Hạ Tải Tài Liệu Nghiên Cứu Phật Giáo Tùy chọn

[huynhdoan2000]

Hạ Tải Tài Liệu Nghiên Cứu Phật Giáo 8/5/2008

Nghiên Cứu Phật Học - Biên Khảo Đại Tạng Kinh

Viết bởi Đại Tạng Kinh Phật giáo Việt Nam


Các bạn nhấn vào đường dẫn để hạ tải hai bộ Đại Tạng Kinh: Chánh tân tu đại tạng và tục tạng kinh (khoảng 400 Mb mới nhất, bản này các bạn dùng 7 zip hoặc winzip hoặc winrar giải nén và cài đặc là có thể sử dụng, nội dung vẫn nguyên thủy.) Nếu không muốn cài đặc thì hạ tải bản giải nén là nhấn vào icon index là sử dụng được Chánh tân tu đại tạng (năm 2002, khoảng 130 Mb, không có Tục tạng kinh.)
Chánh Tân Tu Đại Tạng và Tục Tạng Kinh (khoảng 600 MB mới nhất dạng ISO, nguyên thủy của CBETA khi mới tải về) Phiên bản tháng 3/2007, sẽ cập nhật mỗi khi có bản mới.
Bộ Đại Tạng Kinh rất lớn gần 600 MB vì vậy các bạn nên sử dụng chương trình hổ trợ download nhiều lần (resume download), trong trường hợp bị đứt đường truyền nữa chừng, cũng không mất công download lại từ đầu. Các bạn có thể sử dụng "Internet Download Accelerator 5.2" (miễn phí) hoặc "Internet download manager" (thương mại) hay những chương trình khác để download. Nếu dùng các chương trình này thời gian download khoảng 30-45 phút thôi.
Sau khi download xong (đối bản phiên bản dạng ISO) các bạn chép vào dĩa CD sau đó dùng dĩa CD này để install. Trong lúc install hể hỏi cái gì cứ nhấn yes với next cho đến khi nào xong thì thôi. Cả hai bộ này có thể nói là tuyệt vời!
Nếu không thể chép ra dĩa thì có thể sử dụng các chương trình tạo ổ dĩa ảo để install, các bạn có thể sử dụng các chương trình sau: Daemon tools (miễn phí) alcohol 120 (có phí) hoặc những chương trình tương tự khác. Xem chi tiết để hạ tải các loại từ điển Phật học...
Để xem tiếng Hoa bạn phải install các font chữ Arial Unicode MS font này có sẳn nếu các bạn sử dụng Microsoft Office XP hoặc office 2003. Nếu không thì vào đây: Arial Unicode MS
Hạ tải phông chữ Pali rất nhỏ chưa đầy 2 Mb siddam
Hạ tải phông chữ Sanskrit cũng rất nhỏ chưa đầy 1 Mb Gandhari Unicode
Hạ tải Từ Điển Phật Học Đinh Phúc Bảo 丁福保佛學大辭典 khoảng vài MB không cần install vẫn xem được. Tuy không hay bằng Phật Quang Đại Từ điển nhưng gần như từ nào cũng có và dể sử dụng.
Hạ tải Nam Sơn Luật Học Từ Điển 南山律學辭典 khoảng vài MB không cần install vẫn xem được. Ngắn gọn dể sử dụng và dể hiểu.
Những tài liệu trên chúng tôi lấy từ trang web này http://www.cbeta.org nếu các bạn cần thì vào đó tham khảo.
********
Những tài liệu dưới đây chúng tôi lấy từ đây http://www.viethoc.org các bạn có thể vào tham khảo thêm cách sử dụng...
