Mang thai theo Thực dưỡng Tùy chọn

[Diệu Minh]

Trên thế giới đã có những cháu bé Thực dưỡng kỳ diệu, đó là điều làm cho chúng tôi thấy hứng khởi khi dịch quyển sách này...
Thai giáo là một trong những điểm mạnh của Thực dưỡng...

Mời các bạn cùng tham khảo; ông Nguyễn Trung - một người đàn anh Thực dưỡng ở Hà Nội đã dịch quyển này lại lần nữa cho dễ hiểu và dễ áp dụng:

Mang thai theo Thực dưỡng
LỜI TÁC GIẢ
Người ta từng xuất bản vô vàn cuốn sách, cả bìa cứng lẫn bìa mềm, nói về sự mang thai, sinh đẻ và nuôi con. Có phần nào trùng lặp với những sách nói trên, cuốn chỉ dẫn tổng quát này tập trung vào những vấn đề phổ biến nhất trong quá trình thai nghén, lao động, và chăm sóc sức khỏe sinh sản cho các bà mẹ, trẻ em và gia đình Thực dưỡng. Những lời khuyến nghị đều dựa trên thực tiễn Thực dưỡng, một số từ truyền thống của Nhật Bản, nhưng hầu hết là từ những điều thu thập được theo kinh nghiệm của những người sống theo Thực dưỡng ở khắp mọi nơi trên đất Mỹ, những người có liên lạc với Quỹ GOMF (Quỹ Thực dưỡng Ohsawa), và những người hạnh phúc được chia sẻ kinh nghiệm của mình với nhiều người khác, với hy vọng điều đó sẽ giúp đỡ cho họ, giống như mình, đang phấn đấu để sáng tạo nên một gia đình và xã hội hạnh phúc hơn và mạnh khoẻ hơn.
Trong từng phần của cuốn Chỉ dẫn căn bản này có danh sách những cuốn sách nên đọc về Thực dưỡng cùng nhiều xuất bản phẩm khác, được lựa chọn để giúp bạn có thể tiếp tục tìm hiểu một cách sâu sắc về Thực dưỡng, quá trình thai nghén, sinh con và chăm sóc trẻ nhỏ.
Xin bày tỏ lòng biết ơn tới tiên sinh George và phu nhân Lima Ohsawa, Herman và Cornellia Aihara, Michio và Aveline Kushi, Noburo Muramoto, Michel và Claude Abehsera, những người đã cống hiến đời mình để mang lại cho chúng ta kiến thức, sự hiểu biết về triết lý và cách thức thực hành Thực dưỡng. Thêm nữa, muôn vàn lời cảm ơn tới những người bạn Thực dưỡng đã ban cho tôi cái vinh hạnh được chia sẻ những điều kỳ diệu trong kinh nghiệm sinh nở của họ cho chúng ta.
Alice Feinberg

LỜI GIỚI THIỆU
Làm thế nào chúng ta có thể có được và duy trì một sức khỏe tốt? Các nhà thông thái cổ xưa từng dạy rằng câu trả lời nằm trong chính bữa ăn hàng ngày của chúng ta. Họ dạy ta ăn những gì và ăn như thế nào. Thực dưỡng đã đến với chúng ta từ sự thông thái của người xưa như vậy. Ăn uống dưỡng sinh (Thực dưỡng) bao hàm cả sự áp dụng nguyên lý cơ bản của y học Cực đông, được hiểu là Nguyên lý Vô song về sự cân bằng âm dương, dựa trên “Lòng tri ân khiêm nhường và biết đánh giá đúng những gì làm nên thức ăn…”.
Trước khi y học nhận lãnh trách nhiệm chăm sóc và theo dõi người phụ nữ mang thai, theo truyền thống thì vấn đề thai nghén và chăm sóc con trẻ là công việc của những bà mẹ và dành cho những bà mẹ, được truyền đời từ thế hệ này sang thế hệ khác. Người phụ nữ bắt đầu học nghệ thuật nấu ăn và cách thức chăm sóc gia đình suốt ngày suốt đêm, cũng như việc mang thai và chăm sóc con cái, từ thời gian còn bé, khi vẫn còn ở nhà, thông qua việc quan sát và giúp đỡ săn sóc những thành viên khác trong gia đình của mình.
Gia đình ngày nay không còn là nền tảng cơ bản của xã hội chúng ta nữa. Nhiều chức năng của gia đình đã chuyển sang cho y tế, giáo dục, nhà thờ, nhà chùa và nhiều tổ chức khác đảm nhiệm. Một xã hội cũng như gia đình, có lành mạnh hay không là từ những gì mà nó phát triển. Xã hội chúng ta phản ánh những căn bệnh tồn tại trong lòng những đơn vị gia đình. Kết quả là hàng trăm hàng ngàn người đã quay về với triết lý và thực hành cách sống Thực dưỡng nhằm giúp họ phục hồi sức khoẻ thể chất và tinh thần. Hậu quả nghiêm trọng của lối sống và ăn uống bừa bãi có thể thấy rõ hàng ngày trong xã hội chúng ta - hàng ngàn trẻ em sinh ra hàng năm với nhiều khuyết tật bẩm sinh, hàng ngàn ca sẩy thai xảy ra hàng năm, nạn phá thai trở thành thực tiễn phổ biến hàng ngày, bệnh hoa liễu tiếp tục trở thành vấn đề nghiêm trọng, những phụ nữ buổi sáng thức dậy trong tình trạng mệt mỏi cùng những rối loạn khác khi mang thai; đó là kết quả của tình trạng thiếu trật tự trong ăn uống và trong sinh hoạt. Thực dưỡng dạy chúng ta lập lại trật tự trong ăn uống và sinh hoạt – đó là cách lập lại sức khoẻ cho cuộc sống của chúng ta. Không có sức khoẻ, chúng ta sẽ không bao giờ khám phá ra sự hài hoà và cân bằng trong cuộc sống vốn đem lại cho chúng ta hạnh phúc thực sự.
