GIỚI THIỆU
Sư Thư - người Hà Nội vốn là dân gạo lứt, ở Miến và thực hành miên mật thiền quán của Đức Phật từ 2005 và sư đã trầm mình trong giáo Pháp của Đức Phật ở một số trung tâm thiền nổi tiếng ở đây; vốn là người có sức khoẻ tốt, lại biết tới Thực dưỡng và tư chất thông minh (Thạc sĩ kinh tế ở Canada) nên sư đã duy trì được sức khoẻ vượt thoát khỏi sự tác động của khí hậu khắc nghiệt và những món ăn phi Thực dưỡng ở Miến… những gì sư sưu tầm được quả là kho tàng “khoa học kỹ thuật” thực hành thiền quán cho những ai khát ngưỡng mong thực hành Thiền để thiết lập chánh kiến.
Phiên bản đầy đủ: QUÁN TÂM TUYỂN CHỌN
PHÁP HÀNH CHỌN LỌC
Tỳ kheo Nannissara - Sư Thư chọn lọc
ĐÔI ĐIỀU SUY NGẪM
Đơn thuần ghi nhận không thôi thì chưa đủ
1. Nếu thậm chí còn chút ít kỳ vọng nào trong khi thực hành, tâm của chúng ta sẽ trở nên bối rối lẫn lộn. Hãy quan sát thái độ của bạn, đừng trông đợi hay kỳ vọng vào kết quả đạt được.
2. Khi bạn có trí tuệ, sự tinh tấn đã sẵn có mặt.
3. Chánh niệm là ghi nhận cái gì đang xảy ra.
4. Khi tâm được rảnh rỗi, nõ sẽ suy nghĩ.
5. Bất cứ khi nào bạn thất vọng, hãy quan sát nó. Bạn sẽ thấy rằng không có cái gì và không có ai để bạn có thể đổ lỗi là đã gây ra tình trạng này cho bạn.
6. Đưa ra các giả định chính là hoạt động của tâm si.
7. Điều quan trọng là phải học quan sát một cách rõ ràng sự khác biệt giữa đối tượng quan sát và tâm. Cái nào là đối tượng? cái nào là tâm?
8. Bất cứ khi nào có sự buồn bực chán nản, đó là một dấu hiệu rõ ràng cho thấy bạn đã mong cầu một cái gì đó mà không đạt được.
9. Những suy nghĩ có thể lừa dối bạn, nhưng cảm thọ không thể nào lừa dối bạn được. Các cảm thọ là rất thật.
10. Việc muốn nói chuyện và việc không muốn nói chuyện đều là những vấn đề giống nhau.
11. Việc bạn muốn hay không muốn làm một cái gì đó thì không quan trọng. Hãy tự hỏi xem mình có cần làm điều đó hay không.
12. Đừng chú ý tới tiếng động mà hãy ghi nhạn việc bạn đang lắng nghe. Lắng nghe là bao hàm cả việc nhận biết tiếng động. Tương tự như vậy đối với việc nhìn, ngửi, nếm…
13. Những phiền não nhỏ sẽ tăng trưởng phát triển. Nhưng rốt cục chúng ta cần phải quan sát được những biểu hiện thậm chí là nhỏ nhất của tham và sân.
14. Tại sao bạn đang làm điều này? Liệu là bạn muốn hay bạn cần cái đó? Liệu nó có phải là điều thích hợp để làm trong hoàn cảnh hiện tại không?
15. Khi không còn có tham và sân, bạn có thể đưa ra những quyết định đúng đắn.
16. Chỉ đặt ra câu hỏi mà đừng tìm kiếm câu trả lời. Câu trả lời sẽ tới khi tâm đã thu thập đủ dữ liệu của vấn đề.
17. Đừng tự nhắc nhở mình phải kiên nhẫn, hãy quan sát sự mất kiên nhẫn của bạn.
18. Trí tuệ có thể kiểm soát cái tâm, nhưng bạn không thể kiểm soát tâm của mình được.
19. Đừng cố gắng duy trì sự quân bình mà hãy cố gắng giữ gìn chánh niệm.
20. Nếu có những vấn đề trong gia đình mình, bạn phải giải quyết chúng ở nhà. Bạn không thể giải quyết vấn đề đó tại trung tâm thiền.
21. Hãy coi trọng kiến thức và sự hiểu biết mà bạn có được. Thực hành nhiều tới mức có thể và bằng long với bất kỳ kết quả nào đạt được.
22. Bạn đang chú ý tới cái gì? Đang nhìn, nghe, ngửi, xúc chạm, nếm hay đang suy nghĩ? Liệu bạn có chìm đắm vào việc nhìn, nghe, ngửi, xúc chạm đó không? Liệu bạn có miên man suy nghĩ không? Đừng để bị các thói quen cũ lôi kéo, hãy rèn tâm của mình.
23. Khi bạn có một thái độ sai lạc, cái tâm không thể nào hùng mạnh được. Khi tâm trở nên hùng mạnh, nó có thể quan sát bất kỳ cái gì có thể. Đó chính là hoạt động của Pháp, không có ai tham gia vào đó cả. Đừng bao giờ quá cố gắng để quan sát bất kỳ cái gì. Sự háo hức quan sát là biểu hiện của tâm tham.
24. Đừng cố gắng để xem tâm ở đâu, nơi trốn hay trú xứ chỉ là khái niệm. Bạn nhận biết được tâm thông qua sự hoạt động hay sinh hoạt của nó.
25. Cái chúng ta gọi là tâm dự kiến, đó chỉ là suy nghĩ. Bạn có thể dự kiến một vấn đề nào đó nhưng bạn vẫn chưa làm bất kỳ điều gì cả vì tác ý chưa đủ mạnh. Còn tác ý thực sự thì không phải là suy nghĩ, nó chỉ là những xung lực hay năng lượng của tâm.
26. Biết tại sao tâm đang làm điều gì là trí tuệ.
27. Đôi khi một suy nghĩ quá vi tế tới mức bạn không thể biết được liệu nó có bị phiền não chi phối hay không, nhưng bạn có thể cảm nhận được điều đó.
28. Sự hiểu biết thực sự về khổ đế sẽ làm giải thoát khổ đau, nó sẽ làm cho tâm ta được tự do.
29. Lúc mới bắt đầu thực hành suy nghĩ sẽ dừng lại ngay khi bạn ghi nhận nó. Bạn không thể vừa ghi nhận mà vừa suy nghĩ. Chỉ khi nào chánh niệm trở nên mạnh thì bạn mới có thể quan sát được suy nghĩ.
30. Khi thực sự hiểu biết bản chất của hiện tượng sự vật, bạn sẽ không bao giờ quên được điều đó.
31. Chúng ta phải nhận ra được các phiền não gây tác hại ra làm sao. Phải mất nhiều thời gian cho tới khi tâm thực sự chán nản đối với các phiền não. Chỉ hiểu biết về mặt văn tuệ rằng tham sân si là không tốt thì chưa đủ. Thực tế hầu hết mọi người muốn sống chung cùng với tham sân si. Tất cả chúng ta đều trải qua vô vàn những giai đoạn khó khăn trong việc liên tục quan sát các phiền não, không có một ngả tắt nào cả. Chỉ khi tâm thực sự chán ngấy đối với các phiền não nó mới có thể tự giải thoát.
32. Đừng vội vã mà hãy duy trì tiến trình học hỏi.
33. Tại sao khi ở nhà các phiền não trở nên mạnh hơn? Vì đó là nhà của tôi, vợ của tôi, xe của tôi…
34. Nếu bạn thực sự liên tục ghi nhận, những suy nghĩ về nỗi sợ sẽ không thể khởi sinh. Nếu tiếng động chỉ là tiếng động thì trí tưởng tượng sẽ không đi quá xa. Bất cứ cái gì bạn cho rằng mình thấy hay mình nghe được đều chỉ là những khái niệm.
35. Chánh niệm rập khuôn không thể sử dụng được trong cuộc sống thường ngày mà chỉ có chánh niệm tự nhiên làm được điều đó, đó là loại chánh niệm biết làm công việc của nó. Sau đó khi trí tuệ khởi phát sẽ thấy được thiện và bất thiện, nó sẽ từ bỏ những bất thiện để làm việc thiện. Càng thực hành nhiều thì bạn sẽ càng hiểu tiến trình này.
36. Bên trong hay bên ngoài đều chỉ là những khái niệm.
37. Luôn kiểm tra xem tại sao tâm đang làm điều này, nó cảm thấy thế nào?
38. Tại sao tâm trở nên trạo động? Bạn đã làm điều gì trước đó? Hãy ghi nhớ kiểm tra điều này!!
39. Khi bạn trở nên bối rối trạo động thì chính là lúc cần phải thực hành.
40. Khi tâm được bình an tĩnh lặng không phải là do đối tượng quan sát mà là do có sự thích thú, thái độ chân chánh và tính liên tục của chánh niệm.
41. Nếu ở trung tâm thiền bạn không thể thực hành nói chuyện có chánh niệm thì bạn không thể làm được điều đó ở bên ngoài.
42. Nếu bạn nghĩ rằng mình có một việc rất quan trọng phải xử lý, hãy dừng lại và tự hỏi xem liệu nó có thực sự quan trọng không, tại sao bạn lại háo hức nghĩ tới việc đó như vậy.
43. Trong khi làm việc, sự tích tụ căng thẳng sẽ bị chậm lại hoặc thậm chí ngừng hẳn nếu bạn thực hành chánh niệm về hơi thở trong một phút đều đặn hàng giờ hay bất kỳ khi nào bạn có thời gian.
44. Khi mới bắt đầu hành thiền mọi người không có tín tâm hoặc nó chưa đủ mạnh để duy trì việc thực hành, do vậy họ cần nhiều động lực khích lệ. Tín tâm cần có thời gian để phát triển.
45. Cái bạn cho là lạc thú thì chính nó là khổ đế.
46. Điều quan trọng là phải loại bỏ sự dính chấp hay cần phải hiểu xem tại sao có sự dính chấp ở đó? Muốn loại bỏ một cái gì đó là do tâm sân.
47. Chánh niệm và trí tuệ sẽ tự động loại bỏ phiền não, chúng ta chỉ có thể tạo ra các nhân duyên thích hợp. Chúng ta cần nhận biết và chấp nhận phiền não.
48. Cảm thấy tự tin cho rằng mình đã hiểu được phiền não đó là do hoạt động của tâm si.
49. Chúng ta cần học đi học lại hay phải trả bài nhiều lần cho tới khi thực sự hiểu được vấn đề.
50. Cái mà bạn chẳng biết bao giờ đủ cả. Trí tuệ hiểu rằng cái gì đang xảy ra và cái gì cần phải làm. Trí tuệ được phát triển ở nhiều góc độ khía cạnh khác nhau.
51. Càng kháng cự lại cái gì đang xảy ra thì bạn càng muốn thay đổi nó, điều đó sẽ trở nên tồi tệ hơn.
52. Hãy suy nghĩ làm thế nào để giữ chánh niệm mà đừng có suy nghĩ về kinh nghiệm xảy ra.
53. Khi bạn thất vọng chán chường về mọi thứ thì đó chính là vấn đề.
54. Chúng ta phải có hành động. Nếu không làm gì cả thì suy nghĩ sẽ kéo dài triền miên. Phiền não thì rất khoẻ và chạy rất nhanh nên trí tuệ cần phải nhanh hơn để tóm chúng lại.
55. Nếu muốn có hiểu biết thực sự thì chúng ta phải thực hành trong những tình huống thực tế.
56. Xem xét khám phá hay trạch pháp tức là có sử dụng năng lượng của trí tuệ.
57. Trí tuệ không bao giờ tin suông; nó luôn xem xét khám phá.
58. Chúng ta phải dùng tới suy nghĩ, nhưng tố chất chúng ta khai thác là trí tuệ. Vấn đề là trí tuệ không phải là bản thân suy nghĩ, nó nằm, nó nằm đằng sau suy nghĩ, sự biểu đạt, thái độ chân chánh và sự hiểu biết.
59. Sự hiểu biết để giải quyết một vấn đề chính là trí tuệ.
60. Chúng ta cần sử dụng các khái niệm tục đế để nói về trí tuệ và thực tại chân đế. Khái niệm và thực tại cùng tồn tại.
61. Những ai có nhiều định tâm cần được khích lệ để tìm tòi khám phá.
62. Những ai có bản tánh thông minh, muốn hiểu biết sẽ tự động quan sát kỹ và sâu hơn bất cứ cái gì họ ghi nhận.
63. Trí tuệ không bao giờ dễ dàng thoả mãn. Trí tuệ hiểu rằng nó luôn có thể đi xa hơn.
64. Nếu cho rằng mình có thể dễ dàng thoả mãn bạn sẽ chịu đau khổ.
65. Những ai thông minh sẽ thực hành chăm chỉ hơn.
66. Muốn hưởng một cuộc sống an chính là sự biếng nhác
67. Hãy thận trọng khi đưa ra một nguyện lực. Mọi người thường đưa ra nguyện lực mà thậm chí không xem xét tới khả năng thực tế của họ.
68. Chúng ta không thể ngăn cản được các phiền não mà phải học cách xử lý chúng. Những ai chơi game thì hiểu điều này rất rõ. Bạn phải giải quyết các vấn đề hay vượt qua các khó khăn trước khi trước khi có thể tiến tới một mức độ cao hơn.
69. Chúng ta không thể loại bỏ một phiền não bằng cách sử dụng một phiền não khác. Bất cứ khi nào bạn xử lý một phiền não chúng ta cần ghi nhận khách quan mà mà không có bất kỳ sự can thiệp nào. Chúng ta cần nhận biết, quan sát và hiểu xem cái gì đang xảy ra. Bất kỳ khi nào cho rằng một đối tượng nào đó là xấu hay không tốt tức là chúng ta đã tạo ra sự sân hận. Hãy kiểm tra lại thái độ của bạn.
70. Sự ngã mạn khởi sinh liên tục, nhưng đối với tâm thì nó cũng chỉ là một đối tượng. Bạn có thể học cách nhận biết sự có mặt hay vắng mặt của sự ngã mạn này.
71. Bất cứ khi nào bạn để tâm rảnh rỗi phiền não sẽ tấn công.
72. Có ít nhất 2 nguyên nhân chủ yếu tác động tới kinh nghiệm hiện tại của bạn, đó là: Động lực của các thói quen tốt xấu và việc mà bạn hiện đang làm.
