

Có lần tôi làm bài thơ từ 1984, câu thơ cứ VỌT ra KHỎI TÔI, ngày đó tôi học nhiều về Phật Pháp và hiểu sâu hơn về nhân quả... thì có lẽ???

Ra đi để nỗi nhớ về
Lòng riêng tránh những nhiêu khê người trần
Hồn như vang tiếng chuông ngân
Bạn tiên với khắp trời gần trời xa,

Tôi tự hỏi: sao mình táo tợn thế? mình chơi với tiên, không thèm chơi với người?

Tôi nhớ trong quyển Bí Mật của Ánh hào quang của Rosang Rampa, ông nói có một người từ cõi cao xuống trần và người đó rất tài năng trong nhiều lĩnh vực đó là
Leona dơ Vanhxi... người Ý?

[Diệu Minh]

Một bài dịch và viết dựa trên bản gốc của Ohso, của tôi đăng tải từ rất lâu rồi, hôm qua tự dưng nhờ duyên nên nhớ lại:


THIỀN TRONG HỘI HOẠ VÀ ÂM NHẠC

Thiền học cũng như Lão học không những chỉ ra lợi ích của cái có mà còn nhấn mạnh đến lợi ích của cái không. Lợi ích của bình đựng nước là ở khoảng không để đựng nước chứ không phải ở hình dáng cái bình hoặc chất liệu làm ra nó.

Trong nghệ thuật càng rõ người nghệ sĩ không trình bày tất cả ý nghĩ của mình mà để cho khán giả phụ thêm vào, vì thế một kiệt tác vĩ đại làm cho chúng ta chú ý vào đó không tài nào cưỡng nổi cho đến khi chúng ta tưởng như trở thành một phần của kiệt tác đó. Trong đó khoảng không mà chúng ta có thể xen nhập vào và chiếm nhiều hay ít chỗ tuỳ theo mức độ xúc cảm nghệ thuật của chúng ta.

Thiền học tôn sùng sự tương đối. Sự thật chỉ có thể đạt được khi hiểu thấu những sự tương phản tương thành, như Âm và Dương. Để hiểu sâu giáo huấn siêu việt của thiền, thì những lời nói chỉ làm bận rộn cho ý nghĩ mà chủ yếu là sự giao cảm trực tiếp (qua tâm không) với bản tính của các vật. Lòng yêu chuộng trừu tượng và tự nhiên khiến thiền đã ưa thích những phác hoạ đen trắng hơn những bức tranh rực rỡ chải chuốt nhiều chi tiết.

Người ta nói rằng nghệ thuật là một điều bí ẩn. Vậy điều huyền bí nào đã hấp dẫn hàng triệu trái tim con người đối với nghệ thuật đây? Vẻ đẹp của nghệ thuật làm thức tỉnh những rung động thầm kín nhất trong lòng ta, để đáp lại chúng ta cũng cảm xúc và rung động. Tình cảm đối đáp với tình cảm. Chúng ta nghe được cái không nói lên, thấy được cái không hiện ra.

Sự say mê và cơn khoái cảm sáng tạo làm cho người nghệ sĩ hoá thân vào tác phẩm bởi trạng thái tâm thức của họ lên đến một mức độ giống Thiền nhân đã chứng nghiệm tâm linh trong những cơn thiền định sâu sắc. Bỗng nhiên người nghệ sĩ đã rơi vào một trạng thái thiền định ở một mức độ nào đó, bởi vì người nghệ sĩ đã đồng nhất mình với tác phẩm.

Nghệ thuật chỉ có giá trị chừng nào nó làm rung động trái tim con người. Do vậy có cách nào để hiều được người nghệ sĩ muốn truyền tải thông điệp gì cho chúng ta đây? Những yếu tố cần thiết đó là: Sự khiêm cung, sự tĩnh lặng và phải thở nhẹ - mấy chữ này mới được thêm vào. Chỉ có những điều kiện như thế chúng ta mới có cơ hội để giao cảm với linh hồn tác phẩm và cũng chính là cảm nhận thông điệp của người nghệ sĩ.

Tuy vậy sự bí ẩn thực sự hấp dẫn một kiệt tác đã được thiền sư Osho giải minh, đó chính là khoảng im lặng trong âm nhạc. Theo ông, các nốt nhạc không có chức năng nào khác hơn để nhấn mạnh vào cái im lặng. Nghệ thuật tối cao, trong âm nhạc, là đưa cái im lặng thành tiếp nhận được.

Bạn đã biết về những bức hoạ Trung quốc và Nhật bản mà nét vẽ chỉ chiếm có phần tí xíu trong toàn bộ bề mặt của tấm giấy lụa quý, phần còn lại bức tranh là trống rỗng. Không một nơi nào trên thế giới mà các họa sĩ lại vẽ trong một trạng thái thiền định như thế. Nếu bạn hỏi người họa sĩ tại sao ông lại hoang phí bề mặt tranh lớn? thế thì ông sẽ trả lời rằng bức tranh dùng để bày tỏ cái rỗng không, cái còn lớn lao hơn 7 lần.

