Kính vạn hoa - Phổ chiếu Tùy chọn

[Just Mini]

KÍNH VẠN HOA

Phổ chiếu

Herman Aihara

Lời giới thiệu

Vào đầu thập niên 90, toàn thể dân Mỹ sống trong tinh thần căng thẳng vì sợ chiến tranh hạt nhân, ung thư, AIDS.

Giữa lúc ấy, bác sĩ Anthony Sattilaro, giám đốc bệnh viện lớn nhất ở Philadelphia, trình bày trên màn ảnh truyền hình, trước nhiều ký giả đại diện cho nhiều tờ báo nổi tiếng, về thành quả tự trị lành ung thư đã di căn của mình ở tinh hoàn, bẹ sườn, xương sống và bàng quang bằng phương pháp Thực Dưỡng (Macrobiotics).

Mọi người thở phào nhẹ nhõm, như vớ được chiếc bè lúc sắp chết đuối. Hàng triệu người đổ xô đến thăm các trung tâm Vega (trung tâm Thực Dưỡng) rải rác trên toàn nước Mỹ để mong thuốc thần đem lại cho sức khoẻ hoàn hảo.

Cuốn Kính vạn hoa còn gọi là Phổ chiếu (Kaleidoscope) của Herman Aihara - người kế tục xuất sắc của Ohsawa - kịp thời tu bổ những sai sót của những môn sinh đã và đang thực nghiệm phương pháp Thực Dưỡng, giúp ổn định tâm tư một số người sắp nhập môn và đang tôn thờ Thực Dưỡng như tiên dược vạn năng.

Chỉ cần lắc nhẹ ống kính vạn hoa thì tức khắc mọi hình sắc bên trong đều đổi thay. Cũng thế, cuộc sống con người đổi thay theo luật tuần hoàn của vũ trụ, mặt trời, mặt trăng, sáng, chiều, xuân, hạ, thu, đông... trôi dạt theo từng làn sóng tư tưởng, và nhất là sức khoẻ của con người cũng thay đổi theo sự biến đổi đó, mà nguồn gốc là phẩm chất của các món ăn, thức uống.

Tác giả Herman Aihara đã tiếp bước tiên sinh Ohsawa đi du thuyết khắp nơi trên thế giới và cùng với Michio Kushi (hiện đang ở Massachusettes) tiếp tục phong trào Thực Dưỡng ở Mỹ và ở các nơi khác. Trong lúc đi thuyết giảng, ông trả lời rất nhiều câu hỏi của người nghe và các môn sinh. Từ kinh nghiệm của bản thân và từ những buổi tham vấn ấy, tác giả viết ra cuốn sách này.

Những ai muốn hiểu rõ bản chất phương pháp Thực Dưỡng, của Ohsawa, muốn học âm dương theo cách tiếp cận phương Tây, muốn thấu hiểu AIDS, ung thư theo nhãn quan y lý phương Đông, muốn khỏi mất thì giờ, tiền bạc vì bệnh tật..., xin mời đọc Kính vạn hoa (Phổ chiếu). Cuốn sách còn giúp bạn đọc hiểu nguồn gốc con người, hiểu thấu nguyên lý Thiền, để sống hợp với Đạo, với cõi đời vô tận, để sống vui với gia đình, bạn bè và với mọi người trên quả đất này bằng tấm lòng từ bi bác ái, bằng tấm lòng bao dung, đại đồng.

Cuốn sách bao gồm 63 bài ghi chép, bài giảng, tùy bút... độc lập, được viết trải dài theo địa lý (từ châu âu đến châu Mỹ) và theo thời gian từ tháng 1-1979 đến cuối năm 1985. Bạn đọc có thể đọc riêng từng bài như một câu chuyện độc lập. Cũng do vậy, bạn đọc sẽ thấy nhiều ý tưởng, sự kiện được trình bày lặp đi lặp lại trong nhiều bài. Tư tưởng chủ đạo của Thực Dưỡng - như tác giả trình bày trong sách đã ngày càng được minh chứng là đúng đắn và được các môn đệ phái Thực Dưỡng phát triển. Do vậy, để góp phần giúp bạn đọc tìm hiểu quá trình tư tưởng cũng như các giai đoạn phát triển của phong trào Thực Dưỡng, chúng tôi dịch gần như nguyên văn bản "Kaleidoscope" của tác giả Herman Aihara (George Ohsawa Macrobiotic Foundation, Oroville, California, 1986).