Từ điển Hán Việt Thiều Chửu Viện Việt Học (có thêm nhiều từ mới từ các bộ tự điển Hoa Việt hiện đại) rất hay và dể sử dụng đa số các từ điển Hán Việt hiện tại, sách in cũng như bản điện tử đều dựa vào bộ Thiều Chửu này làm gốc.
Để sử dụng các bạn cần có ít nhất Java 1.5 Bản khoảng 15 MB install offline Windows Offline Installation, Multi-language
Bản install online chưa tới 1 MB Windows Online Installation, Multi-language
Từ điển Thiều Chửu điện tử của rất hay rất dể sử dụng HanViet.jar (chọn save as để lưu vào máy rồi mới sử dụng được). Trước hết các bạn cần hạ tải và install Java 1.5 sau đó hạ tải bản offline, sau khi hạ tải xong nhấn hai lần vào biểu tượng HanViet.jar đợi chút chúng hiện lên là có thể sử dụng được rồi.
Tra từ điển Thiều Chửu Online Bản Java Applet (web) hình như bản này hiện tại (năm 2007) đang bị lỗi, cách đây khoảng 1 năm bản cũ vẫn dùng tốt.
Hạ tải bàn gõ Hán Nôm HanNomIME Tổng cộng: 22,975 âm/chữ Hán Việt sau khi loại bỏ các âm/chữ trùng lặp. Bàn gõ Hán Nôm cho phép gõ 16,638 chữ Hán.
Hạ tải 214 bộ thủ cơ bản Hán Việt âm và nghĩa tiếng Anh dạng Abode reader xem 214 Radicals (pfd) nhấn vào đây hạ tải
Hạ tải 214 bộ thủ cơ bản Hán Việt âm và nghĩa Tiếng Việt dạng Abode reader 214 Bộ Thủ (pfd) nhấn vào đây hạ tải
Hạ tải flash học mà chơi Hán Việt FlashCard.jar chọn save as rồi hạ tải xuống máy.
-----
Ghi chú: Hầu hết các phần mềm trên đã được nén, để giảm thời gian hạ tải, do vậy khi tải về các bạn phải dùng 7 zip hoặc winzip hay winrar giải nén mới có thể dùng được.
Trong quá trình install chương trình sẽ tự động install font chữ Hoa, Pali và Sanskrit. Bộ Đại Tạng 600 MB mới này được tạo dưới dạng xml... do vậy nếu không install thì không xem được.
Muốn trích dẫn theo cách nào cũng được kể cả cách trích dẫn của các nhà học giả chuyên nghiệp!
Có nhiều cách tra cứu: tra theo tên kinh, tra theo quyển, tra theo số hiệu, tra theo phân loại... thậm chí tìm theo từ cũng được.
Phông chữ hơi nhỏ đối với những vị lớn tuổi vì vậy nếu muốn các bạn có thể vào thanh công cụ chọn setup --> option --> font size and color để chỉnh phông chữ lớn nhỏ và màu sắc theo ý mình.
Phật Quang Đại Từ điển (hai files này phải đi chung với nhau, từ điển mới hoạt động được.) xin chỉ lưu hành nội bộ với mục đích nghiên cứu học Phật truyền bá giáo lý Phật-đà. Nếu từ điển bị mã hóa (dù bạn đã có phông chữ tiếng Hoa trong máy). Bạn làm như sau: vào Control Panel >> Reginal and Language Options >> Advanced (không phải tap Regional options) >> Chinese (Taiwan) >> Ok. Sau đó bạn phải khởi động lại máy, nếu bạn muốn chuyển sang tiếng Anh thì cũng làm vậy nhưng chọn English.