Thực dưỡng không chỉ đơn thuần là một quan điểm khác về dinh dưỡng, hoặc một ý kiến khác trong một lĩnh vực vượt lên trên những học thuyết về calo, vitamin, chất khoáng và kinh tế. Trọng tâm của nó là lòng biết ơn khiêm nhường và đánh giá đúng mức đối với những gì tạo ra thực phẩm - mặt trời, đất, không khí, nước, năng lượng, sự vận hành của vũ trụ cùng mọi cố gắng mà tất thảy nhân quần hay xã hội đã dốc sức đổ ra. Đó là sự biết ơn khiêm nhường và sự hiểu rõ giá trị của những ai cùng dự phần ăn những thức ăn theo cách thức vốn là sản phẩm của trật tự vũ trụ. Đó chính là trí tuệ và nền tảng xử thế được gọi là Thực dưỡng.
Cảm thấy lòng tri ân này và có sự hiểu biết về bản chất và nguồn gốc sự sống trong thời gian mang thai thường được người phương Đông coi là có tầm quan trọng rất căn bản. Điều này được những bậc thánh hiền Trung Hoa và Nhật Bản biết đến từ lâu và gọi là Thai giáo (Taikyo) hoặc Giáo dục cho việc mang thai. Thế giới hiện đại đã quên mất sự giáo dục này bởi vì mọi người lớn lên chỉ quan tâm nhiều tới sự hưởng thụ, sự khoái lạc hay lượng calo. Họ nhìn cuộc sống chủ yếu theo khía cạnh vật chất; họ quên đi lòng tri ân và yếu tố tâm linh. Đó là điều giải thích vì sao thế hệ hiện đại không sản sinh ra lớp con cháu trong tình trạng thế chất và tinh thần cân bằng ổn định.
Trích trong “Kim chỉ nam cho cuộc sống”
George Ohsawa

NHỮNG SÁCH NÊN ĐỌC KHI MANG THAI
Một đứa trẻ sinh ra, Tấn kịch của cuộc đời trước khi sinh. Lennart Nilsson , Dell publishing Company, New York.
Tiểu sử của đứa trẻ chưa sinh ra, Margaret Shea Gilbert. Noble Offset Printing, Inc., New York.
Chuyển hóa sinh học, Louis Kervan. Swan House Publishing Co., New York.
Cảm nhận chung về sinh con, Lester D. Hazell. Tower Publications, Inc., New York.
Thành phần cấu tạo và sự thật về thực phẩm, Ford Heritage. Ford Heritage Publisher, Woodstock, New Jersey.
Kim chỉ nam cuộc sống, George Ohsawa. Ohsawa Foundation, Los Angeles.
Lời mời đến sức khỏe và hạnh phúc, George Ohsawa và Herman Aihara. George Ohsawa Macrobiotic Foundation. Oroville, California.
Cuộc sống trước khi sinh. Ashley Montagu. Signet Books, New York.
Chăm sóc trẻ theo Thực dưỡng, Cornellia Aihara, George Ohsawa Macrobiotic Foundation, San Francisco.
Sức khỏe tự nhiên và mang thai, J.I. Rodale. Pyramid Books, New York.
Trải nghiệm của việc sinh con. Sheila Kitzenger. Pelican Books, New York/ Penguin Books, Enland.
Đứa trẻ mới ra đời, Erna Wright. Hart Publishing Co., New York.
Thiền Thực dưỡng (Phương pháp dưỡng sinh và đạo thiền, George Ohsawa. Ohsawa Foundation, Los Angeles.

CHUẨN BỊ CHO VIỆC MANG THAI
Từ trước đến nay mọi người đều biết thụ thai một đứa con là đặc ân to lớn nhất. Việc chuẩn bị để cho ra đời một đứa trẻ khoẻ mạnh và hạnh phúc bắt đầu từ rất lâu trước khi mang thai. Sức khoẻ của chúng ta, được hình thành từ trong tử cung, (và cả trước đó rất lâu nữa) cũng như lúc đang còn thơ ấu, tuổi niên thiếu và trưởng thành, là nền tảng sức khoẻ của đứa con chúng ta.
Có lẽ phép mầu vĩ đại nhất của cuộc sống là việc đứa bé lớn lên trong tử cung và lặp lại toàn bộ quá trình tiến hoá. Trong khi mang thai, bào thai người lớn lên mau chóng từ một tế bào đầu tiên. Theo thời gian tế bào tiến dần đến tử cung và gắn chặt vào đây, từ tế bào đơn lẻ phân chia, nhân lên và phát triển nhanh chóng thành quả cầu tế bào, trong đó nó bắt đầu phân lớp, giống như tác phẩm nghệ thuật của người nghệ sĩ trong đó hình cầu đầu tiên phác hoạ nên những gì sẽ trở thành cơ thể con người.
Giai đoạn đầu tiên của đời sống trong tử cung kéo dài khoảng trong vòng 3 tháng đầu mang thai của người mẹ và là khoảng thời gian đứa bé dễ bị tổn thương nhất, bởi vì có nhiều quá trình phát triển và tăng trưởng cực kỳ phức tạp diễn ra trong tử cung. Đây là thời kỳ mà người mẹ bị đau ốm hay uống thuốc sẽ có thể ảnh hưởng rất mạnh đến sự phát triển của đứa con.
Trong quyển “Kim chỉ nam cho cuộc sống”, George Ohsawa viết:
“Thể chất cơ bản của đứa trẻ được hình thành trong vòng 6 năm đầu tiên. Đây là thời gian cốt yếu của con người, nhưng thời kỳ bào thai trong bụng mẹ còn quan trọng hơn gấp ngàn lần. Trong quãng thời gian 290 ngày trong bụng mẹ, từ một tế bào sơ khởi đầu tiên đã nhân lên gấp 3 triệu lần (trái ngược với trọng lượng của chúng ta chỉ tăng 20 lần từ khi sinh ra cho đến tuổi 20). Toàn bộ sự biến đổi tiến hóa sinh học được lập lại trong suốt giai đoạn đó… Có thể thấy rõ sức khoẻ và hạnh phúc của đứa trẻ tùy thuộc vào giai đoạn giao thời quan trọng nhất có tính sống còn này”.