73. Bất kỳ khi nào thấu hiểu được một sự vật hiện tượng bạn sẽ kinh nghiệm được cảm giác của sự tự do.
74. Mọi người không muốn sống cùng sự vật như nó đang là mà họ luôn mốn sự vật hiện tượng diễn ra theo ý mình.
75. Nếu bạn không có sự hiểu biết thông thường thì làm sao hy vọng có được tuệ giác thiền quán.
76. Bản chất của Pháp là nếu bạn đạt được gì thì cũng không vui sướng, mà nếu không đạt được cũng không thất vọng. Nhiều thiền sinh cảm thấy rất vui sướng khi họ có được một kinh nghiệm nào đó và lại rất thất vọng nếu không có được kinh nghiệm đó. Đây không phải là việc thực hành Pháp. Thực hành Pháp không phải để có được một kinh nghiệm mà để có được sự hiểu biết.
77. Có ba loại quan sát: quan sát bằng mắt, quan sát bằng tâm và quan sát bằng tuệ giác.
78. Mục tiêu thực sự là để hiểu sự vật hiện tượng. Hạnh phúc tự động sẽ đi liền sau đó.
79. Trong thiền quán chúng ta muốn biết xem cái gì đang xảy ra, tại sao nó xảy ra như vậy và chúng ta cần phải làm gì với nó.
80. Khoảnh khắc bạn muốn hạnh phúc bình an thì chính đó là vấn đề. Mong muốn là một vấn đề. Chúng ta cần phải thực hành với thông tin đúng đắn, suy nghĩ đúng và thái độ chân chánh.
81. Mỗi khi bạn vội vã háo hức làm hay muốn biết một điều gì đó tâm sẽ bắt đầu tập trung tích tụ và muốn có được kết quả.
82. Sự hiểu biết thực sự chỉ có thể xảy ra trong khoảnh khắc.
83. Giữ giới là làm cái cần phải làm và ngăn ngừa cái không nên làm.
84. Cảm thọ vedana là một loại động từ.
85. Sẽ là sai lầm nếu muốn những người khác kính trọng chúng ta.
86. Hướng tâm tới đối tượng đúng là chánh tư duy.
87. Bạn không thể giả bộ hiểu biết Pháp, trình độ hiểu biết của bạn luôn biểu hiện thông qua lời nói và hành động.
88. Khi không có trí tuệ thì tâm si có mặt.
89. Khi hiểu về trí tuệ tốt hơn thì bạn cũng hiểu tâm si tốt hơn.
90. Tưởng Sanna và trí tuệ Panna hoạt động đồng thời.
91. Chánh niệm quan sát cái đang xảy ra còn trí tuệ biết phải làm gì.
92. Toàn nhân loại không công bằng. Mọi người làm điều bất thiện vì họ không được hiểu biết tốt hơn, đó là do tâm si.
93. Muốn những người khác làm giống bạn là một sự mong muốn ngờ nghệch.
94. Tiến trình để có được sự hiểu biết thường rất đau đớn.
95. Cố gắng duy trì sự chú tâm trên đối tượng là tà tinh tấn.
96. Bất cứ cái gì bạn nhận biết cũng chỉ là đối tượng. Tất cả các đối tượng đều là hiện tượng tự nhiên. Hãy để chúng xảy ra.
97. Mỗi khi bạn đánh giá một sự vật hiện tượng là tốt hay xấu thì tâm si đang tóm chặt lấy bạn.
98. Bất kể bao nhiêu điều bất thiện bạn đã làm, trí tuệ có thể giải phóng bạn ngay trong kiếp sống này.
99. Bạn đã từng có hay chưa một khoảnh khắc bình an mà tuyệt đối không có mong muốn, lo âu, khắc khoải?
100. Khi tâm cảm thấy hỷ lạc do có sự hiểu biết nó sẽ được khích lệ để quan sát sâu hơn.
101. Tìm tòi khám phá là quan sát cái đang xảy ra để hiểu được toàn bộ bức tranh.
102. Hành thiền là đang nuôi dưỡng tưới tẩm các thiện tâm.
103. Có được chánh niệm tự nhiên cũng giống như việc lái xe. Bạn biết phải làm gì, làm ra sao và cần chú ý tới cái gì.
104. Cái gì đang xảy ra ngay bây giờ?
105. Tại sao chúng ta thích những cái đó? vì chúng ta không coi chúng như chúng đang hiện có - đúng như thực tế của chúng.
106. Thực tại không có hướng và không đi về đâu cả.
107. Sự vật hiện tượng không xảy ra vì bạn muốn chúng xảy ra mà do các điều kiện nhân duyên đã chín muồi.
108.
THE PATH IN HARMONY
Con đường hài hoà
Chúng ta phải sử dụng cận định (Upacara samadhi) nghĩa là chúng ta nhập vào trạng thái tĩnh lặng và khi tâm đạt trạng thái tương đối tĩnh lặng, chúng ta thoát ra và quan sát hoạt động bên ngoài. Quán sát bên ngoài với tâm tĩnh lặng sẽ làm phát sinh trí tuệ. Điều này khá khó hiểu vì nó hầu như giống với việc suy nghĩ hay tưởng tượng thông thường. Khi đang có suy nghĩ chúng ta có thể cho rằng tâm không được bình an, nhưng thực tế suy nghĩ đang diễn ra trong trạng thái tĩnh lặng. Vẫn có sự quan sát, nhưng nó không làm ảnh hưởng tới sự tĩnh lặng. Chúng ta có thể để suy nghĩ xảy ra để quán chiếu, tìm hiểu nó. Đó không phải là việc suy nghĩ vu vơ. Việc quan sát này xuất phát từ một trạng thái tâm bình an tĩnh lặng. Điều này được gọi là “hay biết trong tĩnh lặng và tĩnh lặng trong sự hay biết”. Nếu nó chỉ đơn thuần là việc suy nghĩ hay tưởng tượng thông thường thì tâm sẽ không bình an tĩnh lặng mà nó sẽ bị khuấy động.
Có hai loại chánh định và tà định. Tà định là tâm nhập vào trạng thái tĩnh lặng nhưng không có sự ghi nhận nào cả. Bạn có thể ngồi 2 giờ hay thậm chí cả ngày nhưng tâm không hề biết nó đang ở đâu hoặc cái gì đã xảy ra. Bạn chỉ có được sự tĩnh lặng, đơn giản vậy thôi. Nó giống như một con dao bén sắc nên chúng ta rất ngần ngại khi sử dụng. Đây là loại tĩnh lặng mê mờ vì không có nhiều sự hay biết ở đó. Hành giả có thể cho rằng họ đã đạt trạng thái siêu thoát mà không cần tìm hiểu gì nữa. Samadhi này - định lực có thể là kẻ thù hay rào cản ở giai đoạn này. Trí tuệ không thể nào khởi sinh vì không có sự nhận biết đúng sai.
Với chính định thì dù ở mức độ tĩnh lặng nào cũng luôn có sự hay biết. Đây là loại định sẽ làm khởi sinh trí tuệ, bạn không thể để mất nó. Các hành giả nên hiểu rõ diều này. Bạn không nên thực hành nếu không có sự hay biết. Nó phải có mặt ngay từ đầu cho tới lúc kết thúc. Đây là loại định lực không có sự nguy hiểm.
Bạn có thể thắc mắc làm sao trí tuệ có thể khởi sinh từ Samadhi này. Khi đã có chánh định trí tuệ có khả năng nảy sinh bất kỳ lúc nào trong tất cả các oai nghi hay tư thế. Khi mắt thấy sắc, tai nghe âm thanh, mũi ngửi thấy mùi, lưỡi cảm nhận vị giác, tâm ta luôn có sự hiểu biết đầy đủ về bản chất của các loại cảm thọ này mà không dính chấp vào chúng.
Khi có trí tuệ tâm sẽ không chọn lựa. Trong bất kỳ tư thế nào chúng ta đều có sự hay biết rõ ràng về việc thích hay không thích. Chúng ta xả bỏ cả hai loại này mà không dính chấp vào chúng. Đây là loại thực hành đúng đắn mà chúng ta cần áp dụng với tất cả các tư thế, không chỉ đối với thân mà còn đối với cả tâm, nó phải có chánh niệm và tỉnh giác trong suốt thời gian. Khi có chánh định trí tuệ sẽ khởi sinh. Đây là tuệ giác, sự hiểu biết về sự thật.
Có hai loại bình an tĩnh lặng: thô và vi tế. Sự bình an tĩnh lặng có được từ samadhi là loại thô. Khi tâm bình an tĩnh lặng chúng ta có được sự an lạc. Tâm coi sự an lạc này là ???? bình an tĩnh lặng - sự an lạc hay đau khổ vẫn còn nằm trong luân hồi sinh tử. Không có sự giải thoát khỏi vòng luân hồi sinh tử chừng nào chúng ta còn dính chấp vào sự an lạc. Do vậy sự an lạc thì không phải là bình an tĩnh lặng mà sự bình an tĩnh lặng thì không phải là sự an lạc.
Còn loại bình an tĩnh lặng vi tế có được do trí tuệ ở đây chúng ta không nên nhầm lẫn sự bình an tĩnh lặng với sự an lạc. Chúng ta thấy rằng khi tâm có trí tuệ, nó quan sát và biết được sự hạnh phúc và khổ đau, thì chính đó là sự bình an tĩnh lặng. Sự an tĩnh này có được do trí tuệ sẽ thấy được sự thật của cả hạnh phúc và khổ đau. Sẽ không còn có sự dính chấp vào các trạng thái này tâm ta sẽ vượt lên trên hạnh phúc và khổ đau. Đây là mục tiêu thực sự của việc thực hành.
J KRISHNAMURTI
1. Bạn có phát hiện ra được tiến trình hay diễn biến của cơn sân không? Khá dễ dàng để có thể thấy được nguyên nhân và biết được tại sao bạn lại nổi sân, nhưng liệu bạn có ghi nhận được các sắc thái và biểu hiện của cơn sân? Bạn có quan sát nó như đang xem một con vật mới lạ không?
2. Chúng ta chỉ chuyển hướng sự quan tâm bằng cách thay thế một quan tâm khác. Nhưng tóm lại tất cả các thay thế đó đều giống nhau, có chăng là chỉ khác nhau về mặt ngôn từ mà thôi.
3. Cái mà bạn tìm kiếm thì bạn sẽ có được, nhưng nó không phải là sự thật. Hãy chỉ nên thụ động ghi nhận tiến trình suy nghĩ và ghi nhận cả ước muốn được giải thoát khỏi nó.
4. Việc chiếm hữu cho dù mang tính tích cực hay tiêu cực đều là một gánh nặng. Ngay khi bạn chiếm hữu được bạn sẽ mất đi sự quan tâm thích thú. Trong quá trình cố gắng chiếm hữu, bạn luôn tỉnh thức và thích thú nhưng khi đạt được thì thật buồn chán. Bạn lại muốn chiếm hữu nhiều hơn nhưng quá trình theo đuổi này chỉ tiến tới sự tẻ nhạt. Chừng nào bạn còn nhiều mục tiêu và ra sức đạt được thì còn có sự thích thú. Nhưng ngay khi đã đạt được rồi, nó sẽ trở thành buồn chán.
5. Làm thế nào ghi nhận được việc chúng ta bị ràng buộc? Điều đó chỉ có thể được do có sự hiểu biết một tiến trình khác đó là việc dính chấp. Nếu có thể hiểu được tại sao có sự dính chấp thì chúng ta mới có thể ghi nhận được sự ràng buộc mình.
6. Dính chấp là một lối thoát và lối thoát này củng cố sự ràng buộc. Nếu tôi dính chấp vào bạn là bởi vì bạn đang trở thành lối thoát cho bản thân tôi do vậy bạn rất quan trọng đối với tôi và tôi phải sở hữu nắm giữ bạn. Bạn trở thành nhân tố ràng buộc còn lối thoát là sự ràng buộc.
7. Chúng ta luôn cố gắng trở thành cái này hoặc cái khác hay đạt được một trạng thái nhất định hoặc để có một kinh nghiệm nào đó và tránh đi những cái khác như vậy cái tâm luôn bị bận rộn, nó không bao giờ lặng yên để lắng nghe những đau đớn và giằng xé trong tâm.
8. Ghi nhận một thói quen mà không lựa chọn và nuôi dưỡng một thói quen khác chính là việc chấm dứt thói quen đó.
9. Có một sự khác biệt lớn giữa tâm bận rộn và tâm nhanh nhậy, tâm nhanh nhậy thì lặng yên hay biết và không có sự lựa chọn.
10. Chừng nào bạn còn ham thích vào sự dính chấp thì nỗi sợ vẫn đang bị che khuất và bị khoá chặt lại, nhưng nó đang còn tiềm ẩn.
GÓP NHẶT (Sayadaw U Tejaniya)
1. Khi tâm hiểu được lợi ích của việc thực hành, nó sẽ tìm được thời gian và cách thức thích hợp để áp dụng những điều đã học được.
2. Nếu thấy được rõ ràng sự khác biệt to lớn phẩm chất tâm khi có chánh niệm và khi không có chánh niệm, bạn tự động muốn duy trì chánh niệm ngày càng nhiều hơn.
3. Hãy ghi nhớ mục đích của thiền minh sát không phải là để giải thoát bạn khỏi những gì đang xảy ra mà để giúp bạn hiểu được cái đang xảy ra.
4. Khi xử lý cảm xúc bạn có thể tự hỏi mình bốn câu hỏi. Câu hỏi đầu tiên là: “Khi có cảm xúc này, nó làm cho thân và tâm tôi tốt lên hay xấu đi? Nó làm cho tôi thoái mái hay khó chịu?” Câu hỏi thứ hai là: “Cảm xúc này ra làm sao, nó tiến triển thế nào?” Câu hỏi thứ 3 là: Tại sao tôi có cảm xúc này?” và câu hỏi thứ 4 là: “Liệu cảm xúc này có cần thiết hay không?”. Ngoài ra còn có các câu hỏi khác như: “Ai đang nổi sân vậy?”, “cơn sân này là cái gì?”. Những câu hỏi như vậy sẽ làm cho tâm trở nên thích thú, tỉnh thức. Nhưng đừng đặt ra quá nhiều câu hỏi, nó sẽ làm bạn rối trí, thường mỗi lần một câu hỏi là đủ rồi.