[Thelast]

62. trí phán Đoán Siêu Xuất

Mùa hè năm 1985

Sống tức là hành động. Hành động là kết quả của sự suy tư hay quán xét. Suy nghĩ hợp lý và chín chắn giúp ta hành động tốt lành, để rồi ta được sức khoẻ và hạnh phúc.

Vậy ta phải hoàn thiện óc tư duy hay trí quán xét. Theo Ohsawa, để đạt tới hạnh phúc vĩnh cửu ta phải vươn tới trí phán đoán siêu đẳng. Đã nhiều năm qua, tôi (H. Aihara) đã nỗ lực tìm giải đáp cho vấn đề làm sao đi tới trí phán đoán siêu đẳng. Sau đây là vài lời mộc mạc, với ước mong làm sáng tỏ được vấn đề khó khăn ấy.

Khi sinh ra, hầu như con người không ý thức được hành động của mình, chỉ trừ một số hành động do tiềm thức duyên khởi như trẻ thơ bú sữa mẹ và khóc la khi đói. Đây là giai đoạn của óc phán đoán máy móc, mù quáng hay trực giác của tâm thức. Trí phán đoán này ứng hiện không phải nhờ toàn bộ óc, mà do phần dưới của óc: thể chai, vùng dưới đồi, tuyến yên, trung khu thần kinh...

Sau khi chào đời được 40 ngày, đứa trẻ nghe được và thấy được, giác quan bắt đầu nhận biết trần cảnh. ít lâu sau trẻ sơ sinh biết mùi vị thức ăn và các thứ khác, đồng thời có thể phân biệt hình dáng, màu sắc, âm thanh... Phần đỉnh của óc là nơi phát khởi tâm thức ấy.

Ra đời được hai tháng, trẻ sơ sinh tỏ ra có ý muốn và cảm xúc. (So với các trẻ khác, các trẻ em sống trong môi trường Thực Dưỡng tỏ ra trầm lặng hơn, ít năng động hơn, do đó dễ chăm sóc hơn). Đây là thời điểm của trí phán đoán bằng cảm xúc do phần sau của bộ óc phát triển.

Khi 3 giai đoạn của trí phán đoán (máy móc, bằng ngũ quan và cảm xúc) đã hoàn tất thì giai đoạn thứ 4, tức nhận xét bằng trí tuệ khởi xuất: nhận biết, so sánh, phân biệt các sự vật nhờ thùy não. Trí năng này phát xuất khi trẻ lên 4 tuổi, nên chúng có ý niệm về những con số. Thoạt đầu chúng hiểu được số 1, khi cho nhiều món đồ, chúng chỉ lấy một cái. Sau đó chúng nhận ra số 2, rồi số lớn hơn... Khoảng 6 tuổi, chúng có mức độ trí năng này.

Trí năng phát triển rất nhanh ở độ tuổi này. Trẻ con thường hỏi nhiều câu mà bố mẹ thường cho là vô nghĩa, phi lý, khó trả lời như tại sao trời xanh, lá cây màu lục? Tại sao ngả đường này hay ngọn đồi kia lại không bằng phẳng? Tại sao núi cao, nước biển mặn, ai làm nên sóng biển...? Các bà mẹ bận rộn công việc thường bảo chúng im miệng và do đó làm ngưng trệ trí thông minh của con mình.

Charles Kettering, lúc còn nhỏ, một ngày kia hỏi mẹ: “Tại sao lá cây xanh hở mẹ?” Bà mẹ đáp: “Con ơi, mẹ không biết, con hãy tự tìm hiểu xem nhé!” Thay vì làm thối chí trẻ, mẹ của Charles lại khuyến khích cậu vận dụng đầu óc suy luận, cho nên cậu tiếp tục tìm hiểu nguyên do vì sao cây cối lại có màu lục. Sau này hội khoa học C. F. Kettering được thành lập và tìm ra được chất diệp lục tố (chlorophyl) là căn nguyên của màu xanh thảo mộc.

Một tâm thức quan trọng khai triển vào lúc trẻ lên 6, đó là trí phán đoán liên quan đến xã hội và kinh tế, trẻ muốn thích ứng với mọi người xung quanh.