Đông y gọi sức khoẻ này là tiên thiên, nhờ hầu hết vào bà mẹ trong thời kỳ thai nghén, còn sức khoẻ sau này là hậu thiên nhờ hầu hết vào thức ăn thức uống và lối sống.

[Diệu Minh]

GỢI Ý NHỮNG SÁCH NÊN ĐỌC VỀ
CHĂM SÓC TRẺ SƠ SINH
Cảm nhận chung khi sinh con, Lester D. Hazell. Tower Publications, Inc., New York.
Kim chỉ nam cuộc sống, George Ohsawa, Ohsawa Foundation, Los Angeles, California.
Chăm sóc trẻ theo Thực dưỡng, Cornellia Aihara. George Ohsawa Macrobiotic Foundation, Oroville, California.
Sữa – Huyền thoại của văn minh, Herman Aihara. George Ohsawa Macrobiotic Foundation, Oroville, California.
Cho con của bạn bú sữa, Karen Pryor. Harper & Row Publishers, New York.
Hãy nuôi con của bạn bằng sữa mẹ, Alice Gerard. New American Library, New York.
Mang thai, sinh con và chăm sóc trẻ mới đẻ - Sổ tay cho bà đỡ vùng nông thôn, Leo Eloesser. Edith Galt và Isabel Hemingway biên tập. Instituto Indigenisto Interamericano, Mexico.
Trải nghiệm của việc sinh con, Sheila Kitzenger. Pelican Books, New York / Penguin Books, Anh quốc.
Nghệ thuật phụ nữ của việc nuôi con bằng sữa mẹ, La Leche League, Inc., Franklin Park, Illinois.
Thiền Thực dưỡng=PP Dưỡng sinh và đạo Thiền, George Ohsawa. Ohsawa Foundation, Los Angeles, (Việt Nam đã dịch và in rồi đấy ạ).

NHỮNG THAY ĐỔI Ở TRẺ SƠ SINH KHI MỚI RA ĐỜI
Trong khi chuyển dạ và trong thời gian sinh nở, con bạn là đối tượng chịu hàng loạt trải nghiệm mới khác xa so với môi trường trong những tháng trước đây. Trong tử cung bé được bao bọc trong thế giới ấm áp mềm mại của cơ thể mẹ, lấy nguồn dinh dưỡng từ mẹ và tất cả mọi nhu cầu của bé đều được thỏa mãn. Sự điều chỉnh mà bé phải thực hiện trong quá trình chuyển dạ và khi ra đời thật là mệt mỏi, gây hoang mang và vô cùng sâu sắc. Đột nhiên mọi cơ quan trong cơ thể bé bị thúc đẩy đảm nhận toàn bộ công việc của chúng, và phải mất nhiều tháng nữa thì những cơ quan ấy mới hoàn toàn thuần thục.

BIỂU HIỆN CỦA TRẺ KHI RA ĐỜI
Đứa trẻ khoẻ mạnh khi mới sinh có nước da đỏ hỏn và làn da hơi nhăn nheo do môi trường ẩm ướt mà bé từng sống trong dạ con. Đầu bé chiếm tỷ lệ lớn so với các bộ phận khác của cơ thể. Bé được bao bọc trong dịch nước ối lỏng nhờn nhờn xung quanh bé trong suốt 9 tháng 10 ngày trước đó. Có một lớp lông mọc xuôi mềm mại bao quanh hầu hết cơ thể, gọi là lông tơ. Mắt bé nhắm tít hầu hết thời gian – khi mở mắt ra rồi, thì mắt lại hấp háy hầu như liên tục trước ánh sáng xung quanh bé.
Khi ra đời, nhịp hô hấp của bé thường rất nhanh, khoảng 40-60 lần/phút, và sau đó giảm dần xuống 30-40 lần/phút. Đây là nhịp thở bình thường của trẻ, trừ trẻ khóc hay trong người khó chịu. Khi nó lớn lên chút nữa, nhịp thở này giảm xuống.
Tay và các ngón chân có thể trông hơi xanh sau khi sinh và sau một thời gian thì màu xanh chuyển sáng dần. Đây là hiện tượng bình thường vì lưu lượng máu tuần hoàn giảm xuống trong những mao mạch ở vùng tứ chi. Màu xanh sẽ biến mất khi mà hệ thống tuần hoàn bắt đầu hoạt động hiệu quả hơn.
Mạch đập của trẻ sẽ rất nhanh và thường gấp 2 lần mạch đập của người mẹ. Trong một thời gian ngắn mạch đập có thể giảm xuống khoảng 100-120 nhịp/phút, mạch chỉ tăng lên khi trẻ khóc hoặc thấy khó chịu.
Bé sẽ co duỗi chân tay và bắt đầu tích cực cựa quậy và vận động.
Bé khóc rất mãnh liệt vào phút chào đời và sẽ khóc to hơn khi bị đánh thức hoặc cảm thấy khó chịu.
Các cuốn sách “Sinh con khẩn cấp” và “Mang thai, sinh con và trẻ sơ sinh” có giải thích và trình bày tranh minh họa cách thức thắt dây rốn và cách lấy dịch nhầy và chất lỏng tích tụ trong miệng, mũi và họng trẻ sơ sinh trong khi chuyển dạ và khi sinh ra, một cách nhẹ nhàng, an toàn để không gây trở ngại cho hô hấp của trẻ.
Sau khi ra đời, nhiều thứ thay đổi trong cơ thể trẻ. Trước đây, khi còn trong bụng mẹ, các cơ quan của trẻ làm việc không hoàn toàn độc lập. Cơ thể trẻ có một sự điều chỉnh lớn khiến các cơ quan trong cơ thể bắt đầu phải làm việc để từng bước phát triển hoàn thiện, và phải mất hàng tháng thì các cơ quan của trẻ mới hoạt động với đầy đủ chức năng của chúng.
Hầu hết các bé đều không phải ăn uống gì vào khoảng một ngày tuổi. Cơ thể bé được cung cấp đầy đủ các chất dinh dưỡng trước khi ra đời.