5. Hãy học cách duy trì chánh niệm và định (tức là sự ổn định của tâm) trong cuộc sống thường ngày.
6. Cái gì làm cho tâm trạo động? Tại sao bạn lại đánh mất chánh niệm? Tại sao tâm trở nên háo hức? Có cần thiết phải vội vã không? Tìm hiểu khám phá theo cách này sẽ giúp bạn sử lý thành thạo hơn các tình huống khó khăn và ngăn ngừa được các bất thiện tâm khởi sinh.
7. Trong suốt cả ngày cho dù có ở công sở hay không, hãy tạo thói quen kiểm tra loại cảm xúc phản ứng nào có mặt trong tâm mình khi tiếp xúc với mọi người.
8. Mỗi khi thích hay không thích khởi sinh tâm sẽ không chỉ đơn thuân ghi nhận mà nó cần tự hỏi tại sao thích hoặc không thích khởi sinh. Nó sẽ nhận thấy rằng tự bản thân đối tượng không phải là xấu hay đẹp, tích cực hay tiêu cực mà do sự đánh giá hay định kiến tạo ra đối tượng như vậy.
9. Khi phát hiện thấy có sự đánh giá, bạn cần phải tìm hiểu xem: việc đánh giá này dựa trên trí tuệ hay tâm si. Nếu do tâm si, tâm sẽ phản ứng cùng với tham hoặc sân. Nếu do trí tuệ, tâm sẽ quan sát đối tượng như nó đang hiện có và sẽ không có phản ứng, không có việc thích hay không thích.
10. Trong việc quan sát, chánh tư duy hay thái độ chân chánh cần phải đi đầu.
11. Nếu quan sát kỹ và truy về nguồn gốc của hành động hay tâm bất thiện bạn sẽ thấy nó xuất phát từ một trong những thói quen bất thiện ở mức độ vi tế, đó là thói quen mà bạn đã có trước đây.
12. Khi trí tuệ tăng trưởng bạn sẽ càng nhận thấy rằng ngay cả ước muốn nhìn dù là vô hại nhất thì cũng là bất thiện và nó ngăn không cho bạn thấy được sự thật.
13. Tự hỏi xem tại sao bạn lại thích một số loại thức ăn nhất định nào đó, hãy tìm ra lý do thích đáng để trả lời cho việc tại sao bạn cần ăn những thứ đó.
14. Một kỳ vọng cho dù là vi tế nhất cũng làm bóp méo bức tranh.
15. Bạn cần phải học hỏi từ việc mình đang làm, không chỉ ngồi đó và mong chờ kết quả.
16. Hãy duy trì việc quan sát tiến trình khi bị mất hoặc khi thiết lập được chánh niệm và học hỏi từ đó.
17. Đối tượng quan sát có thể rất đơn giản và trực tiếp, nhưng tuệ giác có được từ sự quan sát đó thì có thể rất sâu.
18. Phiền não sẽ không còn lối vào nếu bạn nhường quyền ưu tiên cho trí tuệ.
19. Phiền não là những ảo thuật gia tài ba nếu bạn không ghi nhận sự có mặt của chúng.
20. Kinh nghiệm của bạn thì luôn thay đổi, chánh kiến và tà kiến luôn đến rồi đi, bạn cần duy trì việc tìm hiểu khám phá kinh nghiệm trong từng khoảnh khắc.
21. Khi nuôi dưỡng phát triển các thiện tâm thì tự động các bất thiện tâm sẽ bị thay thế.
22. Chừng nào bận rộn làm việc thiện bạn sẽ không còn thời gian cho việc bất thiện.
23. Chức năng của chánh niệm là ghi nhận mọi hiện tượng xảy ra trong tâm. Trí tuệ sẽ quyết định các vấn đề cần được xử lý.
24. Bạn cần quan sát lặp đi lặp lại nhiều lần cùng một vấn đề nhưng dưới nhiều góc độ, khía cạnh khác nhau.
25. Chỉ khi bạn thực sự muốn biết thì tâm mới trở nên thích thú quan sát sự vật hiện tượng.
26. Các câu hỏi sẽ tới một cách tự nhiên và đưa ra định hướng cho việc tiếp tục quan sát của tâm.
27. Suy nghĩ là một hoạt động cần thiết của tâm, nhưng chúng ta chớ nên tham gia hoặc chìm đắm vào đó!
28. Điều tối quan trọng là nhận biết được giá trị của bản thân chánh niệm. Khoảnh khắc có chánh niệm tức là chúng ta đã thay thế vô minh bằng sự hiểu biết.
29. Hiểu biết cái gì đang xảy ra sẽ đem lại sự bình an tĩnh lặng cho tâm.
30. Chánh tinh tấn hay cố gắng đúng mức chỉ đạt được khi có thông tin đúng.
31. Cố gắng đạt được mục tiêu hoặc kết quả nhất định là do tâm tham thúc đẩy. Trí tuệ hiểu được các mối quan hệ nhân quả và nó sẽ tập trung để thực hiện các điều kiện nhân duyên này.
32. Khi sự tỉnh thức yếu đi, đó là dấu hiệu của việc thiếu chánh tinh tấn.
33. Hãy cố gắng ghi nhận sự khác biệt về mức độ tinh tấn cần thiết để duy trì chánh niệm trong các tư thế khác nhau. Khi bạn đi thiền hành, tâm khá bận rộn và ghi nhận nhiều đối tượng khác nhau. Khi ngồi thiền tâm ít phải làm việc hơn, do vậy bạn cần học cách điều chỉnh để duy trì sự tỉnh thức trong tư thế này.
34. Cố gắng làm cho tâm trở nên thích thú hơn trong việc quan sá, đó là tinh tấn có trí tuệ.
35. Nếu sự tò mò muốn hiểu biết không tới một cách tự nhiên thì bạn có thể tự đặt ra câu hỏi cho mình.
36. Thực hành giống như một người bệnh không phải là đi thật chậm, mà tâm lúc này không còn muốn làm bất kỳ điều gì, chỉ quan sát một cách thụ động và chấp nhận mọi thứ xảy ra.
37. Bạn muốn đưa ra quyết định nhanh hay chính xác? Giữa nhanh và đúng liệu cái nào quan trọng hơn?
38. Khi còn có thích hoặc không thích hay tâm đang trạo động bạn không thể đưa ra được quyết định đúng đắn. Đừng bao giờ đưa ra quyết định chỉ bởi vì bạn thích hoặc không thích một cái gì đó.
39. Cảm giác thoái mái là khi không còn kỳ vọng và lo âu.
40. Khi không có sự hiểu biết thì luôn có kháng cự hay đối kháng đối với sự khó chịu.
41. Nếu có định samadhi ngay trong thời khắc này thì giới của bạn hoàn toàn trong sạch.
42. Tâm bị hôn trầm do không có sự thích thú quan sát.
43. Đừng quan sát đối tượng hay kinh nghiệm đang xảy ra, hãy quan sát cái tâm đang ghi nhận đối tượng hay kinh nghiệm đó.
44. Nếu bạn thấy mình phản ứng quá mạnh, hãy ghi nhận nó và chuyển sang một đối tượng trung lập, ví dụ như hơi thở hay cảm thọ trên thân. Khi tâm trở nên định tĩnh, hãy trở lại quan sát kinh nghiệm xảy ra.
45. Phẩm chất tâm khi bạn rơi vào giấc ngủ cũng là phẩm chất tâm khi bạn thức dậy. Hãy duy trì phẩm chất tâm của bạn trong suốt cả ngày.
46. Trong giấc mơ bạn không thể kiểm soát bất kỳ cái gì và các phiền não sẽ tìm được cách để biểu hiện chính mình.
47. Nếu có thể ghi nhận mọi ý nghĩ xảy ra thì bạn sẽ tự động ghi nhận được những giấc mơ của mình.
48. Không có gì cũ cả, mọi khoảnh khắc đều hoàn toàn tươi mới. Cái bạn ghi nhận ngay bây giờ cũng chính là sự ghi nhận lần đầu tiên.
49. Liệu bạn có ghi nhận được điều mình đang nhận biết cảm thọ xảy ra? Đó chính là sự ghi nhận đối với chánh niệm.
50. Lui lại quan sát bạn sẽ thấy tiến trình ghi nhận đang thực sự xảy ra một cách tự nhiên.
51. Liệu bạn có nhận thấy mình có thể nghe mặc dù không cần lắng nghe và thấy cái đang xảy ra mặc dù không cần chú tâm nhìn? Chỉ khi không làm bất kỳ hành động nào chúng ta mới thấy được sự vô vi, tính vô ngã.
52. Khi chánh niệm đã có đà bạn không cần làm bất kỳ điều gì cả. Tâm biết cái gì cần phải làm.
53. Giả sử bạn đang chánh niệm trên hơi thở và tâm đột nhiên phóng đi nơi khác. Liệu bạn sẽ đem tâm trở lại hơi thở hay buông xả nó? Đem tâm trở lại hơi thở là do tinh tấn, còn buông xả là do Pháp đang vận hành.
54. Nếu chỉ chú tâm trên một đối tượng thì thông tin cần thiết không thể thu thập và trí tuệ không thể tăng trưởng.
55. Có một sự khác biệt giữa việc hoàn toàn chú tâm vào một hoạt động và việc thoải mái ghi nhận hành động đang xảy ra.
56. Với việc luôn kiểm tra thái độ của mình, bạn sẽ tạo được thói quen cho phép mình ghi nhận trạng thái tâm mà bạn đang có. Khi thành thục quan sát tâm, bạn sẽ thấy toàn bộ bức tranh, chẳng hạn như các thái độ đối tượng, cảm xúc và bất kỳ những thay đổi nào xảy ra.
57. Đừng cố gắng làm bất kỳ điều gì cả, thậm chí cũng đừng cố gắng hành thiền.
58. Nếu bạn không chấp nhận tình hình hay khó khăn xảy ra thì bạn không thể xem xét giải quyết chúng được.
59. Bạn đang cảm nhận cảm xúc hay chỉ ghi nhận cảm xúc xảy ra, nói cách khác là bạn đang quan sát khách quan hay có sự tham dự vào đó?
60. Kỳ vọng càng lớn thì cơn sân càng mạnh khi không đạt được.
61. Nếu mong muốn một kết quả nào xảy ra thì tâm bạn đã sẵn sàng để lèo lái tình hình.
62. Bất cứ khi nào xem xét tìm hiểu vấn đề bạn cần thận trọng kiểm tra xem mình có kỳ vọng ở đó hay không. Khi nghe hay đọc được một điều gì đó tương tự như kinh nghiệm của bạn có được trong lúc hành thiền, bạn có thể lý giải kinh nghiệm của mình theo chiều hướng đó.
63. Nếu trí tuệ thấy mầu đen nó cũng hiểu rằng cái đó không phải là trắng. Nếu thấy được khổ, nó hiểu rằng điều đối nghịch cũng có thể xảy ra và tâm sẽ hướng về cái đó.
64. Đừng cố gắng loại bỏ ham muốn hãy ghi nhận sự có mặt của nó.
65. Nếu ham muốn khởi sinh từ một đối tượng cụ thể, bạn nên ngừng quan sát đối tượng đó vì nó không phải là đối tượng của Pháp mà là đối tượng của sự ham muốn. Đối tượng bạn cần quan sát là bản thân sự ham muốn đó. Hãy quan sát cảm thọ đi cùng với ham muốn đó.
66. Cách chúng ta ứng xử và suy nghĩ bị chi phối bởi các ý kiến và giá trị mà chúng ta đã chấp nhận trước đây do thiếu hiểu biết. Ghi nhận chúng sẽ tạo cho chúng ta có cơ hội đánh giá lại và thay thế bằng những cái phù hợp hơn.
67. Khi không tập trung vào bất cứ đối tượng nào bạn sẽ ghi nhận được tâm. Cũng giống như khi đeo kính mà không nhìn vào bất kỳ cái gì bạn sẽ dễ dàng nhận thấy đôi kính đang đeo trên mặt.
68. Tâm không ở trong thân mà cũng không ở ngoài thân nhưng tâm luôn liên hệ với thân.
69. Hãy ghi nhận tiến trình của cảm thọ mà không quá tập trung vào cảm giác khổ, lạc hay trung tính.
70. Chánh niệm thấy được các khái niệm, còn sự hiểu biết hay trí tuệ sẽ biết được thực tại.
71. Cái gì là động cơ cho suy nghĩ của bạn? hãy ghi nhận ước muốn suy nghĩ và cường độ của nó, thử xem nó tan biến hay tăng lên/
72. Bạn chỉ cần kiểm tra xem chánh niệm có làm việc hay không?
73. Hãy ghi nhớ rằng suy nghĩ cũng chính là một đối tượng giúp chúng ta phát triển chánh niệm, tinh tấn và định.
74. Một suy nghĩ biến đi mất do bạn tập trung quan sát quá mức thì sẽ không có sự hiểu biết. suy nghĩ chỉ dừng lại nhưng bạn không thấy được lý do tại sao. Khi trí tuệ hiểu vấn đề thì nó sẽ nói cho bạn biết.
75. Khi có chánh niệm liên tục đi cùng với thái độ chân chánh thì định sẽ phát triển một cách tự nhiên.
J. KRISNAMURTI (tiếp theo)
11. Vấn đề là không phải bạn sợ cái gì mà bạn có ghi nhận việc bạn đang sợ không?
12. Tất cả hành động xuất phát từ ý chí, ham muốn hay khát vọng đều do tâm sinh ra. Tâm sẽ chính là việc đánh giá, so sánh hay qui kết. Nếu tâm nhận thức được sự thật này, không thông qua sự tranh luận, lên án hay tín điều mà chỉ đơn thuần ghi nhận thì suy nghĩ sẽ kết thúc.
13. Liệu bạn có nhận thấy khi đang quan sát một đối tượng nào đó thì tâm sẽ hoạt động chậm lại? Khi quan sát một cái xe đang chạy trên đường hay chú tâm nhìn vào một đối tượng cụ thể nào đó thì tâm của bạn hoạt động dường như chậm hơn? Việc theo dõi quan sát làm tâm chậm lại. Nhìn ngắm một bức tranh, một hình ảnh hay một đối tượng sẽ giúp tâm lắng xuống, trở nên chậm lại và tỉnh thức khi có sự quan sát, đó là do có sự chú tâm của một tâm không bận rộn, tức là nó thoát ra khỏi các thành kiến, đánh giá, so sánh…
14.
Tỳ kheo Nannissara - Sư Thư chọn lọc
ĐÔI ĐIỀU SUY NGẪM
Đơn thuần ghi nhận không thôi thì chưa đủ
1. Nếu thậm chí còn chút ít kỳ vọng nào trong khi thực hành, tâm của chúng ta sẽ trở nên bối rối lẫn lộn. Hãy quan sát thái độ của bạn, đừng trông đợi hay kỳ vọng vào kết quả đạt được.
