Ăn có ý thức
Một hệ thống để tối đa hoá năng lượng và mau lành bệnh
Chìa khoá để có một cuộc sống khoẻ mạnh và hạnh phúc ở ngay dưới mũi các bạn, ba lần một ngày! Câu trả lời cho các rắc rối gặp phảii trong cuộc sống thường rất đơn giản và rất dễ hiểu, nhưng chúng ta thường bị chính cảm xúc, thói quen và cách nghĩ làm mù quáng. Tổ chức sức khoẻ toàn cầu đang trong tình trạng khủng hoảng. Vẫn chưa tìm ra một phương thức nào tốt, mang tính toàn cầu, và có khả năng thực hiện. Vì vậy, tôi muốn chia sẻ các phương thức khoa học truyền thống, thông thái cổ, và kinh nghiệm cá nhân để truyền cảm hứng cho các bạn thêm một phương pháp ăn uống đơn giản nhưng vô cùng hiệu quả, tôi gọi đó là “Sự ăn có ý thức”, nhằm giúp ích cho cuộc sống của bạn. Trong 40 năm làm giáo viên và cố vấn Thực dưỡng, mục đích quan sát và kinh nghiệm cá nhân của tôi đã dạy tôi rằng những thức chúng ta ăn và cách chúng ta ăn ảnh hưởng rất lớn đến cảm xúc, tâm lý, và thể chất của chúng ta. Hơn nữa, suy nghĩ, tính cách, đời sống tình dục, các mối quan hệ, và thậm chí tinh thần của chúng ta cũng bị ảnh hưởng sâu sắc bởi chế độ ăn và thói quen ăn uống.
Ăn có ý thức cũng giúp cứu lấy hành tinh và môi trường. Nếu chúng ta quan tâm đến bản thân, chống lại sự chết đói, bảo vệ Tráii đất, chúng ta phải có cách ăn uống logic, lành mạnh, phi bạo lực, tiết kiệm và khiến chúng ta khoẻ mạnh hơn. Tôi đã khám phá rằng – khi có hàng nghìn - chế độ ăn uống nguyên thủy Thực dưỡng chủ yếu là thực vật ngon miệng vừa đáp ứng đầy đủ các tiêu chuẩn trên, vừa làm thoả mãn khẩu vị của người ăn. Dù bạn chọn ăn chay trường, không ăn động vật, hoặc Thực dưỡng, bắt buộc phải học cách ăn theo một thóii quen tốt để hệ tiêu hoá được hấp thu tối đa dinh dưỡng từ thức ăn lý tưởng. Lý do chính khiến tôi viết bài báo này là, dù cho chế độ ăn của bạn ra sao, giúp bạn nhận được nguồn năng lượng dồi dào nhất, sự thoải mái, khoẻ mạnh và khả năng hồi phục bệnh tốt nhất từ thức ăn. Quan điểm Thực dưỡng thực sự là “Cách nhìn cuộc sống bao quát hơn”, và chỉ khi được kiểm chứng, nó mới đích thực là cách sống hiệu quả cho bạn và cả hành tinh này.
Cách chúng ta ăn cũng quan trọng như Cái chúng ta ăn. Qua mỗi năm tôi đều trở nên nhạy cảm hơn với phương thức thực hành Thực dưỡng và Ăn có ý thức (chánh niệm khi ăn - NT), phương pháp chỉ hoàn toàn bao gồm nhai và thở bằng bụng. Mỗi ngày, tôi ăn một hoặc hai bữa, nhưng đều thực hành Ăn có ý thức trong các bữa đó. Các bữa khác có thể không quan trọng bằng nhưng tôi vẫn nhai hết mức có thể. Ăn có ý thức vô cùng có lợi cho tôi và nó quả thật đã cứu sống cuộc đời tôi khi đang trong độ tuổi thanh niên lúc tôi viết quyển sách Cách ăn hiệu quả, Con người bạn chính là cách bạn ăn. Tôi tiếp tục thực hành phương thức chữa bệnh và cách ăn có thể cứu sống cuộc đời này cho đến hiện tại. Nhai tốt cân bằng đường trong máu, tạo ra sự yên bình trong nội tâm, giảm lượng thịt tươi, tăng cường khả năng trực giác, giúp tâm hồn sáng sủa, kiên cường, và kiên cường hơn nữa. Nó cũng có thể có tác dụng tương tự đối với bạn.