Nếu các bạn không thể hạ tải được vì bất cứ lý do gì, mời các bạn vào kho hạ tải của Đại tạng kinh Việt Nam.
..................................................................

Các bác kính...

Dưới đây là link để tải Đại tạng kinh , đời vua Càn Long,....đủ thứ kinh , tới mấy ngàn quyển...Có điều, toàn là chữ Hán, viết bằng tay, nên coi rất đẹp, rất có giá trị...
Số là , đệ tụng kinh Địa Tạng bằng âm Hán Việt [bản dịch của HT Thích Trí Tịnh, sách xưa, sách đời nay thì chỉ có tiếng Việt]...nên có nhiều âm Hán Việt ... đệ không "đoán" ra...Phải chi có chữ Hán kèm theo như những sách của cụ Đoàn Trung Còn thì đỡ quá...

Đệ tính bữa nào đó, đi vào mấy cái chùa Tàu [TP HCM] để kiếm mà thỉnh kinh Địa Tạng chữ Hán nguyên văn. Đệ vào google "xợt" với từ khóa "kinh Địa Tạng chữ hán"...Mày mò thì gặp trang web này...Chữ hán viết đẹp quá...Các trang kinh đều là dạng scan từ sách thật, nên quả là rất có giá trị...Download dễ dàng....Kinh nào cũng có...Nguyên thủy, Tiểu thừa, Đại thừa đều có đầy đủ...Đệ đã tải kinh Địa Tạng và in ra giấy [chữ hán], dùng để tra cứu và học tập...vì đêm nào cũng tụng ...Một công hai chuyện, vừa tụng kinh, vừa học thêm chữ Hán,...Hay quá !! Nghĩa lý bây giờ rõ ràng...
Bản kinh nào các bác cần nguyên văn chữ Hán thì vào đây mà "load" về tra cứu...Như kinh Diệu Pháp Liên Hoa, kinh Kim Cang,...

Đây là đường link :

http://e-asia.uoregon.edu/buddhism/kami.htm#3

[huynhdoan2000]

Đại Tạng Kinh-
Thử tải, cài đặt và khởi động


Đại Tạng Kinh là một di sản văn hoá Phật giáo và cũng là di sản văn hoá của nhân loại. Ở đó chứa đựng một số lượng đồ sộ các văn bản Kinh, Luật, Luận và rất nhiều tài liệu về lịch sử, nghệ thuật, văn hoá, phong tục phương Đông.

Ngày xưa những công việc có liên quan đến thỉnh, cung nghinh, an vị, phiên dịch Đại Tạng là những công việc khó khăn, hệ trọng đến văn hoá của triều đình và gắn liền với những nghi lễ long trọng.
Đại Tạng giống như một tàng thư khổng lồ, trãi qua bao nhiêu lần biên chép, kết tập, nay đã có số lượng ít có bộ sách nào lớn hơn. Để thỉnh được Đại Tạng đã khó, việc đọc, hiểu, và thực hành tinh hoa của Đại Tạng để đem lại hạnh phúc càng khó hơn.

Tuy vậy, ngày nay nhờ công đức của biết bao thế hệ tiền nhân mà việc tải về, cài đặt, khởi động bộ Đại Tạng dưới dạng sách điện tử, thư viện sách điện tử trên máy tính của mình là việc không quá khó.

1. Chuẩn bị:

- Yêu cầu máy: chỉ cần máy cấu hình thấp Pentium II, 398 GHz, Ram 128 Mb, đĩa cứng 20 GB là đủ. Nếu máy chưa kết nối Internet thì cần USB 512 Mb là được.
- Cài đặt phần mềm: Intrenet dowload manage, WINRAR (hoặc tương đương) (mua hoặc tải miễn phí). Việc cài đặt cũng chỉ cần kiến thức tin học cơ bản là đủ.

2. Tìm Đại Tạng trên mạng:

Vào google.com, đánh chữ: “ha tai tai lieu nghien cuu phat giao”-> tìm được bài: “Hạ tải tài liệu nghiên cứu Phật giáo”.
(Ở địa chỉ:

http://daitangkinhvietnam.org/nghien-cuu-phat-hoc/
bien-khoa-dai-tang/98-bien-khoa-dai-tang-kinh/
704-ha-tai-tai-lieu-nghien-cuu-phat-giao-852008.html

Bài này có chứa đường dẫn để tải Đại Tạng Kinh (nhiều dạng thức), chứa font chữ cần thiết, trong đó cũng hướng dẫn cách tải và nhiều tài nguyên khác có liên quan.

3. Cài font chữ:

Trong bài “Hạ tải tài liệu…” nói trên, tìm và nhắp chuột vào font “Arian unicode MS” -> tải, giải nén ta được font “Arialluni.TTF”.
Copy font này và dán vào Control Panel\font.