CHĂM SÓC TRẺ SƠ SINH
Ban đầu có thể dùng khăn tắm xốp mềm để lau chùi bớt máu và các dịch nhớt bám lên người trẻ, nhưng không nên loại bỏ bã nhờn thai nhi (vernix) vì chất này có tác dụng bảo vệ cho da và cũng để giữ ấm tránh cho trẻ khỏi bị nhiễm lạnh trước khi cơ chế điều hòa thân nhiệt có thời gian làm việc ổn định. Giữ nhiệt độ trong phòng tương đối ổn định, đừng mặc quá nhiều áo hay mặc không đủ áo cho trẻ. Tã lót, áo và/hoặc khăn quấn ngoài phải chuẩn bị đầy đủ cho thời gian một ngày với một tấm chăn mỏng nhẹ. Toàn bộ quần áo mặc cần thiết sẽ khác nhau tùy theo từng mùa trong năm, thời tiết nơi bạn sinh sống và cách sưởi ấm trong nhà bạn.
Trẻ sơ sinh thường hay ứa nước mắt ngay sau khi sinh. Có thể rửa mắt một cách nhẹ nhàng bằng miếng vải mỏng. Trẻ cũng thường hay có dử mắt trong vài tuần đầu, giống như dử hay ghèn ở mắt bạn khi mỗi sáng bạn thức dậy.
Chăm sóc rốn rất quan trọng trong thời kỳ này. Cuống rốn thường khô và rụng trong vòng 4 đến 7 ngày sau khi sinh. Có thể một ít huyết thanh hồng hồng bị rỉ ra từ cái rốn đang lành trong vòng vài tuần, và ta nên để cho nó thoáng khí, giúp rốn mau lành hơn. Ghim cài các tã lót của trẻ một cách cẩn thận, an toàn, tránh để tã lót đè lên chỗ rốn đang lành của trẻ.
Bao quy đầu của “chim” nên mềm và có thể co dãn được để trẻ dễ đi tiểu, và nên thường xuyên lau rửa chỗ này mỗi khi thay tã lót. Có thể tìm thấy nhiều quyển sách dạy bạn cách chăm sóc trẻ sơ sinh, có cả ảnh minh họa rất đẹp hướng dẫn chi tiết cách đỡ trẻ khi tắm, cách lau rửa “chim”, cách rửa tai, mũi, v.v... Bạn nên tìm mua ít nhất là một quyển sách loại này cho tủ sách nhà bạn. Quyển “Chăm sóc trẻ theo Thực dưỡng” do bà Cornellia Aihara viết, bàn luận rất tỉ mỉ về cách chăm sóc trẻ em trong vòng một năm đầu đời.

NHỮNG LỜI KHUYÊN HỮU ÍCH
KHI CHĂM SÓC TRẺ SƠ SINH
Cho bú:
Phần lớn các bà mẹ Thực dưỡng cho con bú đến khi nó mọc răng và tỏ ra sẵn sàng và muốn bỏ bú. Trẻ nhỏ thường có nhiều kiểu cai sữa rất khác nhau. Có đứa bỏ bú rất chậm, có đứa tự bỏ bú trong một ngày nào đó bằng cách bỗng nhiên tỏ ra không muốn bú mẹ nữa. Đôi khi điều này diễn ra trong vòng 7 tháng đầu ở những trẻ tăng cân đều và phát triển tốt. Nếu một đứa trẻ sau 7 tháng vẫn bú thì đó cũng là điều bình thường.
Bạn nên đọc: “Chăm sóc trẻ nhỏ theo Thực dưỡng” của Cornellia Aihara, “Cho con của bạn bú sữa” của Kapel Pryor và sách của NXB La Leche như “Nghệ thuật phụ nữ của việc nuôi con bằng sữa mẹ”, trong đó có những gợi ý thực tiễn cho việc cho con bạn bú sữa mẹ thông qua kinh nghiệm của những bà mẹ khác (X. Phụ lục).
Cân nặng:
Phần lớn trẻ giảm cân trong vài ngày đầu sau khi sinh, và sau đó chúng bắt đầu tăng từ 15 - 30 gam mỗi ngày. Thường trong vòng 6 tuần chúng nặng hơn 1-1,5 kg so với trọng lượng khi mới sinh. Nếu con bạn không tăng cân, nên tìm ra nguyên nhân ngay lập tức. Có thể trạng thái của bạn quá “dương” mặc dầu khẩu phần ăn của bạn có vẻ không dương đối với bạn. Mang thai, sinh con và những trọng trách làm cha mẹ là quá trình dương hóa đối với hầu hết các bậc cha mẹ, và bạn có thể dương hơn là khi bạn mới bắt đầu mang thai.
Phân của con bạn sẽ là lời chỉ dẫn rõ ràng nhất bạn đang ở trạng thái âm hay dương. Phân của trẻ bình thường có màu vàng và mềm nhão trong mấy tuần đầu sau khi sinh. Dần dần nó trở nên rắn hơn và có màu vàng nâu. Nếu nâu sẫm là trạng thái quá dương. Trong khi bạn đang cho con bú, điều đó có nghĩa là bạn phải thay đổi một chút trong khẩu phần ăn của mình. Còn nếu con bạn đã thôi bú, thì như vậy nghĩa là bạn phải thêm một số chất vào trong sữa ngũ cốc, hay một số công thức khác dinh dưỡng, hay chính thứ sữa mà bạn đang dùng để cho con bạn ăn, để làm cho các thực phẩm cân bằng tốt hơn. Có thể thêm amasake = một loại rượu như rượu nếp tự làm để nấu ăn (xem công thức ở Phụ lục) vào sữa đang cho trẻ ăn khi bạn không phải cho con bú. Nếu bạn nuôi con bằng sữa mẹ thì nên tham khảo thêm cuốn “Chăm sóc trẻ theo Thực dưỡng” để có những gợi ý về khẩu phần ăn vào thời gian này. Để tăng phẩm chất sữa mẹ, có một số khuyến nghị thực hành sau đây:
1. Chế thức uống nóng từ amasake và nước rồi uống mỗi ngày một lần, nó sẽ làm cho sữa của bạn âm hơn, tăng nguồn sữa và làm giàu dinh dưỡng cho sữa bạn.
2. Ăn mì ngũ cốc lứt với phổ tai hoặc súp rong biển phổ tai 1-2 lần/ngày.
