Kính vạn hoa - Phổ chiếu Tùy chọn

[Just Mini]

KÍNH VẠN HOA

Phổ chiếu

Herman Aihara

Lời giới thiệu

Vào đầu thập niên 90, toàn thể dân Mỹ sống trong tinh thần căng thẳng vì sợ chiến tranh hạt nhân, ung thư, AIDS.

Giữa lúc ấy, bác sĩ Anthony Sattilaro, giám đốc bệnh viện lớn nhất ở Philadelphia, trình bày trên màn ảnh truyền hình, trước nhiều ký giả đại diện cho nhiều tờ báo nổi tiếng, về thành quả tự trị lành ung thư đã di căn của mình ở tinh hoàn, bẹ sườn, xương sống và bàng quang bằng phương pháp Thực Dưỡng (Macrobiotics).

Mọi người thở phào nhẹ nhõm, như vớ được chiếc bè lúc sắp chết đuối. Hàng triệu người đổ xô đến thăm các trung tâm Vega (trung tâm Thực Dưỡng) rải rác trên toàn nước Mỹ để mong thuốc thần đem lại cho sức khoẻ hoàn hảo.

Cuốn Kính vạn hoa còn gọi là Phổ chiếu (Kaleidoscope) của Herman Aihara - người kế tục xuất sắc của Ohsawa - kịp thời tu bổ những sai sót của những môn sinh đã và đang thực nghiệm phương pháp Thực Dưỡng, giúp ổn định tâm tư một số người sắp nhập môn và đang tôn thờ Thực Dưỡng như tiên dược vạn năng.

Chỉ cần lắc nhẹ ống kính vạn hoa thì tức khắc mọi hình sắc bên trong đều đổi thay. Cũng thế, cuộc sống con người đổi thay theo luật tuần hoàn của vũ trụ, mặt trời, mặt trăng, sáng, chiều, xuân, hạ, thu, đông... trôi dạt theo từng làn sóng tư tưởng, và nhất là sức khoẻ của con người cũng thay đổi theo sự biến đổi đó, mà nguồn gốc là phẩm chất của các món ăn, thức uống.

Tác giả Herman Aihara đã tiếp bước tiên sinh Ohsawa đi du thuyết khắp nơi trên thế giới và cùng với Michio Kushi (hiện đang ở Massachusettes) tiếp tục phong trào Thực Dưỡng ở Mỹ và ở các nơi khác. Trong lúc đi thuyết giảng, ông trả lời rất nhiều câu hỏi của người nghe và các môn sinh. Từ kinh nghiệm của bản thân và từ những buổi tham vấn ấy, tác giả viết ra cuốn sách này.

Những ai muốn hiểu rõ bản chất phương pháp Thực Dưỡng, của Ohsawa, muốn học âm dương theo cách tiếp cận phương Tây, muốn thấu hiểu AIDS, ung thư theo nhãn quan y lý phương Đông, muốn khỏi mất thì giờ, tiền bạc vì bệnh tật..., xin mời đọc Kính vạn hoa (Phổ chiếu). Cuốn sách còn giúp bạn đọc hiểu nguồn gốc con người, hiểu thấu nguyên lý Thiền, để sống hợp với Đạo, với cõi đời vô tận, để sống vui với gia đình, bạn bè và với mọi người trên quả đất này bằng tấm lòng từ bi bác ái, bằng tấm lòng bao dung, đại đồng.

Cuốn sách bao gồm 63 bài ghi chép, bài giảng, tùy bút... độc lập, được viết trải dài theo địa lý (từ châu âu đến châu Mỹ) và theo thời gian từ tháng 1-1979 đến cuối năm 1985. Bạn đọc có thể đọc riêng từng bài như một câu chuyện độc lập. Cũng do vậy, bạn đọc sẽ thấy nhiều ý tưởng, sự kiện được trình bày lặp đi lặp lại trong nhiều bài. Tư tưởng chủ đạo của Thực Dưỡng - như tác giả trình bày trong sách đã ngày càng được minh chứng là đúng đắn và được các môn đệ phái Thực Dưỡng phát triển. Do vậy, để góp phần giúp bạn đọc tìm hiểu quá trình tư tưởng cũng như các giai đoạn phát triển của phong trào Thực Dưỡng, chúng tôi dịch gần như nguyên văn bản "Kaleidoscope" của tác giả Herman Aihara (George Ohsawa Macrobiotic Foundation, Oroville, California, 1986).