2. Khi bạn có trí tuệ, sự tinh tấn đã sẵn có mặt.
3. Chánh niệm là ghi nhận cái gì đang xảy ra.
4. Khi tâm được rảnh rỗi, nõ sẽ suy nghĩ.
5. Bất cứ khi nào bạn thất vọng, hãy quan sát nó. Bạn sẽ thấy rằng không có cái gì và không có ai để bạn có thể đổ lỗi là đã gây ra tình trạng này cho bạn.
6. Đưa ra các giả định chính là hoạt động của tâm si.
7. Điều quan trọng là phải học quan sát một cách rõ ràng sự khác biệt giữa đối tượng quan sát và tâm. Cái nào là đối tượng? cái nào là tâm?
8. Bất cứ khi nào có sự buồn bực chán nản, đó là một dấu hiệu rõ ràng cho thấy bạn đã mong cầu một cái gì đó mà không đạt được.
9. Những suy nghĩ có thể lừa dối bạn, nhưng cảm thọ không thể nào lừa dối bạn được. Các cảm thọ là rất thật.
10. Việc muốn nói chuyện và việc không muốn nói chuyện đều là những vấn đề giống nhau.
11. Việc bạn muốn hay không muốn làm một cái gì đó thì không quan trọng. Hãy tự hỏi xem mình có cần làm điều đó hay không.
12. Đừng chú ý tới tiếng động mà hãy ghi nhạn việc bạn đang lắng nghe. Lắng nghe là bao hàm cả việc nhận biết tiếng động. Tương tự như vậy đối với việc nhìn, ngửi, nếm…
13. Những phiền não nhỏ sẽ tăng trưởng phát triển. Nhưng rốt cục chúng ta cần phải quan sát được những biểu hiện thậm chí là nhỏ nhất của tham và sân.
14. Tại sao bạn đang làm điều này? Liệu là bạn muốn hay bạn cần cái đó? Liệu nó có phải là điều thích hợp để làm trong hoàn cảnh hiện tại không?
15. Khi không còn có tham và sân, bạn có thể đưa ra những quyết định đúng đắn.
16. Chỉ đặt ra câu hỏi mà đừng tìm kiếm câu trả lời. Câu trả lời sẽ tới khi tâm đã thu thập đủ dữ liệu của vấn đề.
17. Đừng tự nhắc nhở mình phải kiên nhẫn, hãy quan sát sự mất kiên nhẫn của bạn.
18. Trí tuệ có thể kiểm soát cái tâm, nhưng bạn không thể kiểm soát tâm của mình được.
19. Đừng cố gắng duy trì sự quân bình mà hãy cố gắng giữ gìn chánh niệm.
20. Nếu có những vấn đề trong gia đình mình, bạn phải giải quyết chúng ở nhà. Bạn không thể giải quyết vấn đề đó tại trung tâm thiền.
21. Hãy coi trọng kiến thức và sự hiểu biết mà bạn có được. Thực hành nhiều tới mức có thể và bằng long với bất kỳ kết quả nào đạt được.
22. Bạn đang chú ý tới cái gì? Đang nhìn, nghe, ngửi, xúc chạm, nếm hay đang suy nghĩ? Liệu bạn có chìm đắm vào việc nhìn, nghe, ngửi, xúc chạm đó không? Liệu bạn có miên man suy nghĩ không? Đừng để bị các thói quen cũ lôi kéo, hãy rèn tâm của mình.
23. Khi bạn có một thái độ sai lạc, cái tâm không thể nào hùng mạnh được. Khi tâm trở nên hùng mạnh, nó có thể quan sát bất kỳ cái gì có thể. Đó chính là hoạt động của Pháp, không có ai tham gia vào đó cả. Đừng bao giờ quá cố gắng để quan sát bất kỳ cái gì. Sự háo hức quan sát là biểu hiện của tâm tham.
24. Đừng cố gắng để xem tâm ở đâu, nơi trốn hay trú xứ chỉ là khái niệm. Bạn nhận biết được tâm thông qua sự hoạt động hay sinh hoạt của nó.
25. Cái chúng ta gọi là tâm dự kiến, đó chỉ là suy nghĩ. Bạn có thể dự kiến một vấn đề nào đó nhưng bạn vẫn chưa làm bất kỳ điều gì cả vì tác ý chưa đủ mạnh. Còn tác ý thực sự thì không phải là suy nghĩ, nó chỉ là những xung lực hay năng lượng của tâm.
26. Biết tại sao tâm đang làm điều gì là trí tuệ.
27. Đôi khi một suy nghĩ quá vi tế tới mức bạn không thể biết được liệu nó có bị phiền não chi phối hay không, nhưng bạn có thể cảm nhận được điều đó.
28. Sự hiểu biết thực sự về khổ đế sẽ làm giải thoát khổ đau, nó sẽ làm cho tâm ta được tự do.
29. Lúc mới bắt đầu thực hành suy nghĩ sẽ dừng lại ngay khi bạn ghi nhận nó. Bạn không thể vừa ghi nhận mà vừa suy nghĩ. Chỉ khi nào chánh niệm trở nên mạnh thì bạn mới có thể quan sát được suy nghĩ.
30. Khi thực sự hiểu biết bản chất của hiện tượng sự vật, bạn sẽ không bao giờ quên được điều đó.
31. Chúng ta phải nhận ra được các phiền não gây tác hại ra làm sao. Phải mất nhiều thời gian cho tới khi tâm thực sự chán nản đối với các phiền não. Chỉ hiểu biết về mặt văn tuệ rằng tham sân si là không tốt thì chưa đủ. Thực tế hầu hết mọi người muốn sống chung cùng với tham sân si. Tất cả chúng ta đều trải qua vô vàn những giai đoạn khó khăn trong việc liên tục quan sát các phiền não, không có một ngả tắt nào cả. Chỉ khi tâm thực sự chán ngấy đối với các phiền não nó mới có thể tự giải thoát.
32. Đừng vội vã mà hãy duy trì tiến trình học hỏi.
33. Tại sao khi ở nhà các phiền não trở nên mạnh hơn? Vì đó là nhà của tôi, vợ của tôi, xe của tôi…
34. Nếu bạn thực sự liên tục ghi nhận, những suy nghĩ về nỗi sợ sẽ không thể khởi sinh. Nếu tiếng động chỉ là tiếng động thì trí tưởng tượng sẽ không đi quá xa. Bất cứ cái gì bạn cho rằng mình thấy hay mình nghe được đều chỉ là những khái niệm.
35. Chánh niệm rập khuôn không thể sử dụng được trong cuộc sống thường ngày mà chỉ có chánh niệm tự nhiên làm được điều đó, đó là loại chánh niệm biết làm công việc của nó. Sau đó khi trí tuệ khởi phát sẽ thấy được thiện và bất thiện, nó sẽ từ bỏ những bất thiện để làm việc thiện. Càng thực hành nhiều thì bạn sẽ càng hiểu tiến trình này.
36. Bên trong hay bên ngoài đều chỉ là những khái niệm.
37. Luôn kiểm tra xem tại sao tâm đang làm điều này, nó cảm thấy thế nào?
38. Tại sao tâm trở nên trạo động? Bạn đã làm điều gì trước đó? Hãy ghi nhớ kiểm tra điều này!!
39. Khi bạn trở nên bối rối trạo động thì chính là lúc cần phải thực hành.
40. Khi tâm được bình an tĩnh lặng không phải là do đối tượng quan sát mà là do có sự thích thú, thái độ chân chánh và tính liên tục của chánh niệm.
41. Nếu ở trung tâm thiền bạn không thể thực hành nói chuyện có chánh niệm thì bạn không thể làm được điều đó ở bên ngoài.
42. Nếu bạn nghĩ rằng mình có một việc rất quan trọng phải xử lý, hãy dừng lại và tự hỏi xem liệu nó có thực sự quan trọng không, tại sao bạn lại háo hức nghĩ tới việc đó như vậy.
43. Trong khi làm việc, sự tích tụ căng thẳng sẽ bị chậm lại hoặc thậm chí ngừng hẳn nếu bạn thực hành chánh niệm về hơi thở trong một phút đều đặn hàng giờ hay bất kỳ khi nào bạn có thời gian.
44. Khi mới bắt đầu hành thiền mọi người không có tín tâm hoặc nó chưa đủ mạnh để duy trì việc thực hành, do vậy họ cần nhiều động lực khích lệ. Tín tâm cần có thời gian để phát triển.
45. Cái bạn cho là lạc thú thì chính nó là khổ đế.
46. Điều quan trọng là phải loại bỏ sự dính chấp hay cần phải hiểu xem tại sao có sự dính chấp ở đó? Muốn loại bỏ một cái gì đó là do tâm sân.
47. Chánh niệm và trí tuệ sẽ tự động loại bỏ phiền não, chúng ta chỉ có thể tạo ra các nhân duyên thích hợp. Chúng ta cần nhận biết và chấp nhận phiền não.
48. Cảm thấy tự tin cho rằng mình đã hiểu được phiền não đó là do hoạt động của tâm si.
49. Chúng ta cần học đi học lại hay phải trả bài nhiều lần cho tới khi thực sự hiểu được vấn đề.
50. Cái mà bạn chẳng biết bao giờ đủ cả. Trí tuệ hiểu rằng cái gì đang xảy ra và cái gì cần phải làm. Trí tuệ được phát triển ở nhiều góc độ khía cạnh khác nhau.
51. Càng kháng cự lại cái gì đang xảy ra thì bạn càng muốn thay đổi nó, điều đó sẽ trở nên tồi tệ hơn.
52. Hãy suy nghĩ làm thế nào để giữ chánh niệm mà đừng có suy nghĩ về kinh nghiệm xảy ra.
53. Khi bạn thất vọng chán chường về mọi thứ thì đó chính là vấn đề.
54. Chúng ta phải có hành động. Nếu không làm gì cả thì suy nghĩ sẽ kéo dài triền miên. Phiền não thì rất khoẻ và chạy rất nhanh nên trí tuệ cần phải nhanh hơn để tóm chúng lại.
55. Nếu muốn có hiểu biết thực sự thì chúng ta phải thực hành trong những tình huống thực tế.
56. Xem xét khám phá hay trạch pháp tức là có sử dụng năng lượng của trí tuệ.
57. Trí tuệ không bao giờ tin suông; nó luôn xem xét khám phá.
58. Chúng ta phải dùng tới suy nghĩ, nhưng tố chất chúng ta khai thác là trí tuệ. Vấn đề là trí tuệ không phải là bản thân suy nghĩ, nó nằm, nó nằm đằng sau suy nghĩ, sự biểu đạt, thái độ chân chánh và sự hiểu biết.
59. Sự hiểu biết để giải quyết một vấn đề chính là trí tuệ.
60. Chúng ta cần sử dụng các khái niệm tục đế để nói về trí tuệ và thực tại chân đế. Khái niệm và thực tại cùng tồn tại.
61. Những ai có nhiều định tâm cần được khích lệ để tìm tòi khám phá.
62. Những ai có bản tánh thông minh, muốn hiểu biết sẽ tự động quan sát kỹ và sâu hơn bất cứ cái gì họ ghi nhận.
63. Trí tuệ không bao giờ dễ dàng thoả mãn. Trí tuệ hiểu rằng nó luôn có thể đi xa hơn.
64. Nếu cho rằng mình có thể dễ dàng thoả mãn bạn sẽ chịu đau khổ.
65. Những ai thông minh sẽ thực hành chăm chỉ hơn.
66. Muốn hưởng một cuộc sống an chính là sự biếng nhác
67. Hãy thận trọng khi đưa ra một nguyện lực. Mọi người thường đưa ra nguyện lực mà thậm chí không xem xét tới khả năng thực tế của họ.
68. Chúng ta không thể ngăn cản được các phiền não mà phải học cách xử lý chúng. Những ai chơi game thì hiểu điều này rất rõ. Bạn phải giải quyết các vấn đề hay vượt qua các khó khăn trước khi trước khi có thể tiến tới một mức độ cao hơn.
69. Chúng ta không thể loại bỏ một phiền não bằng cách sử dụng một phiền não khác. Bất cứ khi nào bạn xử lý một phiền não chúng ta cần ghi nhận khách quan mà mà không có bất kỳ sự can thiệp nào. Chúng ta cần nhận biết, quan sát và hiểu xem cái gì đang xảy ra. Bất kỳ khi nào cho rằng một đối tượng nào đó là xấu hay không tốt tức là chúng ta đã tạo ra sự sân hận. Hãy kiểm tra lại thái độ của bạn.
70. Sự ngã mạn khởi sinh liên tục, nhưng đối với tâm thì nó cũng chỉ là một đối tượng. Bạn có thể học cách nhận biết sự có mặt hay vắng mặt của sự ngã mạn này.
71. Bất cứ khi nào bạn để tâm rảnh rỗi phiền não sẽ tấn công.
72. Có ít nhất 2 nguyên nhân chủ yếu tác động tới kinh nghiệm hiện tại của bạn, đó là: Động lực của các thói quen tốt xấu và việc mà bạn hiện đang làm.
73. Bất kỳ khi nào thấu hiểu được một sự vật hiện tượng bạn sẽ kinh nghiệm được cảm giác của sự tự do.
74. Mọi người không muốn sống cùng sự vật như nó đang là mà họ luôn mốn sự vật hiện tượng diễn ra theo ý mình.
75. Nếu bạn không có sự hiểu biết thông thường thì làm sao hy vọng có được tuệ giác thiền quán.
76. Bản chất của Pháp là nếu bạn đạt được gì thì cũng không vui sướng, mà nếu không đạt được cũng không thất vọng. Nhiều thiền sinh cảm thấy rất vui sướng khi họ có được một kinh nghiệm nào đó và lại rất thất vọng nếu không có được kinh nghiệm đó. Đây không phải là việc thực hành Pháp. Thực hành Pháp không phải để có được một kinh nghiệm mà để có được sự hiểu biết.
77. Có ba loại quan sát: quan sát bằng mắt, quan sát bằng tâm và quan sát bằng tuệ giác.
78. Mục tiêu thực sự là để hiểu sự vật hiện tượng. Hạnh phúc tự động sẽ đi liền sau đó.
79. Trong thiền quán chúng ta muốn biết xem cái gì đang xảy ra, tại sao nó xảy ra như vậy và chúng ta cần phải làm gì với nó.