3. Thường ăn bánh nếp.
4. Ăn đậu đỏ nấu cùng với tempura rau – rau củ tẩm bột chiên.
5. Khi cần thiết, hãy tự mình uống sữa thay vì cho con bạn uống sữa bò để cho trẻ tăng cân.
Để giúp tăng cường nguồn sữa mẹ, bạn uống súp mi-sô và bánh nếp hàng ngày và ăn gạo lứt mới thường xuyên. Dùng Koi-ko-ku rất tốt cho việc tăng nguồn sữa. Công thức chế biến món này có trong Sách dạy nấu ăn Chico San. Khi không đúng mùa hay không kiếm được củ ngưu bàng, bạn có thể dùng cà-rốt thay thế để làm món koi-ko-ku. Có thể dùng thịt bò thay thế khi không mua được cá chép tươi.
Khi bạn cho con bú mẹ, ít cần phải vỗ lưng cho bé hết trớ hơn là khi cho bé bú bình. Tuy nhiên phải tùy theo nhu cầu của trẻ, mỗi trẻ có nhu cầu khác nhau. Chốc chốc phải vỗ nhẹ lưng bé khi cho trẻ bú.
Cho thêm ngũ cốc vào khẩu phần ăn dặm:
Ngũ cốc được đưa dần dần vào cho trẻ đang bú vì các enzym tiêu hóa ngũ cốc thường chưa hoạt động hoàn toàn khi trẻ mới sinh. Việc đưa ngũ cốc vào từ từ sẽ kích thích sản xuất enzym. Hãy nhai kỹ ngũ cốc nấu chín trước khi bón cho con bạn ăn. Các enzym trong miệng bạn sẽ bắt đầu quá trình tiêu hóa và làm cho thức ăn có vị ngọt. Thông thường gạo là thứ ngũ cốc đầu tiên sử dụng cho trẻ ăn dặm. Độ tuổi cho ăn dặm rất khác nhau, tùy theo thể trạng, kích thước và khả năng đáp ứng với thức ăn của trẻ. Ở Nhật Bản, hiếm khi người ta cho trẻ đang bú ăn dặm trước khoảng 100 - 110 ngày (3 - 3,5 tháng tuổi). Bạn không cần phải nhá sữa ngũ cốc cho trẻ. Trong bữa ăn dặm ngũ cốc đầu tiên, hãy bón một thìa vào mỗi buổi sáng và buổi tối (khoảng 10 giờ sáng và 6 giờ tối) trong tuần đầu tiên. Cháo bột yến mạch thường dùng làm loại ngũ cốc ăn dặm thứ hai cho bữa ăn. Những thứ này cần phải được nhai và mớm cho trẻ. Có thể thêm những ngũ cốc và hạt chế biến khác nữa. Điều quan trọng là mỗi loại ngũ cốc và hạt chế biến hãy cho mỗi lúc một ít thôi. Hãy để cho trẻ có thời gian điều chỉnh thích ứng với một thứ thức ăn mới này rồi hãy cho thêm thứ tiếp sau. Kiều mạch rất dương với phần đông trẻ nhỏ, không nên cho trẻ ăn hàng ngày, trừ một số hoàn cảnh bất thường.
Nấu cháo gạo lứt cho trẻ ẵm ngửa:
Vo một cốc gạo lứt. Cho vào 10 cốc nước và ninh áp suất trong vòng 2 - 3 giờ. Lọc qua miếng vải thưa hoặc một rây lọc thông thường (cũng có thể dùng máy xay thức ăn thông thường hay máy của Happy Baby Feeder cũng được). Trộn lẫn với nhau và nhá từng miếng một rồi mớm cho trẻ.
Lưu ý: Nhiều đứa trẻ có thể ăn cháo gạo rang (kayu) làm bằng gạo đỏ lứt, vo gạo rồi rang trong một cái chảo khô, sau đó để nguội và nấu trực tiếp giống như ở trên. Gạo rang trở nên dương hơn.
Lưu ý: Lượng nước để nấu cháo gạo rang có thể nhiều ít khác nhau tuỳ theo độ tuổi, kích thước và thể trạng của trẻ. Bạn có thể gia giảm cho phù hợp nhất với con bạn.
Phần Phụ lục có công thức chế biến sữa “Kokkoh” (sữa thảo mộc) với một bảng ghi các tỉ lệ gợi ý và cách cho ăn tuỳ theo độ tuổi. Tỷ lệ nước pha kokko rất khác nhau tuỳ theo độ tuổi, kích thước và thể tạng của trẻ.
Bổ sung rau củ vào bữa ăn:
Rau củ thường được bổ sung vào thức ăn sau khi đã cho ngũ cốc vào nấu. Rau củ ít khi được cho vào trước khi trẻ đầy 4 tháng tuổi. Rau củ được cho vào nấu lần lượt mỗi thứ một ít và cũng được nhá rồi nhai mớm cho trẻ giống như nhai mớm ngũ cốc. Chỗ rau củ lần đầu tiên bổ sung vào bữa ăn nên được chế biến bằng cách hấp cho đến khi chín mềm, rồi nhá hoặc nghiền nhỏ. Có nhiều đứa trẻ thích ăn rau quả tách riêng với ngũ cốc, nhưng cũng có những trẻ lại thích ăn chung rau và ngũ cốc với nhau.
Bổ sung thêm rong biển vào thức ăn:
Có thể cho thêm rong biển vào bữa ăn của trẻ, sau khi đã bắt đầu cho trẻ ăn ngũ cốc. Đầu tiên, hãy dùng rong biển nori hoặc rong wakame. Rang nori rồi nắm thành miếng nhỏ và trộn với ngũ cốc nấu chín. Còn wakame có thể rửa qua, ngâm và đun sôi trong nước cho đến khi chín mềm. Sau đó cắt thành miếng nhỏ và bổ sung cùng với ngũ cốc nấu chín. Đầu tiên, chỉ cho một lượng rất nhỏ, sau tăng dần. Trẻ thường rất thích ăn rong biển và thích ăn nó dưới dạng nấu thành xúp, cùng với ngũ cốc, và khi trẻ đã biết nhai thì lại thích rong biển chế biến thành món ăn riêng. Không nên cho muối vào bữa ăn của trẻ khi chúng ăn rong biển, vì đã có muối tự nhiên từ rong biển rồi. Rong biển rất giàu vitamin C và khoáng chất và có chứa một lượng nhỏ vitamin A và B.