Ngày đầu tiên nhập học vào cấp 1, vợ tôi cho con gái tôi bánh sandwich làm bằng mì lứt trát bơ đậu phộng để ăn trưa. Khi tan học bánh còn nguyên vì bạn học bảo nó rằng bánh ấy lạ đời và không ngon. Nó đã thích nghi với cuộc sống của kẻ khác. Vào thủa tôi còn đi học, tôi ở khu phố nghèo nàn của Tokyo. Cha đỡ đầu của tôi là nhà doanh thương giàu có, nên mẹ tôi mua cho tôi chiếc áo choàng mùa đông, nhưng vì không ai trong lớp mặc loại áo đó nên tôi cũng chẳng sờ tới. Tôi lo ngại sự cách biệt. óc suy luận liên quan đến xã hội là thế.

Phần trí lực liên hệ với kinh tế, phát triển chậm trễ hơn và tùy thuộc vào mức sống. Nếu lớn lên trong gia đình nghèo thì nó phát triển sớm hơn. Trí phán đoán về xã hội - kinh tế được xếp vào giai tầng 5.

Khi trí lực này đã hoàn chỉnh, con người vươn tới giai tầng 6, thuộc lý tưởng hay tôn giáo. Đây là lúc tâm thức khởi phân biệt thiện và ác. Một số tôn giáo kể cả Thiên chúa giáo được hình thành từ quan điểm tội lỗi của con người và được cấy bởi tình thương hay lòng bác ái của đấng cứu thế. Vài tôn giáo có quan niệm khác hẳn như môn phái Thiền (Zen) hay Thần đạo (Shinto) ở Nhật Bản chủ trương rằng bản tính người là thiện, hay mạnh dạn cho rằng mỗi người là một vị khách.

Sáu giai tầng nhận thức trên đây đều câu chấp nhị nguyên luận hay óc suy luận tương đối, do đó không đạt tới được chân lý hoàn hảo, hạnh phúc vĩnh cửu hay năng lực nhận thức tuyệt đối. Cho nên xung đột luôn bùng lên. Nó không phải tuyệt đối mà chỉ là tương đối. Con người đang đi tìm hạnh phúc vĩnh cửu và công bằng tuyệt đối trong thế giới của sự phán đoán tương đối. Vì lẽ này, họ không thể tìm được! Luôn luôn có tranh đấu quyết liệt, thậm chí ngay giữa các giáo phái. Các lý thuyết luôn bị thay thế bởi lý thuyết mới và nhiều cuộc hôn nhân tan vỡ sớm, quá thường xuyên.

Con người phải vươn tới trí phán đoán siêu đẳng, thuộc giai tầng thứ 7, nó là tuyệt đối, bao la, trùm khắp vạn vật, nhằm biến cải mọi mâu thuẫn thành nhân tố bổ sung, hòa hợp.

Trí phán đoán siêu việt cũng là vô cùng, nhất thể hay thượng đế. Nhờ diệu dụng của trí phán đoán đó, ta có thể mở lòng đón nhận vạn vật và biến mâu thuẫn thành nhân tố bổ sung, để có hạnh phúc vĩnh viễn, vì ở 6 giai tầng kia, tư duy của ta gây nên sự đối nghịch, lỗi lầm và xung đột. Người ta thường bảo rằng họ nâng cao óc suy luận, khi tiến từ giai tầng thấp đến giai tầng cao hơn, như từ tầng 2 đến tầng 4 chẳng hạn. Dù sao, sự phát triển này của óc phán đoán chỉ tương đối và ít quan trọng. Tiến tới trí phán đoán siêu đẳng mới đúng là thang bậc chân chính.

Để nâng cao trí phán đoán hay óc nhận thức, bạn cần có sơ đồ của óc phán đoán. Bản vẽ hình xoắn ốc là sơ đồ đặc trưng cho vũ trụ vô biên mà cũng là sơ đồ của trí phán đoán tuyệt đối (hay tính hằng giác), nó cũng bao gồm cả nhị nguyên và tư duy tương đối.