80. Khoảnh khắc bạn muốn hạnh phúc bình an thì chính đó là vấn đề. Mong muốn là một vấn đề. Chúng ta cần phải thực hành với thông tin đúng đắn, suy nghĩ đúng và thái độ chân chánh.
81. Mỗi khi bạn vội vã háo hức làm hay muốn biết một điều gì đó tâm sẽ bắt đầu tập trung tích tụ và muốn có được kết quả.
82. Sự hiểu biết thực sự chỉ có thể xảy ra trong khoảnh khắc.
83. Giữ giới là làm cái cần phải làm và ngăn ngừa cái không nên làm.
84. Cảm thọ vedana là một loại động từ.
85. Sẽ là sai lầm nếu muốn những người khác kính trọng chúng ta.
86. Hướng tâm tới đối tượng đúng là chánh tư duy.
87. Bạn không thể giả bộ hiểu biết Pháp, trình độ hiểu biết của bạn luôn biểu hiện thông qua lời nói và hành động.
88. Khi không có trí tuệ thì tâm si có mặt.
89. Khi hiểu về trí tuệ tốt hơn thì bạn cũng hiểu tâm si tốt hơn.
90. Tưởng Sanna và trí tuệ Panna hoạt động đồng thời.
91. Chánh niệm quan sát cái đang xảy ra còn trí tuệ biết phải làm gì.
92. Toàn nhân loại không công bằng. Mọi người làm điều bất thiện vì họ không được hiểu biết tốt hơn, đó là do tâm si.
93. Muốn những người khác làm giống bạn là một sự mong muốn ngờ nghệch.
94. Tiến trình để có được sự hiểu biết thường rất đau đớn.
95. Cố gắng duy trì sự chú tâm trên đối tượng là tà tinh tấn.
96. Bất cứ cái gì bạn nhận biết cũng chỉ là đối tượng. Tất cả các đối tượng đều là hiện tượng tự nhiên. Hãy để chúng xảy ra.
97. Mỗi khi bạn đánh giá một sự vật hiện tượng là tốt hay xấu thì tâm si đang tóm chặt lấy bạn.
98. Bất kể bao nhiêu điều bất thiện bạn đã làm, trí tuệ có thể giải phóng bạn ngay trong kiếp sống này.
99. Bạn đã từng có hay chưa một khoảnh khắc bình an mà tuyệt đối không có mong muốn, lo âu, khắc khoải?
100. Khi tâm cảm thấy hỷ lạc do có sự hiểu biết nó sẽ được khích lệ để quan sát sâu hơn.
101. Tìm tòi khám phá là quan sát cái đang xảy ra để hiểu được toàn bộ bức tranh.
102. Hành thiền là đang nuôi dưỡng tưới tẩm các thiện tâm.
103. Có được chánh niệm tự nhiên cũng giống như việc lái xe. Bạn biết phải làm gì, làm ra sao và cần chú ý tới cái gì.
104. Cái gì đang xảy ra ngay bây giờ?
105. Tại sao chúng ta thích những cái đó? vì chúng ta không coi chúng như chúng đang hiện có - đúng như thực tế của chúng.
106. Thực tại không có hướng và không đi về đâu cả.
107. Sự vật hiện tượng không xảy ra vì bạn muốn chúng xảy ra mà do các điều kiện nhân duyên đã chín muồi.
108.
THE PATH IN HARMONY
Con đường hài hoà
Chúng ta phải sử dụng cận định (Upacara samadhi) nghĩa là chúng ta nhập vào trạng thái tĩnh lặng và khi tâm đạt trạng thái tương đối tĩnh lặng, chúng ta thoát ra và quan sát hoạt động bên ngoài. Quán sát bên ngoài với tâm tĩnh lặng sẽ làm phát sinh trí tuệ. Điều này khá khó hiểu vì nó hầu như giống với việc suy nghĩ hay tưởng tượng thông thường. Khi đang có suy nghĩ chúng ta có thể cho rằng tâm không được bình an, nhưng thực tế suy nghĩ đang diễn ra trong trạng thái tĩnh lặng. Vẫn có sự quan sát, nhưng nó không làm ảnh hưởng tới sự tĩnh lặng. Chúng ta có thể để suy nghĩ xảy ra để quán chiếu, tìm hiểu nó. Đó không phải là việc suy nghĩ vu vơ. Việc quan sát này xuất phát từ một trạng thái tâm bình an tĩnh lặng. Điều này được gọi là “hay biết trong tĩnh lặng và tĩnh lặng trong sự hay biết”. Nếu nó chỉ đơn thuần là việc suy nghĩ hay tưởng tượng thông thường thì tâm sẽ không bình an tĩnh lặng mà nó sẽ bị khuấy động.
Có hai loại chánh định và tà định. Tà định là tâm nhập vào trạng thái tĩnh lặng nhưng không có sự ghi nhận nào cả. Bạn có thể ngồi 2 giờ hay thậm chí cả ngày nhưng tâm không hề biết nó đang ở đâu hoặc cái gì đã xảy ra. Bạn chỉ có được sự tĩnh lặng, đơn giản vậy thôi. Nó giống như một con dao bén sắc nên chúng ta rất ngần ngại khi sử dụng. Đây là loại tĩnh lặng mê mờ vì không có nhiều sự hay biết ở đó. Hành giả có thể cho rằng họ đã đạt trạng thái siêu thoát mà không cần tìm hiểu gì nữa. Samadhi này - định lực có thể là kẻ thù hay rào cản ở giai đoạn này. Trí tuệ không thể nào khởi sinh vì không có sự nhận biết đúng sai.
Với chính định thì dù ở mức độ tĩnh lặng nào cũng luôn có sự hay biết. Đây là loại định sẽ làm khởi sinh trí tuệ, bạn không thể để mất nó. Các hành giả nên hiểu rõ diều này. Bạn không nên thực hành nếu không có sự hay biết. Nó phải có mặt ngay từ đầu cho tới lúc kết thúc. Đây là loại định lực không có sự nguy hiểm.
Bạn có thể thắc mắc làm sao trí tuệ có thể khởi sinh từ Samadhi này. Khi đã có chánh định trí tuệ có khả năng nảy sinh bất kỳ lúc nào trong tất cả các oai nghi hay tư thế. Khi mắt thấy sắc, tai nghe âm thanh, mũi ngửi thấy mùi, lưỡi cảm nhận vị giác, tâm ta luôn có sự hiểu biết đầy đủ về bản chất của các loại cảm thọ này mà không dính chấp vào chúng.
Khi có trí tuệ tâm sẽ không chọn lựa. Trong bất kỳ tư thế nào chúng ta đều có sự hay biết rõ ràng về việc thích hay không thích. Chúng ta xả bỏ cả hai loại này mà không dính chấp vào chúng. Đây là loại thực hành đúng đắn mà chúng ta cần áp dụng với tất cả các tư thế, không chỉ đối với thân mà còn đối với cả tâm, nó phải có chánh niệm và tỉnh giác trong suốt thời gian. Khi có chánh định trí tuệ sẽ khởi sinh. Đây là tuệ giác, sự hiểu biết về sự thật.
Có hai loại bình an tĩnh lặng: thô và vi tế. Sự bình an tĩnh lặng có được từ samadhi là loại thô. Khi tâm bình an tĩnh lặng chúng ta có được sự an lạc. Tâm coi sự an lạc này là ???? bình an tĩnh lặng - sự an lạc hay đau khổ vẫn còn nằm trong luân hồi sinh tử. Không có sự giải thoát khỏi vòng luân hồi sinh tử chừng nào chúng ta còn dính chấp vào sự an lạc. Do vậy sự an lạc thì không phải là bình an tĩnh lặng mà sự bình an tĩnh lặng thì không phải là sự an lạc.
Còn loại bình an tĩnh lặng vi tế có được do trí tuệ ở đây chúng ta không nên nhầm lẫn sự bình an tĩnh lặng với sự an lạc. Chúng ta thấy rằng khi tâm có trí tuệ, nó quan sát và biết được sự hạnh phúc và khổ đau, thì chính đó là sự bình an tĩnh lặng. Sự an tĩnh này có được do trí tuệ sẽ thấy được sự thật của cả hạnh phúc và khổ đau. Sẽ không còn có sự dính chấp vào các trạng thái này tâm ta sẽ vượt lên trên hạnh phúc và khổ đau. Đây là mục tiêu thực sự của việc thực hành.
J KRISHNAMURTI
1. Bạn có phát hiện ra được tiến trình hay diễn biến của cơn sân không? Khá dễ dàng để có thể thấy được nguyên nhân và biết được tại sao bạn lại nổi sân, nhưng liệu bạn có ghi nhận được các sắc thái và biểu hiện của cơn sân? Bạn có quan sát nó như đang xem một con vật mới lạ không?
2. Chúng ta chỉ chuyển hướng sự quan tâm bằng cách thay thế một quan tâm khác. Nhưng tóm lại tất cả các thay thế đó đều giống nhau, có chăng là chỉ khác nhau về mặt ngôn từ mà thôi.
3. Cái mà bạn tìm kiếm thì bạn sẽ có được, nhưng nó không phải là sự thật. Hãy chỉ nên thụ động ghi nhận tiến trình suy nghĩ và ghi nhận cả ước muốn được giải thoát khỏi nó.
4. Việc chiếm hữu cho dù mang tính tích cực hay tiêu cực đều là một gánh nặng. Ngay khi bạn chiếm hữu được bạn sẽ mất đi sự quan tâm thích thú. Trong quá trình cố gắng chiếm hữu, bạn luôn tỉnh thức và thích thú nhưng khi đạt được thì thật buồn chán. Bạn lại muốn chiếm hữu nhiều hơn nhưng quá trình theo đuổi này chỉ tiến tới sự tẻ nhạt. Chừng nào bạn còn nhiều mục tiêu và ra sức đạt được thì còn có sự thích thú. Nhưng ngay khi đã đạt được rồi, nó sẽ trở thành buồn chán.
5. Làm thế nào ghi nhận được việc chúng ta bị ràng buộc? Điều đó chỉ có thể được do có sự hiểu biết một tiến trình khác đó là việc dính chấp. Nếu có thể hiểu được tại sao có sự dính chấp thì chúng ta mới có thể ghi nhận được sự ràng buộc mình.
6. Dính chấp là một lối thoát và lối thoát này củng cố sự ràng buộc. Nếu tôi dính chấp vào bạn là bởi vì bạn đang trở thành lối thoát cho bản thân tôi do vậy bạn rất quan trọng đối với tôi và tôi phải sở hữu nắm giữ bạn. Bạn trở thành nhân tố ràng buộc còn lối thoát là sự ràng buộc.
7. Chúng ta luôn cố gắng trở thành cái này hoặc cái khác hay đạt được một trạng thái nhất định hoặc để có một kinh nghiệm nào đó và tránh đi những cái khác như vậy cái tâm luôn bị bận rộn, nó không bao giờ lặng yên để lắng nghe những đau đớn và giằng xé trong tâm.
8. Ghi nhận một thói quen mà không lựa chọn và nuôi dưỡng một thói quen khác chính là việc chấm dứt thói quen đó.
9. Có một sự khác biệt lớn giữa tâm bận rộn và tâm nhanh nhậy, tâm nhanh nhậy thì lặng yên hay biết và không có sự lựa chọn.
10. Chừng nào bạn còn ham thích vào sự dính chấp thì nỗi sợ vẫn đang bị che khuất và bị khoá chặt lại, nhưng nó đang còn tiềm ẩn.
GÓP NHẶT (Sayadaw U Tejaniya)
1. Khi tâm hiểu được lợi ích của việc thực hành, nó sẽ tìm được thời gian và cách thức thích hợp để áp dụng những điều đã học được.
2. Nếu thấy được rõ ràng sự khác biệt to lớn phẩm chất tâm khi có chánh niệm và khi không có chánh niệm, bạn tự động muốn duy trì chánh niệm ngày càng nhiều hơn.
3. Hãy ghi nhớ mục đích của thiền minh sát không phải là để giải thoát bạn khỏi những gì đang xảy ra mà để giúp bạn hiểu được cái đang xảy ra.
4. Khi xử lý cảm xúc bạn có thể tự hỏi mình bốn câu hỏi. Câu hỏi đầu tiên là: “Khi có cảm xúc này, nó làm cho thân và tâm tôi tốt lên hay xấu đi? Nó làm cho tôi thoái mái hay khó chịu?” Câu hỏi thứ hai là: “Cảm xúc này ra làm sao, nó tiến triển thế nào?” Câu hỏi thứ 3 là: Tại sao tôi có cảm xúc này?” và câu hỏi thứ 4 là: “Liệu cảm xúc này có cần thiết hay không?”. Ngoài ra còn có các câu hỏi khác như: “Ai đang nổi sân vậy?”, “cơn sân này là cái gì?”. Những câu hỏi như vậy sẽ làm cho tâm trở nên thích thú, tỉnh thức. Nhưng đừng đặt ra quá nhiều câu hỏi, nó sẽ làm bạn rối trí, thường mỗi lần một câu hỏi là đủ rồi.
5. Hãy học cách duy trì chánh niệm và định (tức là sự ổn định của tâm) trong cuộc sống thường ngày.
6. Cái gì làm cho tâm trạo động? Tại sao bạn lại đánh mất chánh niệm? Tại sao tâm trở nên háo hức? Có cần thiết phải vội vã không? Tìm hiểu khám phá theo cách này sẽ giúp bạn sử lý thành thạo hơn các tình huống khó khăn và ngăn ngừa được các bất thiện tâm khởi sinh.
7. Trong suốt cả ngày cho dù có ở công sở hay không, hãy tạo thói quen kiểm tra loại cảm xúc phản ứng nào có mặt trong tâm mình khi tiếp xúc với mọi người.
8. Mỗi khi thích hay không thích khởi sinh tâm sẽ không chỉ đơn thuân ghi nhận mà nó cần tự hỏi tại sao thích hoặc không thích khởi sinh. Nó sẽ nhận thấy rằng tự bản thân đối tượng không phải là xấu hay đẹp, tích cực hay tiêu cực mà do sự đánh giá hay định kiến tạo ra đối tượng như vậy.
9. Khi phát hiện thấy có sự đánh giá, bạn cần phải tìm hiểu xem: việc đánh giá này dựa trên trí tuệ hay tâm si. Nếu do tâm si, tâm sẽ phản ứng cùng với tham hoặc sân. Nếu do trí tuệ, tâm sẽ quan sát đối tượng như nó đang hiện có và sẽ không có phản ứng, không có việc thích hay không thích.