Thiền nhân mà chơi nhạc thì sẽ ngày càng sáng tạo ra ít nốt nhạc hơn. Anh ta biết rằng chúng chỉ là phần nhỏ nếu so sánh với cái im lặng. Âm thanh chỉ ra cái im lặng rồi tự im đi. Ý nghĩa sâu sắc của âm nhạc là làm lộ ra cái trống rỗng. Trong khi phát triển sự nhạy cảm của bạn với âm nhạc, bạn tiến lại càng ngày càng gần hơn với cái im lặng.

Tất cả các loại âm nhạc, đặc biệt là âm nhạc cổ điển đều cố gắng nắm bắt âm thanh của sự tĩnh lặng. Ngay cả những ai chưa từng quay về với con người thật của mình cũng đều có thể chứng nghiệm một điều gì tương tự như sự tĩnh lặng. Ngay cả những nhạc sĩ vĩ đại nhất cũng phải sử dụng âm thanh và dù bất cứ sắp đặt của các nốt nhạc như thế nào chăng nữa nhạc sĩ vẫn không thể im lặng tuyệt đối. Người nhạc sĩ đưa ra những khoảng im lặng ở giữa. Và tất cả sự trình diễn là ở giữa âm thanh và sự lặng im. Những người không hiểu được việc nghe âm thanh là những người không hiểu việc nghe sự tĩnh lặng - nghe khoảng trống giữa hai âm thanh.

Âm nhạc thực sự có ở trong khoảng trống ấy.

Nó không được sáng tạo bởi người nhạc sĩ. Người nhạc sĩ chỉ sáng tác lên các âm thanh và bỏ lại những khoảng trống như là một sự tương phản. Và do vậy bạn có thể chứng nghiệm điều bí mật xảy ra trong thế giới nội tâm người nhạc sĩ.

Trên thế giới ngày càng có nhiều nhạc sĩ- thiền nhân sáng tác nhạc trên con đường thiền. Ở đây trong sự tìm kiếm những âm thanh không lời, nhạc điệu ca ngợi từ những làn gió tươi mát uyên áo của những bậc thầy tâm linh đã là nguồn cảm hứng cho những thử nghiệm diệu kỳ của thời đại pha trộn hoà hợp Đông - Tây. Nhạc thiền đã mở ra trường phái âm nhạc của thời đại mới. Chúng ta đã kết hợp được với những nhạc sĩ cổ điển, với những nhạc cụ của nhạc Rock, nhạc jazz và những nhạc sĩ từ những nền âm nhạc có truyền thống dân gian với sự sáng tạo tuyệt vời có tính tổng hợp sâu sắc: Nó đã có vị trí trên thị trường âm nhạc, cũng như nó đã đi vào trái tim những người tu thiền, những người đang tìm kiếm một tiếng nói mới. Đó là sự lành mạnh của tâm hồn, của lễ hội và mở rộng đời sống nội tâm cho những người đang trên con đường của sự tìm kiếm.

Chất liệu nhạc thiền có khả năng chữa lành, tăng sinh khí và nội lực của âm nhạc đó đã mở rộng con đường đạo cho các hành giả.

Minh Ngọc
theo TAO MUSIC-OSHO


--------------------

Đây là một bài dịch của tôi đã được đăng báo ??? từ gần 20 năm, ngày Ngọc khoảng 3-5 tuổi....

Rất tiếc tôi đã vứt quyển tạp chí đó đi rồi???? hi,
Tôi có nhiều bài đăng báo và tôi cũng vứt hết đi cho nó nhẹ gánh tâm tư... nhưng hôm qua tôi tham gia một chương trình...

Thân gửi các đạo hữu,

Nhân dịp Phật đản, Cty CP Doanh nghiệp Xã hội SA MANTA xin mời quý đạo hữu tới dự buffet Tùy Hỷ tại nhà hàng ẩm thực dưỡng sinh Samanta Khuê (Khuê Trà) tại 36 Linh Lang, Ba Đình, Hà Nội (gần khách sạn Daewoo) vào 18h30 thứ bảy tuần này (18/5).

Trong dịp kỷ niệm này, Samanta xin giới thiệu cuốn sách “Love your children The right way” của Tỳ Kheo Panyananda và chính thức kêu gọi quý đạo hữu, các bậc cha mẹ, các nhà hảo tâm … cùng tham gia hùn phước để biên dịch, in ấn và phát hành cuốn sách này đến tay độc giả Việt Nam.

Các gia đình nên mang theo các con, các cháu sẽ được sinh hoạt ở một tầng riêng do CLB 350 Việt Nam & Ngưu Chan phụ trách, nội dung chương trình ở đây: http://khuetra.samanta.vn/wp-content/uploa...AT-dan-sinh.png

Nội dung tiếng Anh của cuốn sách xin xem đường link: http://www.buddhanet.net/pdf_file/children.pdf

Rất mong được đón tiếp mọi người!


--
Pháp Minh Trịnh Đức Vinh,

M: 0904 325 449