Trong nghề Thực dưỡng, tôi có hân hạnh cho hàng nghìn người lời khuyên, nhiều người đã thử hàng nghìn chế độ ăn trước đó. Sau khi học các nguyên tắc ăn Thực dưỡng và làm thế nào để ăn có ý thức, họ bắt đầu cải tiến, và chữa bệnh - thường là các bệnh đã bước vào giaii đoạn cuối. Họ giảm dần lượng thuốc chữa bệnh cho đến khi không còn sử dụng chúng nữa. Việc ăn có ý thức đáng để làm như vậy. Nếu bạn tuân theo cách ăn này, bạn sẽ vô cùng hài lòng và trở nên dễ gần gũi hơn khi ăn một mình hoặc ăn trong một bầu không khí ảm đạm – không náo nhiệt và không cấm đoán. Chúng ta cũng có thể nói chuyện khi ăn - về những chủ đề thoải mái và thu hút – cũng như khi nhai vậy. Tôi thậm chí cũng mở mang rất nhanh, học thư giãn và tạo ra các thời điểm chữa bệnh trong bữa ăn. Khi bạn hiểu rằng, nhai tốt là một thách thức, việc thực hiện nó cũng rất đơn giản, không phải trả tiền, và rất bổ ích.
Nhiều nhân vật truyền cảm hứng nổi tiếng khắp thế giới nhấn mạnh việc ăn có ý thức với việc nhai chậm và kỹ. Trong số đó có Chúa Jesus, người đã nói, “Nhai kỹ thức ăn bằng răng biến thức ăn thành nước, thiên thần của nước sẽ chuyển nó thành máu trong cơ thể. Và nhai chậm, như thể đó là một lời cầu nguyện con gửi đến Chúa”. Leonardo Da Vinci, thiên tài thời Phục hưng đồng thời cũng là người không ăn thịt, cũng khuyên chúng ta nên thực hành phương thức này. “Nhai nước uống và uống thức ăn”, là nguyên lý được Mahatma Gandhi, vị lãnh tụ người Ấn dũng cảm và nổi tiếng, phát biểu.
Việc nhai tốt đã cứu sống cuộc đời tôi. Tôi đã học về cách thực hành đơn giản và sâu sắc này từ cha tôi, người đã sống sót hai năm trong trại tập trung Nazi trong Thế chiến II, kiên trì chịu đựng sự gian khổ và thiếu ăn lớn. Khi còn là tù nhân sống trong một môi trường khắc nghiệt với thời tiết giá lạnh và một chế độ ăn vô cùng thiếu thốn, ông phát hiện ra rằng nếu ông nhai khẩu phần ăn của mình và thậm chí nhai nước nhiều hơn hoặc bằng 150 lần trong một miếng đầy mồm, ông sẽ có nhiều năng lượng, nhiệt, và thể lực ổn định hơn, và điều này giúp ông tăng hy vọng và khích lệ cho mình.
Khi cha tôi trở về nhà sau chiến tranh, ông chia sẻ kinh nghiệm của mình và nói với tôi rằng, “Nếu con cảm thấy mệt mỏi, ốm yếu, lạnh lẽo, sợ hãi hay tuyệt vọng, hãy nhai thức ăn nhiều hơn 150 lần”. Lúc ấy tôi vẫn còn tự do và sống khá thoải mái, nhưng chỉ sau đó vài năm – ở tuổi 17 – tôi cũng trở thành tù binh chính trị và bị kết án hai năm tù trong trại cải tạo ở Yugoslavia. Ở đó, cũng như cha tôi, tôi thấy đói, lạnh và vô cùng khổ sở. Bài học của cha về ăn có ý thức và giữ thái độ tốt vô cùng cần thiết, nhờ nó, tôi không chỉ sống sót mà còn phát triển sức mạnh tinh thần và tâm hồn, mang theo đức tin và sự tự tin bước vào tuổi trưởng thành.