Bổ sung hoa quả cho khẩu phần ăn:
Có thể thêm hoa quả vào khẩu phần ăn của trẻ sau khi đã bổ sung ngũ cốc, rau củ và rong biển cho trẻ ăn. Độ tuổi mà trẻ cần bổ sung tuỳ thuộc vào thể tạng của trẻ, khả năng hấp thu thức ăn, những loại trái cây có thể kiếm được, v.v... Táo là thứ trái cây tốt nên dùng đầu tiên. Cũng như với các loại thực phẩm khác, bắt đầu nên cho ăn ít một, rồi từ từ tăng dần lên. Không nên cho trẻ ăn hoa quả trước khi ăn hết những thức ăn khác bày trong đĩa dành cho trẻ.
Những thức ăn khác có thể dùng:
Phải hết sức linh hoạt trong việc cho con bạn ăn uống. Hãy quan sát phản ứng cơ thể trẻ trước các món ăn hàng ngày. Nó sẽ cho bạn biết nó cần gì. Nếu trẻ mãn nguyện, tăng cân và lớn nhanh, hoạt động và tỉnh táo, thì nó đã ăn đúng cái nó cần. Nếu trẻ hay quấy khóc và cáu bẳn quá mức, bạn cần xem bạn đã ăn gì và làm gì, và bạn cho nó ăn dặm thêm những gì bổ sung cho bữa ăn chính từ sữa mẹ. Cũng cần nhớ rằng đôi khi những nhu cầu vật chất khác cũng góp phần cho việc hấp thụ thức ăn của trẻ. Nếu không đủ ấm, trẻ thường quấy khóc và “đi tướt”. Chứng đau bụng ở trẻ nhỏ thường có thể tránh được bằng cách giữ cho chân trẻ được ấm áp và thoải mái. Các đầu dây thần kinh dưới gan bàn chân của trẻ rất nhạy cảm với sự thay đổi nhiệt độ, và đôi giày ấm áp, đôi tất vải bông mềm mại, hay một tấm khăn bông phủ ngoài có thể là những thứ cần cho một số trẻ trong trường hợp chúng cáu bẳn, quấy khóc.
Thường ông bà của các đứa trẻ Thực dưỡng hay hỏi khi nào bạn cho thêm lòng đỏ trứng gà vào khẩu phần ăn của con bạn. Con bạn sẽ hấp thu một lượng chất đạm và chất sắt phù hợp qua sữa mẹ, trong ngũ cốc và rau quả bổ sung vào khẩu phần ăn của nó. Lòng đỏ trứng gà không phải là thức ăn cần thiết hàng ngày của trẻ. Thường không nên cho trẻ ăn thêm trứng khi chưa đầy một năm tuổi. Bắt đầu cho nó ăn trứng theo tỷ lệ 1/16 thìa cà-phê lòng đỏ trứng gà tươi được nấu sơ qua bằng cách cho trứng vào chần nước sôi. Hãy cho ăn vã trứng và chỉ vào những dịp đặc biệt.
Việc đi ngoài của trẻ:
Hầu hết trẻ đi ngoài 5-6 lần/ngày. Khi bạn bắt đầu cho trẻ ăn dặm bằng cơm lứt nhai, thỉnh thoảng có những mảnh gạo lứt không tiêu được lẫn trong phân. Đây không phải là điều bất thường, vì trẻ đang dần dần phát triển khả năng tiêu hóa ngũ cốc. Tham khảo cuốn “Chăm sóc trẻ theo Thực dưỡng” để biết thêm về điều này. Thông thường lớp vỏ ngoài của hạt gạo lâu tiêu hoá hơn và đứa trẻ tiêu hóa phần bên trong hạt gạo là chủ yếu.
Mách nước khi trẻ cai sữa:
Bắt đầu cho trẻ tập uống bằng cốc nhỏ, từng thìa nhỏ một, rồi đến cốc tập uống... đủ lâu trước khi trẻ sẵn sàng cai sữa thì trẻ đã có thể uống các thức uống một cách thoải mái. Có thể dùng một cái chai, tuy nhiên cũng không cần thiết lắm, vì nhiều đứa trẻ phối hợp động tác đủ tốt và đủ thuần thục để uống bằng cốc nhỏ hoặc cốc tập uống.
Giảm lượng thức ăn lỏng đưa vào trong bữa ăn của bạn trong thời gian cai sữa. Các thầy thuốc đông y khuyên nên uống trà “ngải đắng” trong thời gian cai sữa để giúp tuyến vú ngừng tiết sữa. Có thể dán cao khoai sọ và chườm nóng để làm ngực bớt khó chịu trong thời gian này.

NHỮNG VẤN ĐỀ THÔNG THƯỜNG CÓ THỂ XẢY RA
Phát ban:
Phát ban là do quá dương hoặc quá âm trong khẩu phần ăn của trẻ và có thể điều chỉnh bằng cách thay đổi một chút trong cách ăn uống. Khi trẻ chỉ bú sữa mẹ mà bị phát ban, nếu thể trạng của bạn bị dương thì nên ăn thêm rau củ nấu tái, hấp hoặc rau nấu chín hẳn, đôi khi nên ăn xa-lat sống. Nếu nguyên nhân do thể trạng âm thì hãy điều chỉnh lượng muối ăn vào của bạn, có thể nó không được phù hợp, và/hoặc nấu rau, củ và ngũ cốc theo những phương pháp nấu dương hóa. Không nên ăn trái cây chừng nào nốt ban chưa bị loại trừ và thể trạng của bạn chưa được quân bình hơn. Nếu ban xuất hiện sau khi trẻ bắt đầu được cho ăn thức ăn đặc, đó có thể là do trẻ cần một vài hạt muối thêm vào thức ăn của nó khi nấu ăn. Việc này chỉ cần thực hiện trong vài ngày thôi, và không có nghĩa là trẻ cần thêm muối hàng ngày vào thức ăn của nó khi nấu ăn. Có thể dùng dầu vừng bôi lên da, và/hoặc để hở da ra ngoài không khí và ánh sáng để bề mặt da khỏi bị ẩm ướt và nóng, gây khó chịu cho trẻ.