[Just Mini]

23. nhỏ là mạnh
Hội chứng ruồi med

Tháng 11 năm 1981

Vào đầu tháng Bảy, một gia đình từ vùng San Jose chuyển tới Trung tâm Vega của chúng tôi bởi thống đốc bang California Jerry Brown đã đồng ý miễn cưỡng cho phép xịt toàn vùng bằng thuốc diệt bọ malathion vào ngày mười tháng Bảy, với hy vọng dập được nạn ruồi gốc Âu.

Vì biết tôi từ lâu và có đứa con mới sinh mới được một tuần tuổi, nên bà mẹ trẻ này xin tôi cho cô cùng ba đứa con của cô được ở tại Vega trong thời gian đó để tránh dịp phun thuốc, vì sợ đứa bé mới sinh sẽ bị ốm. Tôi đã đồng ý và họ đã ở hai tháng. Chúng tôi đã tận hưởng cái gia đình tăng người đột ngột của mình.

Tại sao phải phun thuốc xịt malathion?

Tháng Sáu năm 1980 – có thể do một khách du lịch đã mang lậu một loại trái cây nhiệt đới đã qua mắt thanh tra nông nghiệp ở Hawai - ruồi lạ từ trái cây đó đầu tiên xuất hiện ở Santa Clara cách khoảng 50 dặm phía Nam San Francisco.

Tới tháng Giêng, côn trùng này đã lan tràn trong khoảng 500 dặm vuông quanh tỉnh. Thống đốc cố gắng kiểm soát nạn ruồi và quyết định tiêu diệt trên diện rộng vào ngày 6-1. Hàng nghìn nhân viên cùng những người tình nguyện đã bắt đầu chiến dịch và tới những khu vườn bị nhiễm, mang theo chổi và túi nhựa, đi thu lượm bất kỳ loại quả nào từ bơ đến cam. Sau đó, họ phun thuốc diệt côn trùng từ mặt đất. Thêm nữa, chính quyền ở California còn nhập khẩu hàng triệu ruồi med từ Peru rồi khử giống nó bằng phóng xạ, sau đó thả ra cho đi giao phối với ruồi cái để chúng chỉ đẻ trứng không được thụ tinh.

Tuy nhiên khoảng 6 tháng sau, người ta thấy rằng nhiều con đực vẫn phối giống được. Nhận ra rằng ruồi med ở California đang bành trướng số lượng và gây hại, Bộ trưởng Nông nghiệp Mỹ John Block cảnh báo sẽ cấm xuất khỏi bang những rau quả trị giá 14 tỉ đôla do California sản xuất.

Hai giờ sau lời cảnh báo, ngày 10-7, thống đốc Brown đã cho phép phun malathion trong địa hạt.

Kể từ đó ba tháng đã qua, các nhà môi trường học không thể đấu tranh chống việc phun diệt ruồi - vốn có thể đe doạ gây bệnh cho người, mọi người đều biết rằng ruồi med có thể sẽ phá huỷ ngành nông nghiệp hàng tỉ đô la của California nếu không hạ thủ được nạn ruồi này. Do vậy vùng rải thảm malathion vẫn đang tăng. Bây giờ thêm 6 tỉnh bắt đầu phun rải, bao gồm cả vùng trung du Central Valley. Liệu chúng ta có thắng trong cuộc chiến chống ruồi? Với tôi câu trả lời có vẻ là không. Ngày 9-10, bản tin truyền hình tường thuật rằng người ta phát hiện ra khảng 45 trứng ruồi med trên trái cây ở tỉnh Alameda.

Ruồi med là gì?