4. Tải Đại Tạng Kinh về máy :

Trong bài “Hạ tải tài liệu…”, ta nhắp chuột vào cụm từ: “Đại Chánh Tân Tu và Tục Tạng Kinh”. Internet dowload manage sẽ tự động tải “chanhta
ntudaitang_2.rar” (462 MB)
về thư mục:
My Documants\dowload\commpress\chanhta
ntudaitang_2.rar.
Từ đây máy đã có Đại Tạng Kinh dưới dạng nén (bằng WINRAR).
Nếu là máy Dịch vụ, chép vào USB

5. Cài đặt:

Copy “chanhtantudaitang_2.rar” vào ổ E:\ (chẳng hạn).
-Giải nén tại chỗ, ta có thư mục “Tripitaka” (590 MB)
-Nhắp chuột vào thư mục này, vào thư mục Setup.exe.
-Nhắp chuột vào thư mục Setup.exe, máy sẽ xuất hiện bảng:
“CB Reader 2007 Setup: Installation Folder

Destination Folder

:\Cbeta\”

- Ở chữ “Browse” (đường dẫn) ta chọn E:\ (chẳn hạn)
và đánh chữ “data” kế bên, thành E:\data.
- Máy sẽ tự động xuất hiện: C:\Cbeta\data.
- Máy sẽ tự động chạy, chờ khá lâu đến khi xuất hiện “Finish” (OK).
6. Trở ra màn hình nền:

-Nhắp chuột vào biểu tượng “CB Reader 2007”
- Nếu hiện dòng chữ: “Corretion of apperent erorr”, gõ OK.
Như vậy, ta đã đến với Đại Tạng Kinh (gồm “Đại Chánh Tân Tu” và “Tục Tạng Kinh”.

7. Thử tìm đường vào “Đại Tạng Kinh”:
Từ Giao diện Đại Tạng:
- Nhìn chung, bên trái chứa “Menu” (chữ Anh).
- Bên phải chứa nội dung kinh văn (chữ Hán).
- Mặc định: “Tripitaka catalo” (Mục lục Đại Tạng).
- Nhắp chuột vào từng bộ kinh, quyển kinh, mục lục… (Bên trái) sẽ xuất hiện nội dung kinh văn tương ứng (bên phải). Ở bên phải, nội dung kinh văn chữ Hán, có thể cho phép copy- dán vào phần mềm phiên âm “Tự điển Hán Việt” để phiên âm hoặc dán vào từ điển trực tuyến “Việt Hán Nôm”, chọn chức năng hỗ trợ phiên âm để phiên âm)
(Xin xem bài: “Dịch thô văn bản Hán Việt ở Diễn Đàn hoalinhthoai.com).
- Trên Menu: tìm văn bản kinh điển:

Text search” -> “Go to” -> “by volum” (tập)/ “by Sutra” (kinh)
Taisho (Bộ Đại Chánh..) Xuzong (Bộ Tục Tạng…)

Ví dụ đánh số 1 vào Sutra (Taisho), ta được bộ kinh: 長阿含經序 (Trường A hàm kinh tự)

Đánh số 1 vào Sutra (Xuzong) ta được bộ:圓覺經佚文 (Viên giác kinh dật văn )

(nhưng ở Suta , tìm Tục Tạng kinh (Xuzong) theo số thứ tự thì không phải các số đều có thể cho kết quả).

(Ta có thể tải “Mục lục Đại Tạng Kinh” từ mạng để tham khảo.
Ta vào: "Mục lục Hán Tạng" tại địa chỉ: http://www.daitangvietnam.com/taisho_index.htm
Từ đây toàn bộ tựa các bộ kinh xuất hiện (có cả chữ Hán và phiên âm Hán Việt và được xếp theo bộ).