Tầng 7: Trí phán đoán siêu xuất
Tầng 6: Trí phán đoán tôn giáo
Tầng 5: Trí phán đoán xã hội, kinh tế
Tầng 4: Trí thức, trí thông minh
Tầng 3: Trí phán đoán thuộc cảm xúc
Tầng 2: Trí phán đoán thuộc giác quan
Tầng 1: Trí phán đoán máy móc

Nhìn hình vẽ, ta thấy các loại trí phán đoán thấp hơn nằm phía trong trí phán đoán cao hơn. Các giai tầng thấp hơn thì dương hơn - hay giai tầng cao hơn thì âm hơn. Do đó nâng cao tầm nhận thức có nghĩa là âm hóa óc phán đoán (hay nhận thức) mà không âm hóa cơ thể quá mức.

Làm thế nào mà ta có thể âm hóa óc quán xét?

Đầu tiên, phải từ bỏ điều ta thích: tách rời khỏi giác quan hay cảm xúc. Vừa tách khỏi suy nghĩ như muốn ăn kem, muốn mua chiếc ô-tô đẹp, muốn cưới người đàn bà đẹp (bằng bất cứ giá nào)..., chúng ta sẽ ở trong trí phán đoán siêu xuất.

Có lẽ bạn đã theo các nguyên tắc Thực Dưỡng như khước từ vài ý tưởng do giác quan khơi dậy: thèm ăn thịt, đường, nhiều trái cây... Sự khước từ lạc thú giác quan là một biểu thị của trí siêu đẳng. Khi trí tuệ được hiển lộ thì tâm được an tịnh, các tiến trình trao đổi chất trong cơ thể và việc điều tiết kích thích tố được êm xuôi. Tinh thần bình an cùng với cách ăn theo phương pháp Thực Dưỡng cải thiện sức khoẻ của bạn. Sức khoẻ không thể hoàn thiện được bằng thức ăn đơn thuần.

Một thời gian sau, bạn dừng lại việc từ bỏ điều bạn thích. Thậm chí, bạn không đoái hoài đến các bữa ăn ngon lành của phương pháp Thực Dưỡng, tức là bạn phải rơi trở xuống tầng thấp kém của trí phán đoán lệ thuộc giác quan. Trí phán đoán do ngũ dục (năm giác quan) điều khiển dễ đưa tới nhiều rắc rối, ngờ vực, oán trách. Đó là loạn tưởng làm dấy động nội tâm, khuấy phá sự trao đổi chất (metabolism), làm rối loạn sự điều tiết kích thích tố (hormon secretion) và sức khoẻ phải bị liên luỵ. Sự kiện này lý giải tại sao nhiều môn sinh Thực Dưỡng lúc đầu sức khoẻ cải thiện nhanh chóng rồi về sau bị thối chuyển.

Còn một cách nữa để hòa nhập trí siêu đẳng: ban phát hay bố thí. Hãy cho cái gì bạn mê thích nhất để giúp kẻ khác. Giúp đời biểu hiện tình thương và tình thương là diệu dụng của trí siêu xuất thế gian. Lòng thương người hay trí siêu đẳng khiến ta dễ khước từ các khoái cảm phàm tục. Ví dụ, người Nhật thường nhịn các món ngon miệng như cá chẳng hạn để dỗ dành người thân yêu, quả thật là khó mà cho đi món ta đang khoái khẩu, nhưng hành vi từ thiện này dễ thực hiện khi tấm lòng tràn đầy tình thương yêu, với trí phán đoán ở tầng mức cao, với nhận thức siêu xuất.

Theo quan điểm của tôi, hai đức tính - buông xả và bố thí là những phương cách hữu hiệu nhất, giúp trí phán đoán thăng hoa.

Tuy nhiên, dù chúng ta có thành công tới mức nào trên con đường tiến tới trí siêu xuất, chúng ta sẽ không ở đó lâu được, có thể chỉ một giây hay may mắn lắm là khoảng một ngày. Nhưng thậm chí nếu chúng ta có trí phán đoán siêu xuất trong thời gian ngắn, nó sẽ có năng lực khủng khiếp cho sự tráng kiện và hạnh phúc, vì khi ấy ta là vô cùng, là thế giới của thượng đế với lòng bác ái bao la. Cứ kiên tâm, chúng ta sẽ bước lên những nấc thang của phán đoán và có thể ở tại trí phán đoán siêu xuất lâu hơn.