Các cách thực hành ăn ý thức đơn giản
Nhai tốt có lợi ích to lớn cho sức khoẻ! Bạn càng nhai nhiều, mùi vị đích thực của thức ăn càng tăng. Chúng ta sẽ càng thoả mãn hơn vì chúng ta đang nhận càng nhiều dinh dưỡng từ thức ăn. Vì vậy, chúng ta cảm thấy hài lòng với ít thức ăn hơn. Sự lạng thịt đường (sweet carvings) giảm bớt đi vì thức ăn trở nên ngọt hơn khi nó được nhai. Thêm một lợi ích nữa, bạn có thể điều chỉnh cân nặng của mình dễ dàng hơn.
Sau đây là những hướng dẫn cơ bản của tôi dành cho việc nhai kỹ:
1. Ngồi ăn trong một nơi yên tĩnh.
2. Ngồi ăn với một thái độ tốt và thở bằng bụng.
3. Tránh đọc sách báo, xem ti vi, hoặc chuyện trò tiêu cực.
4. Dùng một chiếc đồng hồ, hoặc một cuốn băng ghi âm đóng vai trò là một hướng dẫn viên thân thiện để nhai.
5. Bắt đầu nhai 20 giây (khoảng 25 lần nhai) một miếng đầy mồm.
6. Tăng dần từ 20 giây lên đến 40 giây, rồi 1 phút (khoảng 75 lần nhai).
7. Nếu bạn đang chữa bệnh hoặc đang tìm cách thay đổi, nhai mỗi miếng 150 lần.
(Đoạn trích trong Cách ăn hiệu quả, Con người bạn chính là cách bạn ăn)
Vào giữa độ tuổi 30, tôi phát hiện ra và sẵn sàng tiếp nhận phong cách sống theo kiểu Thực dưỡng. Các giáo viên Thực dưỡng người Nhật của tôi, Michio và Aveline Kushi, Herman và Cornellia Aihara, Noboru Muramoto và Shizuko Yamamoto, đều nhấm mạnh tầm quan trọng thiết yếu của việc ăn có ý thức, đặc biệt là nhai hoàn toàn. Phương pháp dạy Thực dưỡng khuyên bạn nên nhai ít nhất 50 lần một lần lấy thức ăn. Bạn có thể bắt đầu với khoảng 20 lần và tăng dần. Noboru Muramoto viết rằng nhai 50 lần một lần là con số căn bản để tiêu hoá tốt, 100 lần hoặc hơn nếu bạn có vấn đề về sức khoẻ, 200 lần nếu bệnh của bạn rất trầm trọng.
Trong cuốn sách của ông, Sự miễn dịch tự nhiên, Cái nhìn chế độ ăn và chế độ miễn dịch sâu sắc, Muramoto liên hệ làm thế nào Tiến sĩ Tomozaburo Ogata, giáo sư trường Dược, đại học Tokyo, phát hiện rằng việc nhai kích thích sự sản xuất hocmon parotin. Nó tăng cường tất cả các tế bào trong cơ thể, tăng quá trình trẻ hoá, làm chậm quá trình lão hoá, và kích thích tuyến giáp (thymus gland) sản xuất các tế bào chữ T chống lại bệnh tật. Học được điều này cũng giống như sét đánh xuống đầu, và rồi tôi đã hiểu ra thậm chí việc nhai nước đã cứu sống cha tôi và tôi!
Các nền văn hoá truyền thống trên thế giới dạy chúng ta sự quan trọng của việc ăn cẩn thận và có ý thức. Nhiều người lắng nghe sự răn dạy đó ngay trong bữa ăn. Biết bao lần cha ông ta động viên chúng nhai kỹ bằng trực giác? Đương nhiên, chúng ta không muốn và thường chọn cách kết thúc bữa ăn sao cho nhanh nhất. Thực sự, chúng ta không hoàn toàn “tập trung răng” vào sự dạy nhai đó. Bây giờ thì sao? Hàng nghìn sinh viên đã tham gia các buổi hội thảo Thực dưỡng cuối tuần của chúng tôi, ở đó họ được học những kỹ năng cơ bản của Thực dưỡng. Tôi cũng dạy học cách Ăn có ý thức và nhai kỹ trong các buổi nói chuyện đó khắp nước Mỹ và châu Âu, thực sự tôi hết sức ngạc nhiên khi nhiều người – các nhóm tự thay đổi “cách nuốt” – đi theo cách thực hành ăn có ý thức. Thậm chí tôi còn thêm các bản nhạc đặc biệt trong bữa ăn nổi bật với tiếng chuông nhẹ, khẳng định khả năng chữa bệnh, và cách điều trị nhằm tăng kinh nghiệm Ăn có ý thức.