Chọn vào copy tựa kinh cần (chữ Hán) tìm dán vào chỗ “tìm kiếm” (ô trống phía trên-bên phải giao diện)trong Đại Tạng để tìm. Tựa tinh tìm được sẽ xuất hiện ở phía dưới-bên phải giao diện. Nhắp chuột vào tựa ở vị trí này thì nguyên tác sẽ xuất hiện bên phải giao diện)

-Nếu tìm kinh trong "Tục Tạng Kinh" ta làm theo các bước:
Bước 1. Khởi động Đại Tang đã cài đặt. Nhắp chuột vào phím “Find” trong giao diện Đại Tạng.
Bước 2.. Từ đây, nhắp chuột vào dấu tam giác nhỏ giữa “All” và “Find” sẽ ra cửa sổ .
Bước 3. Từ cửa sổ này, Khi chọn Xuzang (“Tục Tạng Kinh”), mặc định “All” (phía dưới), nhắp chuột trái vào phím “Find” kế Bên, 88 tập “Tục Tạng Kinh” sẽ xuất hiện phía dưới. Nhắp chuột vào từng tập phía dưới, các nội dung tương ứng sẽ xuất hiện Bên phải.
Bước 4. Ví dụ chọn văn Bản đầu tiên X 01, ta có nguyên văn tương ứng, phía trên là tựa kinh: 圓覺經佚文 (Viên Giác kinh dật văn/vấn)

Ta có thể vào Mục lục "Tục Tạng kin" sơ thảo tại:
http://www.hoalinhthoai.com/forum/showthread.php?t=798
Từ Mục lục, ta có thể copy tựa kinh-sách shu74 Hán dán vào ô trống phía trên - bên phải giao diện Đại Tạng để tìm nguyên tác.



-Nếu tìm kinh trong Đại Chánh Tân tu ta cũng làm tương tự (nhưng không chọn Xuzong mà chọn Taisho -Bộ Đại Chánh..)

- Ở Menu, nhắp chuột vào External, ta sẽ được “Đinh Phúc Bảo đại tự điển, “Nam Sơn luật học từ điển” có sẵn”, còn lại các tự điển và liên kết ngoài khác tuy c ó ghi sẵn nhưng phải kết nối Internet.
Như vậy là ta có thể sở hữu Đại Tạng Kinh và những thao tác cơ bản thử khởi động Đại Tạng. Mọi thứ còn lại tuỳ vào trình độ ngoại ngữ, ý chí, sự nhiệt tình và sự hỗ trợ của yếu tố niềm tin, c ái t âm mỗi người.
Hơn nữa việc khám phá Đại Tạng cũng cần sự tụng đọc kinh điển thông minh. Các bộ như “Phật học phổ thông”, “Trái tim của Bụt”… là những cách tiếp cận và xuyên qua Đại Tạng một cách vô cùng thông minh, vừa thấy rừng và cũng vừa thấy cây.

Nếu gặp khó khăn về ngôn ngữ, ta có thể vào google.com tìm "Đại Tạng Việt Nam" (đang xây dựng) hoặc vào "thư viện kinh điển" của các trang liên kết của hoalinhthoai.com (ta có thể vào các trang liên kết của hoalinhthoai.com như thuvienhoasen.org (http://thuvienhoasen.org/index-kinhsach-e-book.htm), quangduc.com (http://quangduc.com/tusachphathoc.html... ) để tìm kinh điển đã dịch sang tiếng Việt (gồm Hán Tạng và Pàli Tạng)

*Cách 2:: Đại tạng Kinh cũng có thể được tải từ trang gốc: http://www.cbeta.org/(nhắp chuột vào chữ 下載 (hạ tải) (dòng thứ 3 cột bên trái của trang) tức là ta ở trang:
http://www.cbeta.org/download/cbreader.htm).Từ đây, nhìn xuống dưới ta có các dạng
CBReader, nhắp chuột tải về máy và cài đặt như trên. Nếu dùng Word 2003 thì font Arial unicode MS có sẵn. Tải font Pali (Sidam) và font Sanskrit (Grandhari Unicode): nhìn xuống phía dưới - bên phải trang, tải và cài vào máy. Các dạng Tự điển, sách... phía dưới - bên phải trang.