10. Trong việc quan sát, chánh tư duy hay thái độ chân chánh cần phải đi đầu.
11. Nếu quan sát kỹ và truy về nguồn gốc của hành động hay tâm bất thiện bạn sẽ thấy nó xuất phát từ một trong những thói quen bất thiện ở mức độ vi tế, đó là thói quen mà bạn đã có trước đây.
12. Khi trí tuệ tăng trưởng bạn sẽ càng nhận thấy rằng ngay cả ước muốn nhìn dù là vô hại nhất thì cũng là bất thiện và nó ngăn không cho bạn thấy được sự thật.
13. Tự hỏi xem tại sao bạn lại thích một số loại thức ăn nhất định nào đó, hãy tìm ra lý do thích đáng để trả lời cho việc tại sao bạn cần ăn những thứ đó.
14. Một kỳ vọng cho dù là vi tế nhất cũng làm bóp méo bức tranh.
15. Bạn cần phải học hỏi từ việc mình đang làm, không chỉ ngồi đó và mong chờ kết quả.
16. Hãy duy trì việc quan sát tiến trình khi bị mất hoặc khi thiết lập được chánh niệm và học hỏi từ đó.
17. Đối tượng quan sát có thể rất đơn giản và trực tiếp, nhưng tuệ giác có được từ sự quan sát đó thì có thể rất sâu.
18. Phiền não sẽ không còn lối vào nếu bạn nhường quyền ưu tiên cho trí tuệ.
19. Phiền não là những ảo thuật gia tài ba nếu bạn không ghi nhận sự có mặt của chúng.
20. Kinh nghiệm của bạn thì luôn thay đổi, chánh kiến và tà kiến luôn đến rồi đi, bạn cần duy trì việc tìm hiểu khám phá kinh nghiệm trong từng khoảnh khắc.
21. Khi nuôi dưỡng phát triển các thiện tâm thì tự động các bất thiện tâm sẽ bị thay thế.
22. Chừng nào bận rộn làm việc thiện bạn sẽ không còn thời gian cho việc bất thiện.
23. Chức năng của chánh niệm là ghi nhận mọi hiện tượng xảy ra trong tâm. Trí tuệ sẽ quyết định các vấn đề cần được xử lý.
24. Bạn cần quan sát lặp đi lặp lại nhiều lần cùng một vấn đề nhưng dưới nhiều góc độ, khía cạnh khác nhau.
25. Chỉ khi bạn thực sự muốn biết thì tâm mới trở nên thích thú quan sát sự vật hiện tượng.
26. Các câu hỏi sẽ tới một cách tự nhiên và đưa ra định hướng cho việc tiếp tục quan sát của tâm.
27. Suy nghĩ là một hoạt động cần thiết của tâm, nhưng chúng ta chớ nên tham gia hoặc chìm đắm vào đó!
28. Điều tối quan trọng là nhận biết được giá trị của bản thân chánh niệm. Khoảnh khắc có chánh niệm tức là chúng ta đã thay thế vô minh bằng sự hiểu biết.
29. Hiểu biết cái gì đang xảy ra sẽ đem lại sự bình an tĩnh lặng cho tâm.
30. Chánh tinh tấn hay cố gắng đúng mức chỉ đạt được khi có thông tin đúng.
31. Cố gắng đạt được mục tiêu hoặc kết quả nhất định là do tâm tham thúc đẩy. Trí tuệ hiểu được các mối quan hệ nhân quả và nó sẽ tập trung để thực hiện các điều kiện nhân duyên này.
32. Khi sự tỉnh thức yếu đi, đó là dấu hiệu của việc thiếu chánh tinh tấn.
33. Hãy cố gắng ghi nhận sự khác biệt về mức độ tinh tấn cần thiết để duy trì chánh niệm trong các tư thế khác nhau. Khi bạn đi thiền hành, tâm khá bận rộn và ghi nhận nhiều đối tượng khác nhau. Khi ngồi thiền tâm ít phải làm việc hơn, do vậy bạn cần học cách điều chỉnh để duy trì sự tỉnh thức trong tư thế này.
34. Cố gắng làm cho tâm trở nên thích thú hơn trong việc quan sá, đó là tinh tấn có trí tuệ.
35. Nếu sự tò mò muốn hiểu biết không tới một cách tự nhiên thì bạn có thể tự đặt ra câu hỏi cho mình.
36. Thực hành giống như một người bệnh không phải là đi thật chậm, mà tâm lúc này không còn muốn làm bất kỳ điều gì, chỉ quan sát một cách thụ động và chấp nhận mọi thứ xảy ra.
37. Bạn muốn đưa ra quyết định nhanh hay chính xác? Giữa nhanh và đúng liệu cái nào quan trọng hơn?
38. Khi còn có thích hoặc không thích hay tâm đang trạo động bạn không thể đưa ra được quyết định đúng đắn. Đừng bao giờ đưa ra quyết định chỉ bởi vì bạn thích hoặc không thích một cái gì đó.
39. Cảm giác thoái mái là khi không còn kỳ vọng và lo âu.
40. Khi không có sự hiểu biết thì luôn có kháng cự hay đối kháng đối với sự khó chịu.
41. Nếu có định samadhi ngay trong thời khắc này thì giới của bạn hoàn toàn trong sạch.
42. Tâm bị hôn trầm do không có sự thích thú quan sát.
43. Đừng quan sát đối tượng hay kinh nghiệm đang xảy ra, hãy quan sát cái tâm đang ghi nhận đối tượng hay kinh nghiệm đó.
44. Nếu bạn thấy mình phản ứng quá mạnh, hãy ghi nhận nó và chuyển sang một đối tượng trung lập, ví dụ như hơi thở hay cảm thọ trên thân. Khi tâm trở nên định tĩnh, hãy trở lại quan sát kinh nghiệm xảy ra.
45. Phẩm chất tâm khi bạn rơi vào giấc ngủ cũng là phẩm chất tâm khi bạn thức dậy. Hãy duy trì phẩm chất tâm của bạn trong suốt cả ngày.
46. Trong giấc mơ bạn không thể kiểm soát bất kỳ cái gì và các phiền não sẽ tìm được cách để biểu hiện chính mình.
47. Nếu có thể ghi nhận mọi ý nghĩ xảy ra thì bạn sẽ tự động ghi nhận được những giấc mơ của mình.
48. Không có gì cũ cả, mọi khoảnh khắc đều hoàn toàn tươi mới. Cái bạn ghi nhận ngay bây giờ cũng chính là sự ghi nhận lần đầu tiên.
49. Liệu bạn có ghi nhận được điều mình đang nhận biết cảm thọ xảy ra? Đó chính là sự ghi nhận đối với chánh niệm.
50. Lui lại quan sát bạn sẽ thấy tiến trình ghi nhận đang thực sự xảy ra một cách tự nhiên.
51. Liệu bạn có nhận thấy mình có thể nghe mặc dù không cần lắng nghe và thấy cái đang xảy ra mặc dù không cần chú tâm nhìn? Chỉ khi không làm bất kỳ hành động nào chúng ta mới thấy được sự vô vi, tính vô ngã.
52. Khi chánh niệm đã có đà bạn không cần làm bất kỳ điều gì cả. Tâm biết cái gì cần phải làm.
53. Giả sử bạn đang chánh niệm trên hơi thở và tâm đột nhiên phóng đi nơi khác. Liệu bạn sẽ đem tâm trở lại hơi thở hay buông xả nó? Đem tâm trở lại hơi thở là do tinh tấn, còn buông xả là do Pháp đang vận hành.
54. Nếu chỉ chú tâm trên một đối tượng thì thông tin cần thiết không thể thu thập và trí tuệ không thể tăng trưởng.
55. Có một sự khác biệt giữa việc hoàn toàn chú tâm vào một hoạt động và việc thoải mái ghi nhận hành động đang xảy ra.
56. Với việc luôn kiểm tra thái độ của mình, bạn sẽ tạo được thói quen cho phép mình ghi nhận trạng thái tâm mà bạn đang có. Khi thành thục quan sát tâm, bạn sẽ thấy toàn bộ bức tranh, chẳng hạn như các thái độ đối tượng, cảm xúc và bất kỳ những thay đổi nào xảy ra.
57. Đừng cố gắng làm bất kỳ điều gì cả, thậm chí cũng đừng cố gắng hành thiền.
58. Nếu bạn không chấp nhận tình hình hay khó khăn xảy ra thì bạn không thể xem xét giải quyết chúng được.
59. Bạn đang cảm nhận cảm xúc hay chỉ ghi nhận cảm xúc xảy ra, nói cách khác là bạn đang quan sát khách quan hay có sự tham dự vào đó?
60. Kỳ vọng càng lớn thì cơn sân càng mạnh khi không đạt được.
61. Nếu mong muốn một kết quả nào xảy ra thì tâm bạn đã sẵn sàng để lèo lái tình hình.
62. Bất cứ khi nào xem xét tìm hiểu vấn đề bạn cần thận trọng kiểm tra xem mình có kỳ vọng ở đó hay không. Khi nghe hay đọc được một điều gì đó tương tự như kinh nghiệm của bạn có được trong lúc hành thiền, bạn có thể lý giải kinh nghiệm của mình theo chiều hướng đó.
63. Nếu trí tuệ thấy mầu đen nó cũng hiểu rằng cái đó không phải là trắng. Nếu thấy được khổ, nó hiểu rằng điều đối nghịch cũng có thể xảy ra và tâm sẽ hướng về cái đó.
64. Đừng cố gắng loại bỏ ham muốn hãy ghi nhận sự có mặt của nó.
65. Nếu ham muốn khởi sinh từ một đối tượng cụ thể, bạn nên ngừng quan sát đối tượng đó vì nó không phải là đối tượng của Pháp mà là đối tượng của sự ham muốn. Đối tượng bạn cần quan sát là bản thân sự ham muốn đó. Hãy quan sát cảm thọ đi cùng với ham muốn đó.
66. Cách chúng ta ứng xử và suy nghĩ bị chi phối bởi các ý kiến và giá trị mà chúng ta đã chấp nhận trước đây do thiếu hiểu biết. Ghi nhận chúng sẽ tạo cho chúng ta có cơ hội đánh giá lại và thay thế bằng những cái phù hợp hơn.
67. Khi không tập trung vào bất cứ đối tượng nào bạn sẽ ghi nhận được tâm. Cũng giống như khi đeo kính mà không nhìn vào bất kỳ cái gì bạn sẽ dễ dàng nhận thấy đôi kính đang đeo trên mặt.
68. Tâm không ở trong thân mà cũng không ở ngoài thân nhưng tâm luôn liên hệ với thân.
69. Hãy ghi nhận tiến trình của cảm thọ mà không quá tập trung vào cảm giác khổ, lạc hay trung tính.
70. Chánh niệm thấy được các khái niệm, còn sự hiểu biết hay trí tuệ sẽ biết được thực tại.
71. Cái gì là động cơ cho suy nghĩ của bạn? hãy ghi nhận ước muốn suy nghĩ và cường độ của nó, thử xem nó tan biến hay tăng lên/
72. Bạn chỉ cần kiểm tra xem chánh niệm có làm việc hay không?
73. Hãy ghi nhớ rằng suy nghĩ cũng chính là một đối tượng giúp chúng ta phát triển chánh niệm, tinh tấn và định.
74. Một suy nghĩ biến đi mất do bạn tập trung quan sát quá mức thì sẽ không có sự hiểu biết. suy nghĩ chỉ dừng lại nhưng bạn không thấy được lý do tại sao. Khi trí tuệ hiểu vấn đề thì nó sẽ nói cho bạn biết.
75. Khi có chánh niệm liên tục đi cùng với thái độ chân chánh thì định sẽ phát triển một cách tự nhiên.
J. KRISNAMURTI (tiếp theo)
11. Vấn đề là không phải bạn sợ cái gì mà bạn có ghi nhận việc bạn đang sợ không?
12. Tất cả hành động xuất phát từ ý chí, ham muốn hay khát vọng đều do tâm sinh ra. Tâm sẽ chính là việc đánh giá, so sánh hay qui kết. Nếu tâm nhận thức được sự thật này, không thông qua sự tranh luận, lên án hay tín điều mà chỉ đơn thuần ghi nhận thì suy nghĩ sẽ kết thúc.
13. Liệu bạn có nhận thấy khi đang quan sát một đối tượng nào đó thì tâm sẽ hoạt động chậm lại? Khi quan sát một cái xe đang chạy trên đường hay chú tâm nhìn vào một đối tượng cụ thể nào đó thì tâm của bạn hoạt động dường như chậm hơn? Việc theo dõi quan sát làm tâm chậm lại. Nhìn ngắm một bức tranh, một hình ảnh hay một đối tượng sẽ giúp tâm lắng xuống, trở nên chậm lại và tỉnh thức khi có sự quan sát, đó là do có sự chú tâm của một tâm không bận rộn, tức là nó thoát ra khỏi các thành kiến, đánh giá, so sánh…
14.
14. Sự thật là sự phủ định của cái sai, không phải là cái đối lập của cái sai. Sự thật thì hoàn toàn khác biệt với điều tích cực hay tiêu cực. Tâm suy nghĩ về cái đối lập thì không thể nào nhận biết được sự thật.
15. Được sống là để không có hy vọng, không có lo lắng cho ngày mai. Đó không phải là sự thất vọng hay hững hờ. Nhưng chúng ta không hề sống mà chỉ luôn theo đuổi cái bóng của quá khứ hoặc tương lai. Sống hạnh phúc là sống mà không có hy vọng.
16. Việc muốn tìm ra một lối thoát hay giải đáp chỉ làm rắc rối thêm vấn đề. Do không hiểu việc cần giải quyết nên bạn lại đưa thêm vào đó nhiều vấn đề. Thực chất là cái tâm đang tìm kiếm một sự hy vọng, một câu trả lời cho vấn đề đó. Thấy được sự sai lầm này bạn sẽ trực diện đối mặt với vấn đề.
17. Khi hiểu được cái sai là cái sai, thấy được sự thật trong cái sai và thấy được sự thật là sự thật thì chính là sự khởi đầu của trí tuệ.
18. Khi bạn ghi nhận việc mình đang không lắng nghe thì chính ngay đó là một hành động.
AJAHN CHAH
1. Lúc ban đầu bạn phải dựa vào một vị thầy để được hướng dẫn, chỉ bảo. Bạn phải tuân thủ theo sự dạy dỗ của vị thầy. Khi hiểu được pháp hành bạn không cần vị thầy hướng dẫn nữa mà hãy tự làm công việc của mình. Bất cứ khi nào phóng giật hay tâm bất thiện khởi sanh, hãy tự biết và tự dạy cho mình. Tâm là người hay biết, người quan sát. Tâm biết bạn còn rất nhiều si mê hay chỉ còn đôi chút.