Hàng năm, tôi dạy tại các trại dưỡng lão vùng ven biển Thái Bình Dương, Ý, do Martin và Rosey Halsey đứng ra tổ chức, tại đó tôi thường mở các lớp đặc biệt hàng tuần về Do-In, lý thuyết Thực dưỡng, dinh dưỡng và Ăn có ý thức bao gồm nhai và thở có ý thức trong bữa ăn. Hãy thử tưởng tượng hơn hai mươi người Ý đang ngồi ăn rất điềm tĩnh, nhẹ nhàng với một lòng biết ơn quanh bàn ăn. Bài học rút ra rất lý thú và đáng giá với ngay cả họ lẫn bản thân tôi. Người Ý có câu tục ngữ, “Quando si mangia, non si parla”, tức là, “Khi bạn ăn, đừng nói”.
Quả đúng như vậy! Khoa học hiện đại khám phá ra rằng nhai kỹ giúp nhanh lành bệnh. Chế độ ăn và nhai thích hợp sẽ giảm đau đớn và sẽ tiết kiệm hàng tỷ đô la mỗi năm chi phí cho việc chăm sóc sức khoẻ. Sự rối loạn tiêu hoá thường thấy như chứng khó tiêu – axit, sự chảy ngược axit, các vết loét, ruột dễ bị kích thích, chứng viêm ruột kết, và ung thư trực tiếp được cải thiện bằng phương thức Ăn có ý thức. Chứng thừa cân và béo phì là kết quả của việc chọn chế độ ăn nghèo nàn, thói quen ăn uống không thích hợp và thiếu cách nhai. Chúng tôi có thể giúp bạn có những chọn lựa lành mạnh hơn.
Nếu chúng ta nghiền nát các mẩu thức ăn bằng răng, các chất thiết yếu trong đó sẽ được phát tán trong miệng, đồng thời sản xuất ra các enzym cần thiết. Nước bọt - hay “Rượu tiên của Chúa” theo cách gọi của người Trung Hoa cổ – được tiết theo các enzym quan trọng, trộn lẫn trong thức ăn, kiềm hoá mỗi miếng thức ăn trước khi chuyển xuống bụng, ở đó, nó sẽ phát huy tác dụng tiêu hoá và “đốt cháy” tốt hơn. Theo phương thức dạy của Yoga, chất này tạo ra prana (năng lượng thúc đẩy sự sống) và với mỗi lần nhai, các hocmon parotin quan trọng chống lão hoá cũng được thêm vào. Những người nhai tốt lành bệnh nhanh hơn, sống lâu hơn, và trông trẻ hơn!
Theo tôi, khi chúng ta nhai 150 lần, thức ăn sẽ tự biến đổi thành các dạng cơ thể cần. Nó cũng liên kết chúng ta với năng lượng của thiên nhiên, Chúa trời, và vũ trụ. Cái miệng tương tự như một lò phản ứng hạt nhân, nó có thể chuyển từ nhân tố này sang nhân tố khác. Qua việc luyện tập thở, nhai, nghĩ có ý thức, chúng ta có thể chuyển đổi một nhân tố sinh hoá hoặc hocmon này sang dạng khác cần cho các tế bào, các tuyến, và cơ quan trọng cơ thể. Tôi biết đối với một số người, điều này có thể hơi lý thuyết, nhưng chính tôi đã trải nghiệm nó nhiều lần. Ở các buổi hội thảo 3 ngày hàng tháng của tôi, tôi luôn nhận ra sự biến chuyển tích cực chỉ sau 1 ngày - thường là sắc mặt tốt hơn và các chứng liên quan đến tiêu hoá biến mất.