Ghi chú:

"Đại Chánh Tân tu":

Dưới triều Ðại Chánh (1912 - 1926) ở Nhật Bản, hai bác sĩ Nhật là ông Cao Nẫm Thuận Thứ Lang và Ðộ Biên Hải Húc đã phát đại nguyện xuất bản Ðại Tạng kinh bằng cách gom góp, sưu tầm, tra cứu, đối chiếu, tổ chức, có hệ thống tất cả bản kinh đã có được thành một Ðại Tạng kinh hoàn bị gồm 2.920 bộ cộng thành một Ðại Tạng kinh 11.970 quyển, đóng thành 85 tập dày, đặt tên là Ðại Chánh Tân Tu Ðại Tạng kinh, ấn bản đầu tiên vào năm 1921 Tây lịch, dưới triều Ðại Chánh Nhật Bản.

Trong số 85 tập này, từ tập 1 đến tập 55 gồm kinh, luật, luận, sớ chú, sử truyện. Từ tập thứ 56 đến 85 gồm Tục Kinh Sớ, Tục Luật Sớ, Tục Luận Sớ...Trong số 2.920 bộ (11.970 quyển) này chia làm hai loại: Loại A là những kinh dịch từ Phạn văn. Loại này gồm có 1.692 bộ tổng cọng 6.256 quyển mà trong đó 2/3 là các kinh luật chính, còn 1/3 là những kinh có kèm lời chú giải và các sáng tác phẩm của các vị cao tăng Ấn Ðộ. Loại B là những bản kinh có kèm chú giải và những sáng tác phẩm của các nhà Phật học Trung Hoa và Nhật Bản. Loại B này gồm có 1.228 bộ chia thành 5.714 quyển.

Đến nay, hội CBETA đã hoàn thành một Đại Tạng điện tử gồm có 56 tập/100 tập Đại Chánh (Tập 1-55 và 85 của Đại Chánh Đại Tạng) (còn thiếu) và 88 Tập Tục Tạng (Tập 1-88) (Bản chúng ta đang sử dụng là bản này).

"Càn Long đại tạng kinh" (bản điện tử đã hoàn tất), có thể tải (dạng pdf) tại:

http://e-asia.uoregon.edu/buddhism/qianlong.htm
hoặc:

http://e-asia.uoregon.edu/buddhism/kami.htm#16


Các Bộ:
Càn Long Đại Tạng Kinh (乾 隆 大 藏 經)
Vạn Tân Toản Tục Tạng Kinh (卍 新 纂 續 藏 經)
Vĩnh Lạc Bắc Tạng (永 樂 北 藏)
Đại Chánh Tân Tu Đại Tạng Kinh (大 正 新 脩 大 藏 經)
Có thể tải tại địa chỉ:
(http://dharmasound.net/?type=files&p...nese_Tripitaka)
(dang: PDF)

Ngoài ra có thể tải "Đại Tạng Kinh" (Pali) tại địa chỉ:
http://www.metta.lk/tipitaka/
(font và hướng dẫn -giải nén tại đĩa chỉ này)
"Đại Tạng Kinh" (Sanskrit) tại: http://www.uwest.edu/UWest/sanskritweb/index.html

[huynhdoan2000]

Khi download một bộ [có đánh số]...Thường một bộ gần 800 trang PDF [Càn long Đại tạng kinh].Trong một bộ có nhiều bản kinh khác nhau...Một bản kinh chiếm vài trang hoặc vài chục, vài trăm trang...các bác muốn "tách" riêng ra để dễ kiếm thì...các bác phải cài Adobe Acrobat 6 Pro....
Mở Adobe 6...vào file và mở PDF đó ra...Ấn Document...ấn Page...ấn Extract...gõ số trang từ mấy đến mấy vào 2 ô và ấn Enter...Thế là chỉ còn có một bản kinh đó thôi...Save As lại thành một file PDF khác...

[huynhdoan2000]

Đệ cũng dùng Adobe Acrobat 6 để tạo sách điện tử PDF đấy...Đệ scan xong tất cả trang sách, mở chương trình Adobe 6 và...tạo file PDF...
............................................................