Tiêu chảy:
Đây là hiện tượng đi ngoài thường xuyên, làm mất nước. Thông thường phân sẽ chuyển màu xanh, đôi khi có chứa máu hay chất nhầy. Trẻ sẽ thường có cảm giác đau bụng khi bị bệnh, biểu hiện quấy, khóc, mất ngủ, chán ăn… Cần nhanh chóng phát hiện nguyên nhân. Thông thường, khi trẻ còn đang bú sữa mẹ, đây là biểu hiện của việc bạn ăn quá nhiều đồ âm trong thực đơn của bạn, hoặc là bạn đã ăn một thứ thức ăn nào đó quá âm và nó gây phản ứng ngay cho con bạn. Điều quan trọng là phải quan sát trẻ để thấy những dấu hiệu mất nước khi trẻ bị tiêu chảy. Nếu bị tiêu chảy kéo dài quá 12-24 tiếng thì có thể nguy hiểm cho đứa trẻ. Nên ngừng tất cả các thức ăn đặc được nhá và bón cho trẻ, cho đến khi chấm dứt tiêu chảy. Chỉ cho trẻ bú cho đến khi hết đi lỏng, hoặc nếu bạn không nuôi con bằng sữa mẹ, thì cho trẻ ăn thức ăn lỏng thường ngày. Có thể dùng trà gạo rang đun trong 5-10 cốc nước, lọc lấy nước và bỏ gạo đi, cho trẻ uống để giải khát. Trà gạo rang cũng giúp ngừng đi ỉa lỏng. (Nước sắc củ cà rốt sao vàng cũng rất tốt cho bé ngừng tiêu chảy – ND).
Nên tránh các đồ ăn có gia vị và các thực phẩm quá âm hoặc quá dương. Nó có thể hợp khẩu vị với bạn và không gây phản ứng cho thể tạng của bạn, nhưng lại gây bệnh tiêu chảy cho con bạn.
Táo bón:
Táo bón trong thời kỳ bé đang bú mẹ là một dấu hiệu cho thấy thể tạng của bạn quá dương. Hãy xác định đâu là nguyên nhân của tình trạng này. Thí dụ: 1) Bạn có thể sử dụng quá nhiều muối khi nấu ăn. Hãy bớt lượng muối sử dụng và trong vòng 12-24 giờ, bạn sẽ nhận thấy có sự thay đổi thể hiện trong phân của con bạn và phân dần dần trở lại trạng thái mềm và vàng; 2) Nguồn cung cấp của sữa bạn có thể không đủ dồi dào trong thời gian này. Sách “Chăm sóc trẻ theo Thực dưỡng”, có gợi ý những thực phẩm làm giầu nguồn sữa của bạn; 3) Có thể bạn cần nghỉ ngơi nhiều hơn. Hãy cố chợp mắt vào nửa buổi sáng hoặc giữa trưa và lúc xế chiều trước giờ ăn tối. Nghỉ ngơi rất quan trọng trong thời gian này và nó sẽ ảnh hưởng rất lớn đến bạn và con bạn. Điều quan trọng là hãy nghỉ ngơi cho đủ, và khi bạn phải cho bú về ban đêm có nghĩa là bạn cần nghỉ ngơi nhiều hơn vào ban ngày, nhiều hơn cả mức bạn cần trước khi có thai và trước khi sinh con; 4) Bạn có thể đã ăn một vài thứ thức ăn có nguồn gốc động vật góp phần gây nên phản ứng quá dương trên trẻ, thậm chí mặc dù phản ứng này không xảy ra trong cơ thể bạn.
Sốt:
Sốt là hiện tượng khác lạ đối với trẻ sơ sinh. Trẻ đang bú mẹ có thể bị sốt khi mẹ nó ăn quá nhiều thịt động vật hơn lúc bình thường, nhất là khi người mẹ thay đổi khẩu phần ăn hoặc ăn quá nhiều đồ âm trong khẩu phần ăn, có thể dưới dạng món tráng miệng, hoa quả, nước ngọt, v.v… Những đồ ăn gây sốt cho trẻ này người mẹ không nên ăn quá nhiều. Chỉ cần ăn một lượng rất ít đồ ăn âm hoặc dương là đã thấy phản ứng mạnh mẽ và ngay lập tức ở trẻ. Trẻ nhỏ cũng hay bị sốt lúc mọc răng. Thức ăn nhiều gia vị quá trong khẩu phần ăn của người mẹ cũng có thể gây sốt ở trẻ. Những cơn sốt do ăn uống sai phép sẽ qua nhanh khi người mẹ trở lại chế độ ăn uống bình thường. Nếu con bạn bị sốt và không chán ăn, thì bạn không cần phải lo lắng. Thường nó sẽ tự thải bớt âm hoặc dương quá thừa và nhiệt độ sẽ giảm rất nhanh. Đắp lá rau diếp, lá cải bắp hay bất kì loại lá rau xanh nào lên trán và sau gáy để giảm cơn sốt. Do sốt gây nên hiện tượng ra nhiều mồ hôi, cơ thể mất nước, nên trẻ có thể bị háo nước hơn, có thể cho nó uống một ít trà dưỡng sinh loãng hoặc nước bằng thìa hoặc chai.
Bệnh vàng da:
Bệnh vàng da nhẹ là hiện tượng khá phổ biến xảy ra với trẻ sơ sinh, xuất hiện vào ngày thứ ba sau khi sinh và sẽ biến mất sau một tuần. Đứa trẻ trước đây được nuôi dưỡng từ nguồn cung cấp là máu mẹ khi còn trong bào thai. Và đột nhiên các tế bào máu này bị phân hủy trong khi thận và các cơ quan khác lúc đó chưa đủ trưởng thành để xử lý tất cả những chất thải của các tế bào bị phân hủy này. Khi cho con bú, nếu khẩu phần ăn của bạn quá dương, và/hoặc nếu bạn ăn một số thức ăn gây ra phản ứng dương trong cơ thể trẻ mới sinh, thì điều đó sẽ góp phần làm cho bệnh vàng da tồn tại dai dẳng lâu hơn một tuần.