Ruồi med là một trong họ nhà ruồi hút trái và là loại đáng sợ nhất. Từ lâu nó là loại hại mùa màng ở châu Phi, úc, Nam Mỹ và trên các đảo thuộc Hawai và Bermuda, phá hoại đào, mơ, lê, cam, quýt và các loại trái cây khác. Tên gọi của nó sai vì ruồi này mới được xâm nhập vào vùng lân cận Địa Trung Hải. Có kích cỡ bằng một hạt gạo, nhỏ hơn ruồi nhà thông thường và với những sọc vàng trên cánh, trông nó đẹp mắt. Tuy nhiên, đối với nông dân và chủ trang trại thì nó là kẻ thù số một. Theo Masanobu Fukuoka, một nhà triết học và nông trại học thiên nhiên người Nhật thì ruồi med là kẻ tấn công đáng sợ nhất cho trái cây bởi một khi trứng nó được đẻ ra (đôi khi tới 500 trứng mỗi lần), ấu trùng liền chui vào quả và khiến thịt quả bị thối rữa, không còn dùng được nữa. Theo tờ tuần báo “Thương mại” số ra ngày 19-1-1981, nó sẽ gây hại 250 loại rau và quả gồm cam, đào, táo, mơ, cà chua, cà tím... Nó xuất hiện ở Florida năm 1956 và bằng cách phun thuốc mạnh khắp vùng nó đã bị dập tắt năm 1957. Nhờ sự phản kháng mạnh chống mọi loại thuốc trừ côn trùng và khả năng tiềm tàng gây hại cho quả, thời đó đã hình thành các điều luật kiểm dịch trên thế giới, để quy định việc nhập khẩu trái cây vào các nước khác.

Hiện tại, các lục địa chưa bị ruồi med lan tràn là Bắc Mỹ và châu á. Các lục địa còn lại đều bị. Do vậy, Mỹ cấm nhập trái cây từ châu Âu, Cận Đông, châu Phi, châu úc và Brazil. Nếu Mỹ kiểm soát thất bại ruồi med thì Nhật sẽ sớm bị nhiễm. Nhật nhập trái cây giá trị khoảng một tỉ đô la mỗi năm từ California. Ngay cả biện pháp kiểm dịch cũng không thể chặn ruồi lan phát bởi người thích trái cây nào đó có thể không biết hay các thương gia tham lam sẽ buôn lậu trái cây cùng ruồi vào Nhật. Thế thì ruồi med sẽ lan sang Triều Tiên và Trung Quốc, để hoàn thành việc xâm chiếm toàn cầu.

Để chặn ruồi med lây lan, chính quyền bang California đã dùng hai biện pháp. Một là phun thuốc diệt trừ và hai là kiểm dịch. Đó chưa phải là giải pháp tốt nhất, nhưng vì không còn cách nào khác hay hơn. Chúng tôi nhận được một phản ánh từ một người bạn sống trong vùng phun thuốc. Cô ấy thuật cho chúng tôi: “Thái độ đa số ở đây có vẻ không thích với việc phun thuốc, nhưng mà vẫn phải sống trong đó, thích nghi với cuộc sống đó”. Theo cô, nhiều người đang phàn nàn về các chứng bệnh viêm họng, ho và cảm nhưng có xu hướng đổ thừa điều này lên thời tiết, rằng nó đang trở lạnh. Một y tá tại một bệnh viện địa phương nói cô nghĩ rằng bất kỳ lời phàn nàn về sức khoẻ nào đều có thể xuất phát từ việc hít phải thuốc. Điều này ngược lại với thông cáo do Sở Thông tin nêu ra - họ nhấn mạnh rằng chỉ có phản ứng với phân bón hữu cơ mới bị đau đầu và gây buồn nôn.