Các bác kính,...

Hôm qua đi Mỹ Tho, đệ có ghé vào siêu thị Tiền giang [gần cầu quay], vào gian hàng bán sách, mua 1 quyển "Mục lục Đại chánh tân tu Đại tạng kinh", tác giả Nguyễn Minh Tiến, NXB Tôn giáo, 95.000vnd...[gian hàng Triết học]...Thấy còn hai ba quyển...Các bác hãy mau mau lẹ lẹ mua cho mình 1 quyển...và đọc thử...Sẽ thấy kho tàng kinh điển của Phật giáo đồ sộ biết chừng nào...
Trong sách liệt kê ra những bản kinh có trong Đại tạng...có ghi chú ký hiệu...Khi các bác "hạ tải" tài liệu CBETA ...thì dùng ký hiệu đó mà tìm ra cuốn kinh đó...Tất nhiên, kinh viết bằng chữ Hán...chúng ta có thể Copy từng đoạn, Paste vào phần mềm phiên dịch từ hán ra việt...mà đọc "đỡ ghiền"...Hoặc giả, nếu có bản kinh đó bằng tiếng Việt thì chúng ta cũng nên tìm bản kinh đó bằng tiếng Hán...để tra cứu thêm cho rõ nghĩa hơn....

[huynhdoan2000]

Phần mềm dịch chữ Hán Tạng sang tiếng Việt nhanh nhất!