Mọc răng:
Phần lớn trẻ mọc chiếc răng đầu tiên trong vòng 5-10 tháng. Răng thường “nhú lên” theo một trình tự giống nhau, nhưng độ tuổi mà một cái răng nào đó “mọc” lại có thể hết sức khác nhau. Thông thường hai răng cửa dưới mọc đầu tiên. Ba đến bốn tháng sau những răng cửa hàm trên bắt đầu mọc ra. Hầu hết trẻ thường cảm thấy khó chịu và đau đớn khi mọc răng. Nhiều khi nó “chảy dãi” hay “thò lò mũi” và/hoặc lên cơn sốt nhẹ. Cọ xát lợi (nướu) bằng trà lúa mạch (habucha) sẽ làm trẻ dễ chịu. Cho nó vài miếng dưa muối củ cải trắng (dưa muối takuan – xem Dạy nấu ăn, tập 1, số 48) để nó mút lúc mọc răng. Cắt miếng đủ lớn để trẻ không nuốt nó và cũng không bị nghẹn. Không nên cho muối vào thức ăn của trẻ khi chưa đủ 5 tháng tuổi. Khi cho muối nên rắc vài hạt, không nên đong bằng thìa đong. Luôn nhớ rằng không thể đo nhu cầu muối của con bạn bằng cách lấy khẩu vị của bạn mà nếm thức ăn của trẻ. Đọc “Chăm sóc trẻ theo Thực dưỡng” để biết thêm về vai trò của muối trong bữa ăn của trẻ.
Chậm lớn:
Nếu con bạn không tăng cân theo tốc độ mô tả trong phần nói về trọng lượng thì chớ có chậm trễ, hãy tìm hiểu nguyên nhân ngay lập tức. Điều quan trọng là phải nhận biết sự khác nhau giữa đứa trẻ nhỏ, khoẻ mạnh, dương tính, với một đứa trẻ chậm lớn và suy dinh dưỡng. Hãy kiểm tra xem bạn đã ăn những thức ăn để tạo nguồn sữa tốt chưa (xem phần trước về Chăm sóc trẻ sơ sinh) và hãy điều chỉnh khẩu phần ăn để giúp con bạn phát triển theo tốc độ lớn tự nhiên bình thường. Nếu bạn đã thực hành Thực dưỡng trong 3 năm hay hơn thế trước khi có con, thì con bạn có thể có một vài vấn đề trong phát triển và dinh dưỡng. Đôi khi có người phụ nữ có mang trong 3 năm đầu tiên thực hành Thực dưỡng gặp khó khăn trong việc duy trì nguồn sữa dồi dào và cảm thấy cần phải cho trẻ ăn sữa bò hoặc sữa dê trong một thời gian ngắn, vì trẻ không lớn và bị suy dinh dưỡng. Đừng ngần ngại, hãy thực hiện những thay đổi cần thiết vì lợi ích của con bạn. Phải linh hoạt. Bất kì lúc nào hãy viết thư cho Trung tâm Thực dưỡng Ohsawa (GOMF) nếu có bất kỳ vấn đề gì hay để hỏi về những điều chỉnh mà bạn cần làm trong những lúc như vậy. Sữa dê là loại sữa rất dương nên nhiều trẻ con bị táo bón vì uống nó, tuy nó rất dễ hấp thụ. Sữa lúa gạo hoặc ngũ cốc, hoặc sữa bò có thể chấp nhận được hơn với những trẻ rất nhỏ có thể tạng dương.
Hãy làm những điều tốt nhất cho con bạn dựa theo hiểu biết của bạn về Thực dưỡng để cung cấp đủ những gì mà con bạn cần. Có nghĩa là, ví dụ, khi cho con bú, nếu mọi nỗ lực của bạn (để cung cấp sữa mẹ) vẫn không đủ thì đừng ngần ngại hãy thêm vào những thức ăn mà con bạn cần để phát triển một cách tự nhiên, có thể dưới dạng sữa dê, sữa bò, cũng như sữa ngũ cốc (Kokkoh), cháo. Sữa mẹ âm hơn sữa bò, sữa bò âm hơn sữa dê, và sữa dê âm hơn sữa ngũ cốc. Nhận rõ sự khác nhau này trong tính âm/dương của thức ăn mà bạn dùng để cho con mình ăn, sẽ giúp bạn linh hoạt hơn, đến mức có thể điều chỉnh được nhu cầu thay đổi của con bạn mỗi khi nhu cầu đó xuất hiện. Hãy làm những gì thích hợp với con bạn - những gì làm nên một đứa trẻ khỏe mạnh, phởn phơ, vui vẻ - hãy linh hoạt để nhận biết những điều gợi ý trong sách này hay những sách khác mà bạn có thể dùng làm chỉ dẫn có thể có lợi hoặc không có lợi cho con của bạn. Hãy tự tin vào khả năng nhận biết của mình và đáp ứng mọi nhu cầu của con bạn. Bạn là người gần gũi con mình hơn bất cứ ai và cũng hiểu con mình hơn bất kỳ ai khác.
Có thể tìm thấy nhiều quyển sách giúp bạn tăng cường hiểu biết về sự tăng trưởng và phát triển bình thường của trẻ nhỏ. Khi đã hiểu biết sâu sắc hơn, bạn sẽ biết cái gì là tự nhiên và cái gì là khác biệt, hay bất thường ở trẻ nhỏ. Bạn sẽ biết khi nào cần gọi hoặc đến bác sĩ và khi nào không cần. Điều quan trọng nhất là hãy làm cho con bạn và gia đình bạn thực sự vui vẻ, hạnh phúc. Nhận thức của bạn về giá trị Thực dưỡng sẽ phát triển sâu hơn khi bạn chắt lọc kinh nghiệm thông qua sự khác nhau giữa những đứa trẻ, từ sơ sinh đến tuổi mẫu giáo, được nuôi bằng Thực dưỡng với những đứa không được nuôi bằng Thực dưỡng.