Theo cuốn Đánh giá về những nguy cơ cho sức khoẻ do việc áp dụng phun thuốc malathion toàn vùng, soạn bởi Sở Y tế California, tháng 12-1980, thì mối nguy hại cực tồi tệ là cứ một trên một triệu đứa trẻ có thể phát triển khối u do tiếp xúc với malathion. Điều này có vẻ đúng, nhưng vấn đề là có quá nhiều nguy cơ ung thư trong xã hội hiện tại của chúng ta - tia X, phẩm mầu hoá học, các chất bảo quản thực phẩm, thức ăn tổng hợp, thức ăn hooc môn, ô nhiễm nước và khí,… đến nỗi trong khi nguy cơ của mỗi thứ có thể là một trên một triệu, khi những thứ này được thêm vào thì xác suất một trên một triệu có thể thành ra một trên hàng trăm hay hàng chục. Đây là lý do theo những số liệu mới đây rằng cứ 4 người thì có một nạn nhân bị ung thư. Ngay cả nếu ta không tính những nguy cơ gây ung thư, thì vẫn có những rủi ro khác cho sức khoẻ gây ra bởi việc phun malathion.

Một tư tưởng tương tự đã được Rachel Carson diễn tả 20 năm trước trong “Mùa xuân yên lặng” (NXB Houghton Mifilen, 1962):

“Vài năm trước, một nhóm các nhà khoa học của Cơ quan Quản lý Dược phẩm đã khám phá ra rằng khi thuốc sâu malathion và một số loại phân lân hữu cơ khác bị áp dụng đồng thời thì một loạt hậu quả độc hại - ước đoán nghiêm trọng gấp 50 lần tính độc của hai thứ đó cộng lại. Nói cách khác, 1/100 của liều gây chết người của mỗi hỗn hợp có thể đủ gây chết khi hai thứ phối hợp lại. Khám phá này dẫn đến việc thử những phối hợp khác. Người ta biết rằng kết hợp thuốc diệt sâu bọ với phân lân hữu cơ có mức nguy hiểm cao, tính độc hại tăng thêm hoặc được tiềm ẩn trong việc phối hợp. Cả hai không nên áp dụng cùng một lúc. Nguy cơ không chỉ đối với người đi phun - tuần này phun loại thuốc trừ sâu này, rồi tuần sau phun một loại phân kia - mà còn đối với người tiêu thụ sản phẩm bị phun. Món nộm xà lách có thể dễ dàng tích một hỗn hợp các loại thuốc trừ sâu - phân lân hữu cơ.

Tính độc hại của một loại lân hữu cơ có thể bị tăng thêm do một tác nhân thứ hai vốn không nhất thiết là một loại thuốc sâu. Chẳng hạn, một trong những tác nhân từ đồ nhựa có thể hoạt động còn mạnh hơn loại thuốc sâu khác khiến malathion nguy hiểm hơn lên. Thêm nữa, nó ngăn cản enzym của gan người, khiến việc đào thải chất thuốc trừ sâu độc hại kém đi”.

Với tôi, có vẻ rằng malathion kém độc so với các loại thuốc trừ sâu khác dù rằng nó không hoàn toàn an toàn. Tuy nhiên, rắc rối chính không phải là tính độc của nó mà là tính hiệu quả. Phun malathion không tận diệt được ruồi med, nó còn tăng sức đề kháng của chúng lên nữa. Do vậy vài tháng sau khi phun, ruồi thường quay lại. Hầu như trước khi ta tận diệt được ruồi med bằng phun thuốc thì đã giết chết con người nếu không tìm được cách tốt hơn.

Cách bảo vệ khác là kiểm dịch, là biện pháp âm hơn phun thuốc trừ sâu, bởi nó cố gắng loại trừ trái cây từ vùng bị nhiễm. Điều này gây ra những vấn đề tài chính và chính trị thay vì những vấn đề sức khoẻ. Trước khi việc phun thuốc vào mùa hè này được bắt đầu, chính phủ Nhật đã ngưng mua trái cây của California từ vùng bị nhiễm vì sợ khả năng bị nhiễm ấu trùng hay trứng ruồi med. Điều này sẽ gây thất thu khoảng gần một tỉ đô la cho California. Vấn đề không dừng ở đây. Các vấn đề chính trị cũng nảy sinh. Một nghị sĩ ở California nói: “Bang California nên tẩy chay đồ Nhật”. Ông ta đã không hiểu nguyên do Nhật ngưng mua trái cây từ California. Hình như ông chẳng muốn hiểu mà thiên về muốn gắng giải quyết vấn đề một cách chính trị. Một giải pháp như vậy sẽ chỉ khiến tình hình tồi tệ thêm.