TS Trần Tiễn Khanh là một nhà nghiên cứu khoa học trong lĩnh vực công nghệ thông tin (CNTT) nhưng ông cũng là một Phật tử sùng đạo. Gia đình nhiều thế hệ theo và nghiên cứu đạo Phật. Nói về cơ duyên khi nghiên cứu đề tài này, TS Trần Tiễn Khanh cho biết: “Anh trai tôi hoạt động trong lĩnh vực y khoa (TS-BS Trần Tiễn Huyến) cũng thành tâm theo Phật và bỏ nhiều công sức mày mò dịch kinh Phật. Anh say mê dịch thuật nhưng hiệu quả không cao. Tôi nhìn bộ kinh đồ sộ và nghĩ rằng nếu đam mê dịch theo kiểu thông thường ấy thì phải trải qua mấy thế hệ mà chưa chắc dịch xong. Cái ý ấy đeo đẳng trong suy nghĩ và tôi bắt đầu mày mò áp dụng những kiến thức CNTT vào lĩnh vực này”.
Hơn 2.000 năm truyền bá vào Việt Nam, nhưng kinh sách của Phật giáo thường được trích ra từ Hán Tạng và cho đến nay chưa có một bộ Đại Tạng kinh Việt Nam đầy đủ hoàn toàn. Vì chữ Hán ngày càng ít người biết mà số lượng kinh điển của Phật giáo chưa được dịch còn quá nhiều. Từ thực tiễn ấy, ông bắt tay vào nghiên cứu và lập trình với máy vi tính suốt gần 3 năm ròng.
Lấy bản kinh chính văn trong Hán Tạng từ Hội CBETA (Chinese Buddhist Electronic Text Association) với hơn 70 triệu chữ trong 2.372 bộ kinh, luật và luận, ông đã phiên âm và dịch nghĩa các kinh điển này ra tiếng Việt bằng một chương trình máy tính (computer program). Phần mềm này dùng Từ điển Hán - Việt của cụ Thiều Chửu - Nguyễn Hữu Kha, Những danh từ Phật học và các từ điển Hán-Việt hiện đại như Từ điển Trần Văn Chánh.
Khi CNTT khai phá kho tàng thư
TS Trần Tiễn Khanh cho biết, lợi điểm của chương trình này là phiên âm có thể sai một vài chữ nhưng không bao giờ sót, vì máy vi tính phiên âm từng chữ một. Chính vì lẽ đó, nó là một bản dịch thô, nguyên nghĩa đen, rất tiện lợi cho việc dịch thuật và nghiên cứu vì có cả nguyên văn chữ Hán và số hàng trong kinh. Tốc độ dịch, được xếp vào kỷ lục: Tất cả 2.372 bộ kinh trong Hán Tạng được chương trình phiên âm và lược dịch chỉ trong vòng 28 giờ. Các bộ kinh ngắn như A-Di-Đà, Dược Sư, Kim Cương chỉ thực hiện dưới 10 giây, các bộ kinh lớn như Hoa Nghiêm (80 quyển) dịch trong 11 phút, bộ Đại Bát nhã (600 quyển) chỉ mất 50 phút. Trong khi công trình dịch thuật Kinh điển Phật giáo từ tiếng Phạn sang Hán văn kéo dài hơn 1.200 năm, từ đời hậu Hán (thế kỷ thứ II) đến đầu đời nhà Nguyên (thế kỷ XIII).
Hiện tại, ông đang phối hợp với các dịch giả ở hải ngoại và các viện Phật học ở Việt Nam tổ chức chương trình hiệu đính và duyệt xét các phiên bản. Chương trình này kéo dài trong vòng 2 năm với kinh phí khoảng 100.000 USD/năm. Dự kiến bộ Đại Tạng kinh Việt Nam hoàn chỉnh sẽ ra đời. Việt Tạng sẽ gồm khoảng 300 tập, mỗi tập dày chừng 1.000 trang. Ngoài ra, ông sẽ dịch Đại Tạng kinh ra các ngôn ngữ khác.
Trong buổi họp báo, GS-TS Lê Mạnh Thác - Viện Nghiên cứu Phật học Việt Nam, cho biết: “Công trình khoa học này hết sức quý báu. Hội đồng Biên tập Đại Tạng kinh đã được thành lập do Thượng tọa Thích Minh Châu chủ trì, sẽ quy tụ tất cả các bản dịch khác để so sánh với bản dịch của máy tính và nhanh chóng thẩm định, hiệu đính để hoàn thành và ấn hành Đại Tạng kinh tiếng Việt”.
Khám phá nền văn hóa dân tộc
Trong những giây phút hiếm hoi dành cho các nhà báo, ông cho biết: “Lúc đầu tôi muốn thử sức mình trong lĩnh vực này với ý nguyện khi hoàn thành sẽ phát miễn phí cho bà con phật tử như một sự tri ân với đức Phật tổ. Nhưng càng đi sâu khám phá, tôi càng nhận ra đây là lĩnh vực rất rộng lớn không chỉ riêng Phật giáo mà còn vì nền văn hóa dân tộc. Tôi hy vọng với chương trình này các tác phẩm lớn của chúng ta về lĩnh vực văn học cổ, sử học sẽ nhanh chóng được giải mã. Thế hệ hôm nay sẽ khám phá và tường tận những gì cha ông để lại dễ dàng hơn”.
Chính từ suy nghĩ đầy trách nhiệm ấy mà ông không quản ngại khó khăn, những từ ghép, cụm từ, danh từ chuyên môn được ông cân nhắc kỹ lưỡng khi đưa vào phần mềm lập trình. Ông bảo: “Quả thật rất khó khăn khi chuyển đổi ngữ nghĩa từ ngôn ngữ này sang ngôn ngữ khác, lại phải cài đặt sẵn. Nhưng tôi đã cố gắng xử lý vì mong muốn khai thác tàng thư bằng Hán tự của nước nhà trong tương lai. Để chương trình này có thể ứng dụng rộng rãi trong công tác dịch thuật, tôi mong mỏi nhận được những ý kiến đóng góp của các chuyên gia”.
Tất bật với công tác nghiên cứu nhưng ông vẫn hai ngả đi về với một mong ước thật giản dị: Đem những kiến thức mình nghiên cứu về Phật học nói riêng và nền văn hóa, đất nước, con người Việt Nam nói chung ra với bạn bè năm châu. Hy vọng công trình này là chiếc chìa khóa mở cánh cửa kho tàng văn hóa cổ Việt Nam một cách nhanh nhất.
(Theo NLĐ)