2. Dù một người hạnh phúc hay buồn chán, hài lòng hay không hài lòng điều đó không phụ thuộc vào việc họ có nhiều hay ít mà tuỳ thuộc vào trí tuệ có được. Tất cả khổ đau có thể được chuyển hoá thông qua trí tuệ, thông qua việc thấy được sự thật của sự vật hiện tượng.
3. Bạn cần phải thực hành cho dù có thích hay không, đó chính là lời Đức Phật dạy chúng ta
4. Thực hành Pháp là đi ngược lại các thói quen còn sự thật hay chân lý là đi ngược lại ước muốn của chúng ta.
5. Chúng ta thực hành để làm gì? Chúng ta thực hành để buông xả, không để được cái gì cả.
6. Trí tuệ là chức năng động lực của định; định là mặt thụ động của trí tuệ. Chúng khởi sinh cùng một nơi, nhưng khác hướng và khác chức năng.
7. Tập trung có nghĩa là tập trung với sự buông xả, không phải để thắt chặt bạn lại.
8. Tôi chỉ quan sát phẩm chất của việc hay biết. Nếu cơn sân khởi sinh, tôi tự hỏi mình tại sao. Nếu tham ái khởi sinh tôi cũng tự hỏi tại sao. Hãy suy ngẫm vấn đề này cho tới khi bạn có thể xử lý giải quyết các cảm xúc yêu ghét, cho tới khi chúng hoàn toàn tan biến. Khi ngừng được yêu ghét trong mọi hoàn cảnh, tôi có thể chuyển hoá khổ đau. Không quan trọng điều gì xảy ra nhưng tâm tôi được giải thoát và bình an.
9. Nếu chúng ta dính chấp ngay cả vào cái đúng và không thừa nhận bất kỳ điều gì ai nói thì đó là sai lầm. Dính chặt vào cái đúng là do bản ngã và không có được sự buông xả. Khi dính chấp khởi sinh ngay lập tức cần có sự buông xả. Nếu sự phản ứng của bạn là tức thời thì bạn sẽ buông xả được.
HẬU QUẢ CỦA VIỆC KHÔNG GIỮ NĂM GIỚI
I. Hậu quả của việc sát sanh
1. Thân thể bị khuyết tật hay bị dị dạng
2. Khuân mặt xấu xí
3. Người xanh xao yếu ớt
4. Đầu óc trì trệ
5. Dễ bị hoảng sợ khi phải đối diện với hiểm nguy
6. Bị người khác sát hại hoặc chết yểu
7. Chịu nhiều bệnh tật
8. Có ít bạn bè
9. Phải xa cách người mình thương yêu
II. Hậu quả cuộc việc trộm cắp
1. Trở nên nghèo khó
2. Chịu nhiều đau khổ cả về tâm và thân
3. Bị đói khát hành hạ
4. Không thực hiện được các ước nguyện
5. Cơ đồ không ổn định và dễ bị đổ bể
6. Tài sản bị 5 kẻ thù phá huỷ, đó là lụt lội, hoả hoạn, trộm cắp, con cái thuộc hạng phá gia chi tử và chính quyền tịch thu.
III. Hậu quả của việc tà dâm
1. Bị người khác khinh rẻ
2. Có nhiều kẻ thù
3. Không được giầu có thịnh vượng
4. Hạnh phúc bị tan vỡ
5. Bị sinh ra làm người nữ
6. Bị sinh ra là người có giới tính lệch lạc.
7. Sinh ra là người trong gia đình hạ liệt
8. Bị ghét bỏ
9. Phải xa cách người mình thương yêu
10. Chịu đau khổ về thể chất.
IV/ Hậu quả của việc nói dối.
1. Bị nói ngọng
2. Răng không đều
3. Bị hôi miệng
4. Dáng vóc yếu ớt
5. Chức năng mắt và tai kém
6. Bề ngoài trông khiếm khuyết
7. Không có ảnh hưởng đối với người khác.
8. Nói năng cộc cằn
9. Khó định tâm.
V/ Hậu quả của việc uống rượu và các chất say.
1. Kém thông minh
2. Lười nhác
3. Thiếu khả năng tập trung
4. Là người vô ơn
5. Không có tâm tàm quý (hổ thẹn và ghê sợ tội lỗi)
6. Bị điên loạn
7. Có xu hướng làm điều bất thiện.
Những người giữ 5 giới sẽ được lợi ích ngược với các hậu quả trên.
JIDDU KRISHNAMURTI (tiếp theo)
19. Tiến trình học hỏi là quan sát, nhìn tổng thể và sau đó phân tích. Như vậy sự việc sẽ trở nên rất đơn giản. Nhưng nếu bạn phân tích và cố gắng đạt được sự tổng thể thì bạn có thể đi sai hướng.
20. Sự ghi nhận chỉ có thể hiện hữu khi bạn quan sát được các phản ứng của mình.
21. Có một sự tranh đấu giữa những đòi hỏi nhu cầu của cơ thể và việc giải quyết của tâm . Nếu là người nghiện rượu, bạn sẽ phải làm gì? Thay vì việc uống rượu là do thói quen, bạn sẽ không uống nữa mà phải tạo các thói quen tâm lý khác, chẳng hạn quan sát việc môi bạn đang há hốc, việc nghịch các ngón tay hay việc bạn đang cau mày.
22. Có sự khác biệt giữa việc phân tích và việc quan sát: quan sát là nhìn một cách trực tiếp, không có người quan sát ở đó. Bạn nhìn màu áo đỏ, hồng hoặc đen đúngnhư nó hiện có mà không bình luận rằng “ tôi không thích màu đó” Việc toô nhìn màu đỏ mà không có thích hay không thích, đó chính là quan sát. Còn phân tích ngụ ý muốn nói rằng “ tôi không thích màu đỏ do mẹ tôi cãi nhau với bố tôi rằng……” nó sẽ kéo bạn về thời thơ ấu.
23. Có một mối quan hệ giữa điếu thuốc lá và Bạn. Đây là thói quen, đây là cách mà toàn bộ tâm trí vận hành. Tôi làm điều đó vì có được cảm giác an toàn. Tôi mắc vào thói quen đó do tôi không còn phải suy nghĩ về nó nữa. Tâm tôi cảm thấy nó an toàn khi vận hành trong thói quen. Như vậy tôi thấy được toàn bộ cơ chế của việc hình thành thói quen. Thông qua một thói quen hút thuốc tôi đã phát hiện ra toàn bộ cách thức và bộ máy tạo ra các thói quen.
24. Thời khắc bạn cho rằng “ cái này là đúng” , như vậy là kết thúc bạn không thể học thêm gì nữa.
25. Tiến trình học hỏi không phải là một phương pháp: Bạn có thể học thông qua một phương pháp nhưng nó chỉ cột chặt tâm vào một hệ thống nhất định. Nếu bạn đang học tức là bạn quan sát. Nếu bạn quan sát thấy rằng một hệ thống làm ràng buộc tâm và làm cho nó trở nên máy móc. Tất cả các hệ thống đều giống nhau bạn chỉ cần học lấy một cái.
26. Học hỏi có nghĩa là gì? Đó là sự tò mò khám phá. Bạn phải liên tục tò mò khám phá trong từng giây phút.
27. Chúng ta không nên đặt ra câu hỏi không thể giải đáp mà đặt câu hỏi theo hướng cái gì có thể xảy ra. Nếu đặt câu hỏi không thể, cái tâm sẽ tìm ra câu trả lời theo hướng không thể.
28. Sự phụ thuộc che đậy sự trống rỗng và nông cạn của bạn. Khi thấy được điều này, bạn sẽ được tự do.
29. Liệu bạn có phát hiện ra rằng bạn dính chấp là vì bạn phụ thuộc, bạn phụ thuộc là do nỗi sợ sự trống rỗng. Liệu bạn có ghi nhận được sự trống rỗng và toàn bộ tiến trình này? Khi ghi nhận được sự trống rỗng, liệu có nỗi sợ ở đó không hay chỉ thuần tuý là sự trống rỗng? Bạn có ghi nhận thực tế là bạn đang cô đơn không?
Hết rồi ạ
15. Được sống là để không có hy vọng, không có lo lắng cho ngày mai. Đó không phải là sự thất vọng hay hững hờ. Nhưng chúng ta không hề sống mà chỉ luôn theo đuổi cái bóng của quá khứ hoặc tương lai. Sống hạnh phúc là sống mà không có hy vọng.
16. Việc muốn tìm ra một lối thoát hay giải đáp chỉ làm rắc rối thêm vấn đề. Do không hiểu việc cần giải quyết nên bạn lại đưa thêm vào đó nhiều vấn đề. Thực chất là cái tâm đang tìm kiếm một sự hy vọng, một câu trả lời cho vấn đề đó. Thấy được sự sai lầm này bạn sẽ trực diện đối mặt với vấn đề.
17. Khi hiểu được cái sai là cái sai, thấy được sự thật trong cái sai và thấy được sự thật là sự thật thì chính là sự khởi đầu của trí tuệ.
18. Khi bạn ghi nhận việc mình đang không lắng nghe thì chính ngay đó là một hành động.
AJAHN CHAH
1. Lúc ban đầu bạn phải dựa vào một vị thầy để được hướng dẫn, chỉ bảo. Bạn phải tuân thủ theo sự dạy dỗ của vị thầy. Khi hiểu được pháp hành bạn không cần vị thầy hướng dẫn nữa mà hãy tự làm công việc của mình. Bất cứ khi nào phóng giật hay tâm bất thiện khởi sanh, hãy tự biết và tự dạy cho mình. Tâm là người hay biết, người quan sát. Tâm biết bạn còn rất nhiều si mê hay chỉ còn đôi chút.
2. Dù một người hạnh phúc hay buồn chán, hài lòng hay không hài lòng điều đó không phụ thuộc vào việc họ có nhiều hay ít mà tuỳ thuộc vào trí tuệ có được. Tất cả khổ đau có thể được chuyển hoá thông qua trí tuệ, thông qua việc thấy được sự thật của sự vật hiện tượng.
3. Bạn cần phải thực hành cho dù có thích hay không, đó chính là lời Đức Phật dạy chúng ta
4. Thực hành Pháp là đi ngược lại các thói quen còn sự thật hay chân lý là đi ngược lại ước muốn của chúng ta.
5. Chúng ta thực hành để làm gì? Chúng ta thực hành để buông xả, không để được cái gì cả.
6. Trí tuệ là chức năng động lực của định; định là mặt thụ động của trí tuệ. Chúng khởi sinh cùng một nơi, nhưng khác hướng và khác chức năng.
7. Tập trung có nghĩa là tập trung với sự buông xả, không phải để thắt chặt bạn lại.
8. Tôi chỉ quan sát phẩm chất của việc hay biết. Nếu cơn sân khởi sinh, tôi tự hỏi mình tại sao. Nếu tham ái khởi sinh tôi cũng tự hỏi tại sao. Hãy suy ngẫm vấn đề này cho tới khi bạn có thể xử lý giải quyết các cảm xúc yêu ghét, cho tới khi chúng hoàn toàn tan biến. Khi ngừng được yêu ghét trong mọi hoàn cảnh, tôi có thể chuyển hoá khổ đau. Không quan trọng điều gì xảy ra nhưng tâm tôi được giải thoát và bình an.
9. Nếu chúng ta dính chấp ngay cả vào cái đúng và không thừa nhận bất kỳ điều gì ai nói thì đó là sai lầm. Dính chặt vào cái đúng là do bản ngã và không có được sự buông xả. Khi dính chấp khởi sinh ngay lập tức cần có sự buông xả. Nếu sự phản ứng của bạn là tức thời thì bạn sẽ buông xả được.
HẬU QUẢ CỦA VIỆC KHÔNG GIỮ NĂM GIỚI
I. Hậu quả của việc sát sanh
1. Thân thể bị khuyết tật hay bị dị dạng
2. Khuân mặt xấu xí
3. Người xanh xao yếu ớt
4. Đầu óc trì trệ
5. Dễ bị hoảng sợ khi phải đối diện với hiểm nguy
6. Bị người khác sát hại hoặc chết yểu
7. Chịu nhiều bệnh tật
8. Có ít bạn bè
9. Phải xa cách người mình thương yêu
II. Hậu quả cuộc việc trộm cắp
1. Trở nên nghèo khó
2. Chịu nhiều đau khổ cả về tâm và thân
3. Bị đói khát hành hạ
4. Không thực hiện được các ước nguyện
5. Cơ đồ không ổn định và dễ bị đổ bể
6. Tài sản bị 5 kẻ thù phá huỷ, đó là lụt lội, hoả hoạn, trộm cắp, con cái thuộc hạng phá gia chi tử và chính quyền tịch thu.
III. Hậu quả của việc tà dâm
1. Bị người khác khinh rẻ
2. Có nhiều kẻ thù
3. Không được giầu có thịnh vượng
4. Hạnh phúc bị tan vỡ
5. Bị sinh ra làm người nữ
6. Bị sinh ra là người có giới tính lệch lạc.
7. Sinh ra là người trong gia đình hạ liệt
8. Bị ghét bỏ
9. Phải xa cách người mình thương yêu
10. Chịu đau khổ về thể chất.
IV/ Hậu quả của việc nói dối.
1. Bị nói ngọng
2. Răng không đều
3. Bị hôi miệng
4. Dáng vóc yếu ớt
5. Chức năng mắt và tai kém
6. Bề ngoài trông khiếm khuyết
7. Không có ảnh hưởng đối với người khác.
8. Nói năng cộc cằn
9. Khó định tâm.
V/ Hậu quả của việc uống rượu và các chất say.
1. Kém thông minh
2. Lười nhác
3. Thiếu khả năng tập trung
4. Là người vô ơn
5. Không có tâm tàm quý (hổ thẹn và ghê sợ tội lỗi)
6. Bị điên loạn
7. Có xu hướng làm điều bất thiện.
Những người giữ 5 giới sẽ được lợi ích ngược với các hậu quả trên.
JIDDU KRISHNAMURTI (tiếp theo)
19. Tiến trình học hỏi là quan sát, nhìn tổng thể và sau đó phân tích. Như vậy sự việc sẽ trở nên rất đơn giản. Nhưng nếu bạn phân tích và cố gắng đạt được sự tổng thể thì bạn có thể đi sai hướng.