Tháng Chín, ba cán bộ nông nghiệp Nhật Bản được mời tới vùng Santa Clara, họ nêu một khuyến nghị lên chính phủ Nhật rằng nên cho phép nhập trái cây. Vào ngày 10-10, những lứa cam Sunkist đầu tiên đã lại tới Nhật Bản sau khi việc thương mại trái cây từ California được khai thông.

Các nông dân California vui mừng nghĩ mình đã giải quyết được ít nhất một vấn đề do ruồi med gây ra. Tuy nhiên, những giải pháp phiến diện như là phun thuốc trừ sâu thì luôn gây những vấn đề khác. Hãng thông tấn UPI Nhật Bản tường thuật vào thứ Bảy ngày 10-10:

“Ngày thứ Sáu, các công nhân bến tầu ở Nhật đã từ chối bốc dỡ một tàu hàng chở trái cây California vốn bị xịt thuốc sâu độc hại được tuyên bố gây ung thư ở Mỹ. Chủ tịch Kaneo Hanada của công đoàn thợ thuyền ở Yokohama nói, các công nhân đã dỡ xuống 11 côngtenơ chứa cam và các loại trái khác từ California do tàu Sealand Leberator tải trọng 25 tấn chở tới.

Ông tuyên bố: “Nhưng chúng tôi sẽ không mở các kiện hàng hay chuyển chúng khỏi bãi cho đến khi các quan chức y tế chứng nhận rằng trái cây hay các toa hàng của họ không bị nhiễm khí độc etylen dibromid (EDB)”.

Chuyến hàng này là những trái cây đầu tiên được khử trùng bằng khí EDB từ khi phát hiện ruồi med hại trái cây ở California.

Chính phủ Nhật đã đồng ý với các viên chức nông nghiệp Mỹ vào ngày 8-9 về việc khử trùng bằng EDB đối với các loại cam, chanh, nho, bưởi, bơ được thu hoạch ngoài vùng bị nhiễm ruồi med khi xuất đi Nhật. Nhưng Cục Bảo vệ Môi trường Mỹ khi tiến hành các thí nghiệm lên động vật đã phát hiện rằng EDB có thể gây ung thư và rối loạn gan. Cục này dự định cấm EDB từ 1983 vì lý do đó.

Hanana nói: “Thật không công bằng khi dùng loại thuốc trừ sâu này, vốn đã được phát hiện là nguy hiểm ở Mỹ, phun lên trái cây nhập vào Nhật”.

Một tầu hàng 30.000 tấn, chiếc Queen' Way Bridge, theo kế hoạch sẽ cập cảng Kôbê với 86 tấn cam và 17 tấn chanh”.

Chẳng ai biết vấn đề sẽ được giải quyết thế nào. Tôi hình dung rằng quan chức Nhật Bản đã đàm phán với các viên chức nông nghiệp Mỹ và đã cấp phép cho tầu trái cây California vốn bị xịt EDB, có lẽ sẽ từ chức do không việc thực hiện trách nhiệm bảo vệ dân Nhật trước việc nhập khẩu các trái cây không tốt. Vị quan chức đó đã bị thuyết phục trước tuyên bố của các nông dân và khoa học gia Mỹ rằng trái cây California tuyệt đối an toàn cho nông nghiệp Nhật. Nhưng ông ta đã chẳng nghĩ liệu trái cây California có thực an toàn cho người Nhật không. Do vậy, vấn đề là cái nào quan trọng hơn - sức khoẻ của người dân hay thu nhập của nông dân.

Thống đốc Brown thì đã chọn xếp sức khỏe của dân lên trước, sau đó mới tới lợi ích của nông dân. Còn quan chức Nhật thì đã xếp cái thứ hai lên hàng đầu - bảo vệ các nông dân Nhật (do Mỹ cấm nhập một số các sản phẩm nông nghiệp khác của Nhật). Tuy nhiên, bây giờ họ đang phải đối mặt một vấn đề lớn: công đoàn phản đối và tẩy chay.

Thuốc trừ sâu và kiểm dịch không thể giải quyết vấn đề kép này - tức là liệu sức khoẻ của người dân hay thu nhập của nông dân quan trọng hơn.