Tôi ví nhai tốt như nhúm lửa nhanh, như việc ngọn lửa vừa nhen nhóm lan nhanh đến đống gỗ. Hãy tưởng tượng việc ta nhóm một khúc gỗ lớn với chỉ một que diêm nhỏ. Đó chính là thói quen ăn trước đây. Việc nuốt một miếng thức ăn thật lớn sinh ra các bệnh tiêu hoá hiện nay. Việc nhai/thở cũng giống như cắt khúc gỗ thành các viên nhỏ - nó đập vỡ khúc gỗ, và nhai cũng nghiền nhỏ thức ăn. Bởi vậy, chúng ta đốt cháy thức ăn qua quá trình nhai kỹ - thật vậy – quá trình này cũng sản xuất nhiều năng lượng hơn. Chúng ta có hai cơ thể - một là thể chất, cái còn lại là tinh thần. Ăn có ý thức với tinh thần tốt giúp chúng ta tăng cường năng lượng một cách cân đối với việc chúng ta nhai bao lâu. Đơn giản là vậy. Kết quả là có sinh lực bền bỉ, dẻo dai, trí óc thông suốt và một cuộc sống đầy đủ hơn.
Mọi loại thức ăn, đặc biệt thức ăn có chứa carbonhydrat, bắt đầu quá trình tiêu hoá từ miệng. Nhai giúp enzym tiêu hoá ptyalin - có trong nước bọt - trộn đều cùng carbonhydrat. Sau đó men này phá vỡ các mạch cacbonhydrat, bắt đầu quá trình chuyển thức ăn thành năng lượng. Cacbonhydrat phải được tiêu hoá trước trong miệng! Cần phải nhai ngũ cốc kỹ trong miệng.
Thức ăn ngũ cốc không được nhai kỹ không thể phá vỡ hoàn toàn và vì vậy xenlulô có thể không được tách ra khỏi các chất dinh dưỡng và tinh bột. Nếu tinh bột được nuốt mà không nhai hoàn toàn, axit và enzym trong tuyến tụy sẽ không thể phân huỷ hoàn toàn thức ăn thành các hợp chất đơn giản. Tinh bột sẽ chỉ được hấp thụ một phần trong ruột. Dễ dẫn đến chứng khó tiêu và kém hấp thu. Hơn nữa, rau phải được nhai kỹ để phá vỡ các cellulose bao quanh mạch dẫn trong thân thực vật.
Thức ăn Thực dưỡng có chứa nhiều chất xơ cũng như các cacbonhydrat phức tạp được các chuyên gia dinh dưỡng hàng đầu khuyên dùng phải được ăn kỹ để có thể chuyển hoá được hoàn toàn thức ăn thành các dạng cần cho cơ thể. Nếu bạn không muốn nhai, trong bất kỳ bữa ăn nào, đặc biệt là các bữa ăn có chứa nhiều đồ ăn cacbonydrat như chế độ ăn Thực dưỡng, bạn sẽ không thể có được kết quả mong muốn, mà ngược lại là những căn bệnh tiềm ẩn như béo phì, tăng cân, khó chịu, và lờ đờ, và đôi khi bạn sẽ mắc 1 số căn bệnh liên quan đến tinh thần như dễ cáu kỉnh, ủ rũ, và nảy nóng. Tiến sỹ Arthur L. Kaslow, chuyên gia trong lĩnh vực thuốc dinh dưỡng đã ghi chú sự tương quan rõ rệt giữa thói quen nhai của các bệnh nhân của ông và khả năng tiêu hoá của họ. Có một khoảng thời gian chúng tôi ăn đồ ăn nhanh, ăn nhanh và nhai cũng nhanh. Nếu bạn muốn có một cuộc sống khoẻ mạnh, bạn cần nhận ra ưu thế của mình để thu lại sức khoẻ và sự minh mẫn với việc ăn có ý thức.
“Nhai là giai đoạn quan trọng nhất của Thực dưỡng. Bạn không có răng trong dạ dày, trong tuyến tụy vì vậy, bắt buộc bạn phải nhai trong miệng, ít nhất 50 lần. Bạn càng nhai nhiều, bạn càng làm chủ nhanh triết lý sống lâu và hồi xuân của chúng tôi. Thực tế, nhai kỹ thức ăn là nghi lễ lớn nhất trong việc tạo dựng cuộc sống”. George Ohsawa - Lời hướng dẫn đến liều thuốc Thực dưỡng Vùng Viễn Đông.