20. Sự ghi nhận chỉ có thể hiện hữu khi bạn quan sát được các phản ứng của mình.
21. Có một sự tranh đấu giữa những đòi hỏi nhu cầu của cơ thể và việc giải quyết của tâm . Nếu là người nghiện rượu, bạn sẽ phải làm gì? Thay vì việc uống rượu là do thói quen, bạn sẽ không uống nữa mà phải tạo các thói quen tâm lý khác, chẳng hạn quan sát việc môi bạn đang há hốc, việc nghịch các ngón tay hay việc bạn đang cau mày.
22. Có sự khác biệt giữa việc phân tích và việc quan sát: quan sát là nhìn một cách trực tiếp, không có người quan sát ở đó. Bạn nhìn màu áo đỏ, hồng hoặc đen đúngnhư nó hiện có mà không bình luận rằng “ tôi không thích màu đó” Việc toô nhìn màu đỏ mà không có thích hay không thích, đó chính là quan sát. Còn phân tích ngụ ý muốn nói rằng “ tôi không thích màu đỏ do mẹ tôi cãi nhau với bố tôi rằng……” nó sẽ kéo bạn về thời thơ ấu.
23. Có một mối quan hệ giữa điếu thuốc lá và Bạn. Đây là thói quen, đây là cách mà toàn bộ tâm trí vận hành. Tôi làm điều đó vì có được cảm giác an toàn. Tôi mắc vào thói quen đó do tôi không còn phải suy nghĩ về nó nữa. Tâm tôi cảm thấy nó an toàn khi vận hành trong thói quen. Như vậy tôi thấy được toàn bộ cơ chế của việc hình thành thói quen. Thông qua một thói quen hút thuốc tôi đã phát hiện ra toàn bộ cách thức và bộ máy tạo ra các thói quen.
24. Thời khắc bạn cho rằng “ cái này là đúng” , như vậy là kết thúc bạn không thể học thêm gì nữa.
25. Tiến trình học hỏi không phải là một phương pháp: Bạn có thể học thông qua một phương pháp nhưng nó chỉ cột chặt tâm vào một hệ thống nhất định. Nếu bạn đang học tức là bạn quan sát. Nếu bạn quan sát thấy rằng một hệ thống làm ràng buộc tâm và làm cho nó trở nên máy móc. Tất cả các hệ thống đều giống nhau bạn chỉ cần học lấy một cái.
26. Học hỏi có nghĩa là gì? Đó là sự tò mò khám phá. Bạn phải liên tục tò mò khám phá trong từng giây phút.
27. Chúng ta không nên đặt ra câu hỏi không thể giải đáp mà đặt câu hỏi theo hướng cái gì có thể xảy ra. Nếu đặt câu hỏi không thể, cái tâm sẽ tìm ra câu trả lời theo hướng không thể.
28. Sự phụ thuộc che đậy sự trống rỗng và nông cạn của bạn. Khi thấy được điều này, bạn sẽ được tự do.
29. Liệu bạn có phát hiện ra rằng bạn dính chấp là vì bạn phụ thuộc, bạn phụ thuộc là do nỗi sợ sự trống rỗng. Liệu bạn có ghi nhận được sự trống rỗng và toàn bộ tiến trình này? Khi ghi nhận được sự trống rỗng, liệu có nỗi sợ ở đó không hay chỉ thuần tuý là sự trống rỗng? Bạn có ghi nhận thực tế là bạn đang cô đơn không?
Hết rồi ạ
Tôi đã chứng kiến con đi tu rồi bố mẹ cũng đi tu theo, như trường hợp của mẹ sư Thư, bà rất hoan hỉ khi cạo đầu xuất gia gieo duyên - điều này chỉ còn ở mô thức của Phật giáo nguyên thuỷ:
Sư Thư: người đứng thứ nhất bên trái hàng sau; mẹ sư Thư đứng cạnh tôi là người thấp nhất và tôi thì lần này sang Miến trong vai cư sĩ: yogis chứ không phải là nữ tu như hai lần trước.
Nụ cười rõ tươi ở tuổi ngoài 70 này bạn ngó thấy sao? sư cô Diệu Thanh sắp sửa cạo đầu bà mẹ này thành nữ tu gieo duyên...
Bức ảnh độc này tôi chụp được ở chùa Sale (đọc là Suối-Lê) do thầy tôi dẫn tới thăm, thầy kể là hồi nhỏ thầy hay tới chùa này quậy chơi... tôi đã được một vị tăng chỉ cho thấy, nó được dán ở một góc chùa... và tôi đã loay hoay chụp bằng được nó.
Những loại ảnh như vầy chỉ còn có ở Phật giáo nguyên thuỷ - hệ phái chỉ ưa độc có sự thật: nếu thấy biết như thật thì tâm của bạn nó sẽ không có phản ứng, nó sẽ ở đây và bây gìơ và minh triết cực kỳ và ngược lại: nếu bạn ở đây và bây gìơ thì bạn mới có khả năng thấy biết như thật.
Ok?
Sư Thư: người đứng thứ nhất bên trái hàng sau; mẹ sư Thư đứng cạnh tôi là người thấp nhất và tôi thì lần này sang Miến trong vai cư sĩ: yogis chứ không phải là nữ tu như hai lần trước.
Nụ cười rõ tươi ở tuổi ngoài 70 này bạn ngó thấy sao? sư cô Diệu Thanh sắp sửa cạo đầu bà mẹ này thành nữ tu gieo duyên...
Bức ảnh độc này tôi chụp được ở chùa Sale (đọc là Suối-Lê) do thầy tôi dẫn tới thăm, thầy kể là hồi nhỏ thầy hay tới chùa này quậy chơi... tôi đã được một vị tăng chỉ cho thấy, nó được dán ở một góc chùa... và tôi đã loay hoay chụp bằng được nó.
Những loại ảnh như vầy chỉ còn có ở Phật giáo nguyên thuỷ - hệ phái chỉ ưa độc có sự thật: nếu thấy biết như thật thì tâm của bạn nó sẽ không có phản ứng, nó sẽ ở đây và bây gìơ và minh triết cực kỳ và ngược lại: nếu bạn ở đây và bây gìơ thì bạn mới có khả năng thấy biết như thật.
Ok?
Khi gặp tôi ở trung tâm Thiền Shwe Oo Min tuần vừa qua - sau 3 năm gặp lại, tôi thấy sư trẻ hẳn ra so với trước và mắt rất sáng hơn hẳn trước... một câu nói của sư làm cho tâm tôi hoan hỉ là: không cần ngồi thiền; chỉ cần có chánh kiến! Vì theo sư nhận định có nhiều người tu thiền nhiều năm mà vẫn chưa có được chánh kiến, cho nên có chánh kiến quí hơn là bạn tu thiền đã bao nhiêu năm.
Khi tôi hỏi sư một câu và sư đã trả lời làm cho tôi rất ngạc nhiên về sự minh triết của sư và cực kỳ hoan hỉ vể sự thực hành của sư. Cô Liễu Nguyên, sư Pháp Trung ... và một số sư đều trông mong vào sự học tập của sư Thư - người có một phước báu rất lớn là sư đã liên tục ở Miến 4 năm, sư dự định hết 5 năm sư sẽ về VN và chỉ giao lưu giúp đỡ những người cực kỳ hữu duyên và chỉ là một nhóm bạn đạo nhỏ của HN (?), sư không thích quảng cáo và đám đông, cũng như chắc chắn chỉ trả lời cho những ai thành tâm tới cầu đạo thực sự. Điều này trúng ý của tôi: thiền Vipassana không phải là cái có thể dành cho đám đông vì nó nhắm thẳng vào việc thiết lập chánh kiến - điều khó nhất cho nên nó chỉ thích hợp với những trí thức và những người có Paramita (vốn tu từ kiếp trước) - những người vốn đã ít nhiều vượt qua trí phán đoán số 2,3 trí phán đoán cảm tình, thích và không thích, yêu và không yêu... những người có trí phán đoán số 2, 3 thì có thể tu thiền niệm Phật...niệm Ân Đức Phật, thiền Tâm từ... rồi từ đó tu dần tới thiền vipassana. Tuy thiền vipassana khó tu nhưng lại dễ hơn nếu bạn tu theo pháp môn của ngài Goenka, như của thầy Suphan ở WAT RAM POENG - Chiang Mai - Thái Lan, thầy Suphan đã làm cho điều khó nhất trở thành dễ nhất: bắt đầu từ niệm thân... còn thầy tôi dạy niệm Tâm, khó hơn chút nên cần phải có trí thông minh.
Sư Thư nhận định rằng chắc chắn dân trí thức mà biết sẽ rất thích món thiền Vipassana này. Bắt đầu có một số trí thức Hà Nội đã "ồ", "à", và rất thích chí khi khám phá ra môn thiền này. Sau đây là những gì sư ghi trong cuốn tập của sư và bảo tôi về Việt Nam gõ ra rồi gửi cho sư 1 file.
Khi đọc những gì sư ghi trong cuốn tập nhỏ này… tâm của tôi nó cười vang dội ở trong - giống như có ai đó cười vang trong người tôi và bên ngoài thì thân tôi bình lặng. Lần nữa tâm tôi nó được nới rộng tới vô biên, kinh nghiệm này đôi khi tôi mới gặp được ở trường thiền SOM, chứng nghiệm điều tiên sinh Ohsawa nói: “Tự do vô biên”. Nếu tôi không kể ra thì chắc chỉ có chư thiên biết điều đó? có một vài kinh nghiệm quí báu về Thực dưỡng cũng được tôi tái khám phá lại trong những thời gian tôi tu tập ở trung tâm này.
Nhớ khi tôi vừa sang Miến lần đầu năm 2004, thầy tôi chỉ đưa cho chúng tôi vỏn vẹn giáo Pháp của thầy chứa trong 27 điều, tôi khoái nhất câu: đối tượng không quan trọng, cái tâm hay biết đằng sau đối tượng là quan trọng hơn, cố gắng hay biết cái tâm ấy.
Hiện nay quyển sách đầu tay của thầy tôi tên là “Đừng coi thường Phiền não” đã được nhà xuất bản tôn giáo in cuối năm 2007, thầy cũng vừa ra quyển mới nữa tên là “Chánh niệm thôi chưa đủ - Awereness alone is enough”… sư Thư đã chọn những gì cần nhất cho người thực hành dịch và đọc nó … tôi rất hoan hỉ gõ lại những gì sư sưu tầm, cầu mong nó được truyền tay tới những người hữu duyên với Tam Bảo.
Khi tôi hỏi sư một câu và sư đã trả lời làm cho tôi rất ngạc nhiên về sự minh triết của sư và cực kỳ hoan hỉ vể sự thực hành của sư. Cô Liễu Nguyên, sư Pháp Trung ... và một số sư đều trông mong vào sự học tập của sư Thư - người có một phước báu rất lớn là sư đã liên tục ở Miến 4 năm, sư dự định hết 5 năm sư sẽ về VN và chỉ giao lưu giúp đỡ những người cực kỳ hữu duyên và chỉ là một nhóm bạn đạo nhỏ của HN (?), sư không thích quảng cáo và đám đông, cũng như chắc chắn chỉ trả lời cho những ai thành tâm tới cầu đạo thực sự. Điều này trúng ý của tôi: thiền Vipassana không phải là cái có thể dành cho đám đông vì nó nhắm thẳng vào việc thiết lập chánh kiến - điều khó nhất cho nên nó chỉ thích hợp với những trí thức và những người có Paramita (vốn tu từ kiếp trước) - những người vốn đã ít nhiều vượt qua trí phán đoán số 2,3 trí phán đoán cảm tình, thích và không thích, yêu và không yêu... những người có trí phán đoán số 2, 3 thì có thể tu thiền niệm Phật...niệm Ân Đức Phật, thiền Tâm từ... rồi từ đó tu dần tới thiền vipassana. Tuy thiền vipassana khó tu nhưng lại dễ hơn nếu bạn tu theo pháp môn của ngài Goenka, như của thầy Suphan ở WAT RAM POENG - Chiang Mai - Thái Lan, thầy Suphan đã làm cho điều khó nhất trở thành dễ nhất: bắt đầu từ niệm thân... còn thầy tôi dạy niệm Tâm, khó hơn chút nên cần phải có trí thông minh.
Sư Thư nhận định rằng chắc chắn dân trí thức mà biết sẽ rất thích món thiền Vipassana này. Bắt đầu có một số trí thức Hà Nội đã "ồ", "à", và rất thích chí khi khám phá ra môn thiền này. Sau đây là những gì sư ghi trong cuốn tập của sư và bảo tôi về Việt Nam gõ ra rồi gửi cho sư 1 file.
Khi đọc những gì sư ghi trong cuốn tập nhỏ này… tâm của tôi nó cười vang dội ở trong - giống như có ai đó cười vang trong người tôi và bên ngoài thì thân tôi bình lặng. Lần nữa tâm tôi nó được nới rộng tới vô biên, kinh nghiệm này đôi khi tôi mới gặp được ở trường thiền SOM, chứng nghiệm điều tiên sinh Ohsawa nói: “Tự do vô biên”. Nếu tôi không kể ra thì chắc chỉ có chư thiên biết điều đó? có một vài kinh nghiệm quí báu về Thực dưỡng cũng được tôi tái khám phá lại trong những thời gian tôi tu tập ở trung tâm này.
Nhớ khi tôi vừa sang Miến lần đầu năm 2004, thầy tôi chỉ đưa cho chúng tôi vỏn vẹn giáo Pháp của thầy chứa trong 27 điều, tôi khoái nhất câu: đối tượng không quan trọng, cái tâm hay biết đằng sau đối tượng là quan trọng hơn, cố gắng hay biết cái tâm ấy.
Hiện nay quyển sách đầu tay của thầy tôi tên là “Đừng coi thường Phiền não” đã được nhà xuất bản tôn giáo in cuối năm 2007, thầy cũng vừa ra quyển mới nữa tên là “Chánh niệm thôi chưa đủ - Awereness alone is enough”… sư Thư đã chọn những gì cần nhất cho người thực hành dịch và đọc nó … tôi rất hoan hỉ gõ lại những gì sư sưu tầm, cầu mong nó được truyền tay tới những người hữu duyên với Tam Bảo.
Đây là phiên bản "lo-fi" của nội dung trang chính. Để xem phiên bản đầy đủ với nhiều thông tin hơn , xin hãy nháy vào đây.