Từ quan điểm Thực Dưỡng, tôi gợi ý giải pháp sau:

Thay đổi các phương pháp trồng trọt sao cho ruồi med hay các côn trùng khác không gây hại nghiêm trọng cho tăng trưởng của mùa vụ mà không phun thuốc trừ sâu. Đưa vào nhiều phân bón, nhất là loại hoá học, khiến cây và trái yếu đi và âm thêm (âm thường biểu hiện mọng hơn, ngọt hơn, to hơn; do vậy nông dẫn cũng như người tiêu thụ thích kiểu này). Hậu quả là, trái cây dễ dàng bị ruồi hay các côn trùng gây hại. Đây là biểu hiện của chọn lọc tự nhiên. Tuy nhiên, nếu trái cây trưởng thành mà không dùng phân bón, thuốc trừ sâu, chỉ làm đất và nhổ cỏ như cách canh tác tự nhiên theo phương pháp của Fukuoka, thì cây cối lớn tự nhiên và rất hợp môi trường. Cây trái sẽ rất dương. Điều này có nghĩa chúng sẽ không dễ bị ruồi chích trái tấn công hay xâm chiếm. Ruồi hại trái không thích những trái dương, chúng thích những loại âm vốn rất mọng nước và ngọt.

Theo giáo sư Fukuoka, nếu ta canh tác theo thiên nhiên, ta không cần thuốc trừ sâu. Canh tác theo thiên nhiên là phương pháp lý tưởng cho bất kỳ loại nông nghiệp nào, tuy vậy, nó sẽ không được thực hiện một sớm một chiều. Do vậy ta cần chiến thuật khác.

Năm 1977, chính phủ Mỹ xuất bản cuốn “Những mục tiêu dinh dưỡng ăn kiêng của nước Mỹ”, khuyến cáo giảm tiêu thụ thực phẩm động vật. Tuy vậy, nếu chỉ giảm thực phẩm động vật thì có thể gây mất quân bình trong chế độ ăn.

Thực phẩm động vật là những thức tạo axit mạnh và chứa nhiều đạm, mỡ và natri. Ngược với thực phẩm động vật, trái cây là những thức tạo kiềm mạnh và chứa nhiều đường, vitamin và kali. Do vậy, trong chế độ ăn, thực phẩm động vật cân bằng tốt với trái cây là đồ tráng miệng. Tuy nhiên, nếu việc tiêu thụ thực phẩm động vật bị giảm như được khuyến cáo thì việc tiêu thụ trái cây cũng phải giảm. Nếu không ăn thực phẩm động vật và lạm dụng trái cây sẽ dẫn đến tình trạng âm hoá gây ra bởi quá nhiều vitamin và đường trái cây (triệu chứng âm là người lạnh, mệt mỏi, béo phệ, các chứng sưng viêm đủ kiểu, mất kinh, thiếu hồng cầu, lãnh cảm...).

Ta hãy khuyến khích nông dân thay đổi từ canh tác trái cây sang cốc loại. Điều này khiến cốc loại giảm giá thì người ta sẽ ăn nhiều cốc loại trong chế độ ăn, vốn sẽ cải thiện sức khoẻ của họ. Nếu giá cốc loại giảm, nông dân trồng cốc loại phải đối mặt trước việc thu nhập thấp. Để bù lại trở ngại này, ta có thể đánh thuế lên sản xuất trái cây rồi chi lại cho người trồng cốc loại. Thuế cao sẽ tăng giá trái cây và điều này sẽ cản người ta khỏi lạm dụng trái cây. Cũng vậy, để thành công trong việc giảm canh tác trái cây, chính phủ Mỹ phải giáo dục công chúng rằng việc tiêu thụ trái cây có thể giảm xuống đến 1 kg một tuần mỗi người.

Nếu người ta ăn ít trái cây đi và tăng thêm cốc loại thì nông dân sẽ giảm trồng trái cây và tăng cốc loại, thế thì sẽ không cần phun thuốc diệt ruồi med. Đây là giải pháp thực sự cho hội chứng ruồi med.