Phong trào 'ăn chậm' (slow food) Tùy chọn

[Depad]

Phong trào 'ăn chậm' (slow food)

Trong khi Việt Nam vừa mở cửa đón nhận những chuỗi cửa hàng thức ăn nhanh thì ở Mỹ, nơi sản sinh ra những thương hiệu này, người dân lại phát triển khuynh hướng ngược lại: chọn cách ăn chậm và nấu ăn từ nguyên liệu tươi sống.

Ăn chậm là cụm từ nhằm thể hiện sự trái ngược với cách ăn uống có hại là ăn nhanh. Ăn nhanh được hiểu là như thế nào? Một người ăn nhanh khi không nhai kỹ, vội vã và không cảm nhận được hương vị của thức ăn. Tác hại của việc này cũng dễ dàng nhận thấy, khi nhai không đủ nghiền nát thức ăn thì dạ dày buộc phải làm việc nặng nề hơn, nước bọt do vậy mà cũng mất đi chức năng của nó. Việc không cảm nhận được nhiều cũng được cho là đã đánh mất đi một niềm vui trong cuộc sống. Nguyên nhân của ăn nhanh thì có nhiều nhưng chủ yếu là vì hầu hết cảm thấy thiếu thời gian, thúc đẩy thói quen xấu này còn có sự phụ trợ của thức ăn nhanh (fast food), và để hãm lại hành vi này thậm chí người ta đã phải nói đến loại thức ăn chậm (slow food). Khi ăn quá nhanh người ta còn khó cảm thấy mình đã ăn đủ hay chưa điều này có thể dẫn đến 2 tình trạng tiêu cực, thứ nhất là ăn thiếu, hai là ăn quá no.

Nhằm mục đích bảo vệ môi trường và nâng cao sức khỏe, năm 1989, phong trào Slow Food ("Ẩm thực khoan thai") tại Ý ra đời, đối trọng với những sản phẩm fast-food "gấp, vội" của các hãng KFC, Burger King... Đây còn là hiệp hội hỗ trợ thành viên phi lợi nhuận.

Carlo Petrini, nhà sáng lập tổ chức, nói rằng: "Chúng ta không phải những kẻ phàm ăn. Thức ăn phải sạch, thân thiện với môi trường. Các trang trại nuôi trồng không được phép làm ô nhiễm nguồn nước và các nhà sản xuất cũng không nên đầu tư nhỏ giọt cho vấn đề môi trường."

Theo ông, đây sẽ là một phong trào nhằm bảo vệ văn hóa ẩm thực địa phương truyền thống cũng như những nhà sản xuất nhỏ đang gặp khó khăn bằng một nhãn hiệu chung. "Slow Food" trở thành một thương hiệu được đăng ký.

"Ăn chậm" để làm gì?

Fast-food là các công nghệ chế biến thực phẩm siêu tốc, đốt cháy các quá trình lên men, chín muồi tự nhiên của thực phẩm, dẫn tới nhiều hệ lụy cho sức khỏe. Vì vậy, đối với người tiêu dùng, Slow Food hấp dẫn vì mang lại được cho họ cảm giác thư thái khi thưởng thức những bữa ăn bổ dưỡng.

Đối với các cơ sở nông nghiệp, họ hoàn toàn không dùng các biện pháp nguy hiểm để kích thích tăng trưởng hay biến đổi thời vụ, không dùng hóa chất độc hại để tăng tốc các quá trình chế biến thực phẩm mà tìm cách trở lại các công thức cấy trồng chăn nuôi và chế biến thực phẩm dựa theo các quy luật thiên nhiên và tôn trọng môi trường.

Slow Food lan nhanh trên khắp các thị trường, nhà hàng và nhả sản xuất. Món phô mát nguyên kem Robiola di Roccaverano từ vùng Piedmont nhờ được Slow Food công nhận chính thức mà đã giúp hãng sản xuất tăng thu nhập, khôi phục du lịch trong khu vực.



Bước sang thế kỷ mới, Slow Food đã mang lại một thị trường mới đầy hấp dẫn cho hàng nghìn nhà nông và cơ sở sản xuất thực phẩm thủ công nhỏ lẻ. Nhưng cái gì cũng có giới hạn của nó, Slow Food dần bị coi là một tổ chức ẩm thực chỉ mang tầm trung lưu, kén chọn, hạn hẹp và rồi không thể lan rộng thêm nữa.

Tổ chức phải làm gì mà không mất đi những quan điểm ban đầu? Nên đi theo chiến thuật phổ cập, nhắm tới những siêu thị, nhà cung cấp quy mô hơn, hay vẫn giữ chiến lược "dĩ nông vi bản" với nguy cơ bị giới hạn trong một thị trường hạn hẹp?

"Hai trong một", đó là điều Slow Food hướng tới: vừa hấp dẫn những người sành ẩm thực, vừa làm việc được với những tổ chức lớn có liên quan như các nhóm bảo vệ môi trường, công bằng thương mại, công bằng xã hội...

Phong trào liền nhấn mạnh ba yêu cầu then chốt đối với thực phẩm là "chất lượng, sạch và xanh" đồng thời khẳng định sứ mệnh của mình là bảo vệ nền ẩm thực thân thiện với môi trường. Lời tuyên bố này vừa rõ ràng, vừa đủ "mơ hồ" để dung hòa quyền lợi của các thành phần có liên quan.

Do lượng người tiêu dùng quan tâm ngày một nhiều, Slow Food phải cố gắng duy trì được độ tin cậy và tính thống nhất. Tổ chức bèn thực hiện một chiến lược toàn cầu, lập nên các văn phòng đại diện cấp quốc gia, hợp tác với những cơ quan như Liên Hợp Quốc, thành lập Đại học Khoa học Ẩm thực và tổ chức các sự kiện quốc tế lớn như lễ hội đồ ăn chậm Salone del Gusto, từ đó "lôi kéo" được những tổ chức lớn đứng về phía mình.

Bên cạnh đó, Slow Food vẫn không ngừng quan tâm tới gốc rễ của mình đó là những nhà nông, nhà sản xuất tại địa phương.

Slow Food trở thành một phong trào rất được tôn trọng và xuất hiện tại 153 nước, vừa bắt tay được với các tổ chức quốc tế, vừa đảm bảo tiêu chí "lấy nhà nông làm gốc".

Tổ chức giúp hàng nghìn nhà nông, nhà bán lẻ thực phẩm đi lên, có tầm ảnh hưởng tới cả những lĩnh vực khác như du lịch, vận tải.

Tổng hợp