Bạn đang vượt qua những trải nghiệm khổ đau với những đau thương về thể xác và tinh thần của bệnh tật và mạo hiểm? Bạn đã thử rất nhiều cách sống tốt và ăn uống đúng mực, có được những kết quả khác nhau? Sau khi học ăn cái gì và ăn như thế nào cho đúng, bạn có thể bắt đầu cải thiện - thậm chí đang trong giai đoạn cuối của một căn bệnh nào đó. Hãy dừng ngay việc đào mộ cho chính chúng ta với cái nĩa của chúng ta! Hãy học cách ăn và sống đúng cách! Nếu không có thói quen ăn đúng, thậm chí những thức ăn Thực dưỡng lành tốt nhất cũng có thể gây ra những vấn đề rắc rối và mất cân bằng. Học ăn đúng mực rất đơn giản, mặc dù có thể bạn sẽ phải có một sự hiểu biết và phương pháp rèn luyện tốt - cả hai đều rất cần thiết trong việc hồii phục.
Tôi giới thiệu trong cuốn sách của mình, Chương trình ăn khoẻ, hoặc như cách tôi gọi nó, “PEP”, một hệ thống chi tiết cách ăn để tối đa hoá năng lượng, sức khoẻ, và chữa bệnh. Trong đó cũng bao gồm cách tạo một môi trường ăn thân thiện, thái độ ăn tốt nhất, kết quả có lợi trong việc ăn các thức ăn khác nhau, ăn với hàm lượng như thế nào, và khi nào thì ăn. Thậm chí, tôi còn chỉ cho các bạn việc cần làm sau khi ăn để tránh các bệnh về tiêu hoá. Mọi thứ đều vô cùng đơn giản, chỉ có một số ít người trong chúng ta đã học được những công cụ cần để sống tốt khi còn trẻ. Nhưng, chẳng bao giờ là quá muộn. Bây giờ ở độ tuổi 75, tôi thấy khoẻ khắn và hạnh phúc hơn bất cứ khi nào.
Sự thay đổi luôn kèm theo thử thách. Để đổi thay thói quen ăn uống trong cả cuộc đời cần có can đảm – và học hỏi không ngừng. Đó là lý do chúng ta gọi nó là thực hành Thực dưỡng. Bạn không học cách lái xe ô tô trong một ngày. Cần phải thử nghiệm nhiều lần để học cách ăn, nhai và thở đúng cách. Muốn đạt được kết quả tốt nhất từ con đường Thực dưỡng của bạn, bạn cần:
- Học các lý thuyết và triết lý Thực dưỡng thật tốt.
- Đọc nhiều quyển sách Thực dưỡng hay.
- Tham gia các lớp học phát triển kỹ năng trong việc nấu nướng, lên kế hoạch, phương pháp chữa bệnh tại nhà, luyện tập và thích ứng.
- Tìm kiếm sự ủng hộ từ phía gia đình và bạn bè.
- Bắt đầu ăn các thức ăn Thực dưỡng trong một môi trường thư giãn, thoải mái, để có thể nhai tốt, và nuôi dưỡng một thái độ tích cực và khoan khoái.
Ăn là hoạt động quan trọng trong việc tạo dựng một cuộc sống tốt cho bạn cả về thể chất lẫn tinh thần, ảnh hưởng sâu sắc đến chúng ta mỗi ngày. Ăn tốt có tác động mạnh mẽ khiến chúng ta quan tâm và yêu thương bản thân mình hơn. Hãy ăn tốt và sống tốt.
Tôi tin rằng một chế độ ăn cân bằng, tự nhiên, chuẩn bị kỹ lưỡng và ăn đúng cách sẽ mang đến cho bạn một sức khoẻ tốt, tinh thần trong sáng và phát triển tâm linh sẽ dẫn đến những mối quan hệ tốt đẹp và cuối cùng là Một Thế giới hoà bình.
Sinh viên Nguyễn Quỳnh Hoa dịch thuật